ŚWIAT W SZCZEGÓŁACH. "LEOPOLD BUCZKOWSKI. PRZEBŁYSKI HISTORII, PRZELOTNE OBRAZKI". REFLEKSJE NA MARGINESIE KATALOGU POWYSTAWOWEGO. BUCZKOWSKI – WAŃKOWICZ – SCHULZ

Autor

  • Magdalena Wasąg University of Lodz, Faculty of Philology, Institute of Polish Philology and Logopaedics, Department of the Polish Literature of the 20th and 21st Centuries https://orcid.org/0000-0001-5623-2888

DOI:

https://doi.org/10.26485/PP/2024/79/9

Abstrakt

The article presents reflections inspired by the catalogue of the exhibition Leopold Buczkowski. Glimpses of History, Fleeting Images presented at the Museum of Art in Łódź. The volume plays a significant role in presenting Buczkowski as a versatile artist, from various perspectives. It offers an important polyphony of voices from which Buczkowski emerges as a hitherto unknown writer, photographer, painter, sketcher, illustrator, and sculptor. The catalogue also helps expand the list of Buczkowski’s artistic references. The article thus examines the significance of the Borderland idiom in his works, and in this context, studies selected photographs of the Borderlands by Melchior Wańkowicz, housed in the Adam Mickiewicz Museum of Literature in Warsaw. It argues that both Wańkowicz and Buczkowski created their autobiographical story of the Borderlands as a land of their childhood thanks to photographs imbued with local flavour. Yet, Buczkowski also makes a crucial reference to works by Bruno Schulz. What they have in common are representations of hybrid (human-animal) figures and the recurrent motif of horses. Consequently, the author argues that studies of animal representations are an essential element of Galicianness in the art of Schulz and Buczkowski.

Biogram autora

Magdalena Wasąg - University of Lodz, Faculty of Philology, Institute of Polish Philology and Logopaedics, Department of the Polish Literature of the 20th and 21st Centuries

Pracuje w Zakładzie Literatury Polskiej XX i XXI wieku w Instytucie Filologii Polskiej i Logopedii Uniwersytetu Łódzkiego. Jest autorką monografii W cieniu ojca. Awangarda prozatorska lat 30. XX w. Rudnicki, Napierski, Schulz, Tarn (Wydawnictwo UŁ, Łódź 2019). Publikowała w „Schulz/Forum”, „Kontekstach”, „Teatrze”, „Didaskaliach”, „Twórczości”, „Zagadnieniach Rodzajów Literackich”. Brała udział w konferencjach naukowych organizowanych podczas Międzynarodowego Festiwalu im. Brunona Schulza w Drohobyczu (2016, 2018). W latach 2019–2020 pełniła funkcję sekretarz czasopisma „Zagadnienia Rodzajów Literackich”. Jest redaktorką wznowionego wydania Na tropach Smętka Melchiora Wańkowicza (Łódź 2022). Zrealizowała projekt badawczy (IDUB UŁ) poświęcony spuściźnie Adama Tarna w archiwach Telewizji Polskiej i Polskiego Radia.

Bibliografia

Błażejewski Tadeusz. 1987. “Wertepy” Leopolda Buczkowskiego. “Prace Polonistyczne”, no. 43. Pp. 213–233.

Buczkowski Leopold. 1984. Wszystko jest dialogiem. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Buczkowski Leopold. 2001. Dziennik wojenny. Ed. Sławomir Buryła, Radosław Sioma. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Buczkowski Leopold. 2021a. Jestem zwolennikiem interdyscyplinarnej sztuki. In: Leopold Buczkowski. Przebłyski historii, przelotne obrazki. Ed. Agnieszka Karpowicz, Paweł Polit. Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi. Pp. 225–233.

Buczkowski Leopold. 2021b. Trzeba malować to, co się tego domaga. In: Leopold Buczkowski. Przebłyski historii, przelotne obrazki. Ed. Agnieszka Karpowicz, Paweł Polit. Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi. Pp. 101–104.

Buczkowski Leopold, Zawiśliński Stanisław. 1983. Maskarada. Rozmowa z Leopoldem Buczkowskim. “Sztandar Młodych”, no. 238. P. 9.

Czermińska Małgorzata. 2000. Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie. Kraków: Universitas.

Dańcewiczowa Jadwiga, Kubski Benedykt, Maykowski Stanisław. 1939. Światło w chacie. Podręcznik do nauki języka polskiego dla IV klasy szkół powszechnych 1. stopnia. Lwów: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.

Filipowicz Kornel. 2021. Szczur. In: Kornel Filipowicz. Formikarium. Czyli w moim świecie mrówek. Opowiadania. Sel. and intr. Agnieszka Dauksza. Kraków: Wydawnictwo Znak. Pp. 129–139.

Grochowiak Anna. 2023. W archiwum Melchiora Wańkowicza. Albumy fotografii ze zbiorów Muzeum Literatury. “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Literaria Polonica”, vol. 67, no. 2. Pp. 175–198.

Hałaczkiewicz Joanna. 2023. Melchior Wańkowicz i fotografia – uwagi edytorskie. “Napis”, vol. XXIX. Pp. 135–155.

Jodełka-Burzecki Tomasz. 1980. Posłowie. In: Melchior Wańkowicz. Anoda i katoda. Vol. 2: Międzyepoka. Ed. Tomasz Jodełka-Burzecki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. Pp. 433–437.

Jóźwiak Karol. 2021. Świat ocalały w strzępach. Rejestracje Podola w twórczości fotograficznej Leopolda Buczkowskiego. In: Leopold Buczkowski. Przebłyski historii, przelotne obrazki. Ed. Agnieszka Karpowicz, Paweł Polit. Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi. Pp. 17–30.

Karpowicz Agnieszka. 2021. “Pójść plastycznym wspomnieniem po tych trupach”. O rysowaniu historii. In: Leopold Buczkowski. Przebłyski historii, przelotne obrazki. Ed. Agnieszka Karpowicz, Paweł Polit. Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi. Pp. 85–99.

Karpowicz Agnieszka, Polit Paweł. 2021. “Dośpiewać świat” Leopolda Buczkowskiego. Wprowadzenie. In: Leopold Buczkowski. Przebłyski historii, przelotne obrazki. Ed. Agnieszka Karpowicz, Paweł Polit. Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi. Pp. 7–13.

Kirchner Hanna, Karpowicz Agnieszka. 2015. Jaki to genialny facet! Z Hanną Kirchner rozmawia Agnieszka Karpowicz. “Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, no. 3. Pp. 17–24.

Kratochwil Marian. Leopold Buczkowski – mój brat-w-sztuce. Trans. Andrzej Turczyński. In: Leopold Buczkowski. Przebłyski historii, przelotne obrazki. Ed. Agnieszka Karpowicz, Paweł Polit. Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi. Pp. 33–39.

Krupiński Piotr. 2016. “Dlaczego gęsi krzyczały?” Zwierzęta i Zagłada w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.

Kurzyna Mieczysław. 1975. O Melchiorze Wańkowiczu – nie wszystko. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.

Leopold Buczkowski. Przebłyski historii, przelotne obrazki. 2021. Ed. Agnieszka Karpowicz, Paweł Polit. Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi.

Makutra Paweł [Leopold Buczkowski]. 1938. Miasnyci. “Sygnały”, no. 43. P. 4.

Millati Piotr. 2003. Koń [entry]. In: Słownik schulzowski. Ed. Włodzimierz Bolecki, Jerzy Jarzębski, Stanisław Rosiek. Gdańsk: słowo/obraz terytoria. Pp. 176–180.

Nowacka Beata. 2017. “Walcząc o swoje pisanie, walczę o życie” – o kolekcjach reportaży Melchiora Wańkowicza. In: Antologia literacka. Przemiany, ekspansja i perspektywy gatunku. Seria pierwsza. Ed. Magdalena Kokoszka, Bożena Szałasta-Rogowska. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Pp. 264–278.

Olszewska Jolanta Maria. 2013. Codzienność kresowa utrwalona w pamięci, czyli “Szczenięce lata” Melchiora Wańkowicza. In: Pogranicza, Kresy, Wschód a idee Europy. Seria II: Wiktor Choriew in memoriam. Ed. Anna Janicka, Grzegorz Kowalski, Łukasz Zabielski. Białystok: Katedra Badań Filologicznych „Wschód – Zachód”, Uniwersytet w Białymstoku – Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku. Pp. 467–490.

Orłoś Kazimierz. 2014. Speaking on Polish Radio 2 programme Zapiski ze współczesności, part 3 [online]. https://ninateka.pl/vod/rozmowy/kazimierz-orlos-zapiski-ze-wspolczesnosci-3-5/ [4.04.2023].

Orzeszek Jakub. [n.d.]. 19 listopada 1942, czwartek, przed godziną 12.00. In: Schulz/forum. Kalendarz życia, twórczości i recepcji Brunona Schulza [online]. https://schulzforum.pl/pl/kalendarz/19-listopada-1942# [25.07.2023].

Polit Paweł. 2021. Przenikania, przecięcia, krystalizacje. Wielopłaszczyznowe struktury wizualne i tekstowe Leopolda Buczkowskiego. In: Leopold Buczkowski. Przebłyski historii, przelotne obrazki. Ed. Agnieszka Karpowicz, Paweł Polit. Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi. Pp. 157–175.

Rosiek Stanisław. 1992. Schulz fizjonomista. In: Teatr pamięci Brunona Schulza. Ed. Jan Ciechowicz, Halina Kasjaniuk. Gdynia: Władze Miasta Gdyni, Teatr Miejski w Gdyni, Wydział Filologiczno-Historyczny Uniwersytetu Gdańskiego. Pp. 52–63.

Rosiek Stanisław. 2003. Człowiek-pies [entry]. In: Słownik schulzowski. Ed. Włodzimierz Bolecki, Jerzy Jarzębski, Stanisław Rosiek. Gdańsk: słowo/obraz terytoria. Pp. 73–76.

Rosiek Stanisław. 2012. Schulz w katalogu Towarzystwa Wydawniczego “Rój”. “Schulz/Forum”, no. 1. Pp. 121–132.

Schulz Bruno. 1980. The Fictions of Bruno Schulz. The Street of Crocodiles and Sanatorium under the Sign of the Hourglass. Trans. Celina Wieniewska. London: Picador.

Schulz Bruno. 1992. Ilustracje do własnych utworów. Ed. Jerzy Jarzębski. Warszawa: Wydawnictwo RePrint.

Schulz Bruno. 2012. Księga obrazów. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Stempowski Jerzy. 1988. Kaprysy kosmiczne i ich konsekwencje literackie. Trzy powieści Leopolda Buczkowskiego. W: Jerzy Stempowski. Klimat życia i klimat literatury 1948–1967. Ed. Jerzy Timoszewicz. Warszawa: Czytelnik. Pp. 118–137.

Wańkowicz Melchior. 1938. Gdzież ona, wiara sprawiedliwa? “Kurier Poranny”, no. 202. P. 5.

Wańkowicz Melchior. 1969. Od Stołpców po Kair. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Wańkowicz Melchior. 2022. Na tropach Smętka. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy Michał Koliński.

Wilczyński Marek. 2015. Polska proza galicyjska przed wojną i po wojnie. Bruno Schulz w kontekście literatury katastrofy. “Schulz/Forum”, no. 5. Pp. 5–17.

Ziółkowska-Boehm Aleksandra. 1988. Blisko Wańkowicza. 3rd ed. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Schulz Bruno. 1935. Józef i człowiek-pies (Joseph and a Human-Dog). “Wiadomości Literackie”, no. 16. P. 5

Wańkowicz Melchior. Melchior Wańkowicz album. The Adam Mickiewicz Museum of Literature in Warsaw, I.326.

Opublikowane

2024-12-23

Jak cytować

Wasąg, M. (2024). ŚWIAT W SZCZEGÓŁACH. "LEOPOLD BUCZKOWSKI. PRZEBŁYSKI HISTORII, PRZELOTNE OBRAZKI". REFLEKSJE NA MARGINESIE KATALOGU POWYSTAWOWEGO. BUCZKOWSKI – WAŃKOWICZ – SCHULZ. Prace Polonistyczne, 79, 209–233. https://doi.org/10.26485/PP/2024/79/9