Powstanie i podziały administracyjne województwa łódzkiego

Abstrakt

Celem autorki artykułu było przedstawienie genezy i ewolucji województwa łódzkiego, które powstało dopiero w 1919 roku. Założona w XV wieku Łódź była niewielkim, mało znaczącym rolniczym miasteczkiem. Zmieniło się to gwałtownie w XIX w. po powstaniu w mieście potężnego ośrodka przemysłu włókienniczego. Intensywnemu rozwojowi przemysłu i wzrostowi liczby ludności do 315 tys. (1897 r.), nie towarzyszyły ani odpowiedniej rangi usługi, ani funkcja administracyjna. Nowo utworzone w 1919 roku województwo łódzkie wykrojono z sąsiednich województw: warszawskiego, poznańskiego i kieleckiego. W jego skład wchodziło początkowo 13 powiatów, a od 1938 roku jedynie 8. W ciągu stu lat swojego istnienia zmieniało powierzchnię – największą (20,4 tys. km2) miało w roku 1939, najmniejszą (1,5 tys. km2) w latach 1975–1999. Województwo łódzkie obecnie liczy 18,2 tys. km2, podzielone jest na 177 gmin i 21 powiatów oraz 3 powiaty miejskie. Zamieszkuje je 2,5 mln osób. Znajdują się w nim 44 miasta. Wskaźnik urbanizacji osiągnął poziom 64%. W 2017 roku ludność Łodzi zmalała do 690 tys.