Semantyka miłości. Analiza metafor w narracjach kobiet i mężczyzn o uczuciach i związkach

Autor

DOI:

https://doi.org/10.26485/PS/2020/69.1/2

Słowa kluczowe:

miłość, zakochanie, związek intymny, miłość erotyczna, analiza metafor

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie wyników eksploracyjnych badań jakościowych dotyczących sposobów metaforyzowania miłości erotycznej przez heteroseksualne kobiety i mężczyzn. Analizy odnoszą się do dwóch faz relacji miłosnej – zakochania oraz bycia w związku. Badania bazują na kognitywnej teorii metafory George’a Lakoffa i Marka Johnsona. Analiza metafor orientacyjnych pokazała, że zakochanie doświadczane jest jako dezorientacja, natomiast związek jako układ hierarchiczny. Metafory ontologiczne pozwoliły opisać miłość jako żywioły, procesy chemiczne, przedmioty oraz żywe istoty. Metafory strukturalne nawiązywały do konsumpcji (miłość jako dar, cenny zasób, kapitał), pracy (miłość jako budowa, projekt, nauka, praca terapeutyczna), rozrywki (miłość jako gra, podróż, zagadka), konfliktu (miłość jako wojna, dyplomacja, walka wewnętrzna) oraz choroby. Analiza materiału empirycznego pokazała różnice w sposobie metaforyzowania miłości dotyczące zarówno jej faz, jak i doświadczeń uczestników wynikających z etapu bycia w związku. Okazało się, że kobiety metaforyzują miłość w sposób bardziej złożony niż mężczyźni. Różnice między płciami dotyczą również poszczególnych kontekstów.

Bibliografia

Bauman Zygmunt. 2005. Razem osobno. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Beck Urlich. 2004. Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Scholar.

Beck Urlich, Elisabeth Beck-Gernsheim. 2013. Całkiem zwyczajny chaos miłości. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.

Bieńko Mariola, Anna Kwak, Magdalena Rosochacka-Gmitrzak. 2017. Wciąż jeszcze w gnieździe rodzinnym?: socjologiczne spojrzenie na młodych dorosłych. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Bokszański Zbigniew, Andrzej Piotrowski, Marek Ziółkowski. 1977. Socjologia języka. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Czernecka Julita. 2011. Wielkomiejscy single. Warszawa: Poltext.

Dobrowolska Danuta. 1992. „Przebieg życia – fazy – wydarzenia”. Kultura i Społeczeństwo 2: 75–88.

Elias Norbert. 2011. O procesie cywilizacji. Analizy socjo- i psychogenetyczne. Warszawa: W.A.B.

Fatyga Barbara, Przemysław Zieliński. 2006. „Tempus fugit. Analiza metafor czasu – propozycja metodologiczna”. Przegląd Socjologii Jakościowej II(1): 4–32.

Fisher Helen E. 1994. Anatomia miłości. Historia naturalna monogamii, cudzołóstwa i rozwodu. Poznań: Rebis.

Gdula Maciej. 2009. Trzy dyskursy miłosne. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Giddens Anthony. 2006. Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Hochschild Arlie Russell. 2009. Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Illouz Eva. 1997. Consuming the romantic utopia. Love and the cultural contradictions of capitalism. Berkeley–Los Angeles: University of California Press.

Illouz Eva. 2010. Uczucia w dobie kapitalizmu. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Illouz Eva. 2016. Dlaczego miłość rani. Studium socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Kalinowska Katarzyna. 2018. Praktyki flirtu i podrywu. Studium z mikrosocjologii emocji. Warszawa–Toruń: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej i ydawnictwo Naukowe UMK.

Kaufmann Jean-Claude. 2007. La trame conjugale. Analyse du couple par son linge. Paris: Pocket.

Kopaliński Władysław. 2012. Słownik symboli. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM.

Kwak Anna. 2014. Współczesne związki heteroseksualne: małżeństwa (dobrowolnie bezdzietne), kohabitacje, LAT. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Lakoff George, Mark Johnson. 2010. Metafory w naszym życiu. Warszawa: Aletheia.

Lubinski David, Auke Tellegen, James N. Butcher. 1983. „Masculinity, femininity, and androgyny viewed and assessed as distinct concepts”. Journal of Personality and Social Psychology 44(2): 428–439.

Luhmann Niklas. 2003. Semantyka miłości. O kodowaniu intymności. Warszawa: Scholar.

Malinowska Ewa. 2003. „Mężczyźni i kobiety w społeczeństwie jutra”. Kultura i Społeczeństwo XLVII(4): 91–104.

Malinowska Ewa, Krystyna Dzwonkowska-Godula, Emilia Garncarek, Julita Czernecka, Joanna Brzezińska. 2016. Kulturowe uwarunkowania postaw kobiet i mężczyzn w różnym wieku wobec swego wyglądu i zdrowia. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Merleau-Ponty Maurice. 2001. Fenomenologia percepcji. Warszawa: Aletheia.

Pankowska Dorota. 2005. Wychowanie a role płciowe. Gdańsk: GWP.

Pawelec Andrzej. 2005. Znaczenie ucieleśnione. Propozycje kręgu Lakoffa. Kraków: Universitas.

Szlendak Tomasz. 2002. Architektonika romansu. O społecznej naturze miłości erotycznej. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Tannen Deborah. 1999. Kobieta i mężczyzna w rozmowie. Poznań: Zysk i S-ka.

Wilkoszewska Krystyna. 2002. Powrót żywiołów. W: Estetyka czterech żywiołów. Ziemia, woda ogień, powietrze, K. Wilkoszewska (red.). Kraków: Universitas.

Wojciszke Bogdan. 2003. Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Warszawa: Scholar.

Wojciszke Bogdan. 2009. Psychologia miłości. Intymność, namiętność, zaangażowanie. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Pobrania

Opublikowane

2020-05-06

Jak cytować

Czernecka, J., & Kalinowska, K. (2020). Semantyka miłości. Analiza metafor w narracjach kobiet i mężczyzn o uczuciach i związkach. Przegląd Socjologiczny, 69(1), 27–54. https://doi.org/10.26485/PS/2020/69.1/2

Numer

Dział

ARTYKUŁY