Characterisation of physicochemical parameters in waters serving as habitats for stoneworts (Charales) in anthropogenic reservoirs of the Dąbrowa Basin
DOI:
https://doi.org/10.26485/AGL/2024/115/5Keywords:
anthropogenic reservoirs, hydrology, hydrochemistry, water pollution, biodiversityAbstract
Anthropogenic activity significantly transforms components of the natural environment. The area of the Dąbrowa Basin has been heavily altered by long-term industrial activities, primarily mining. As a result, numerous excavations and sinkholes have been created, many of which have been largely reclaimed as water bodies. Despite substantial anthropogenic pressure, such water bodies can serve as habitats for valuable fauna and flora species. The article presents the results of chemical analyses of waters in selected anthropogenic reservoirs within the Dąbrowa Basin and assesses whether stonewort communities (Charales) still occur in these areas. The conducted research shows a high ability of stonewort to adapt to the changing parameters of reservoir waters.
References
Biernat S. 1970. Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Katowice. Wyd. Geologiczne. Warszawa.
Burczyk P., Rawicki K., Gałczyńska M., Brysiewicz A., Marciniak A. 2015. Ocena stężenia magnezu i wapnia w wodach gruntowych na terenach rolniczych Pomorza Zachodniego. Woda–Środowisko–Obszary Wiejskie 15(3): 15-23.
Dąbska I. 1964. Charophyta – ramienice. PWN, Warszawa.
Dąbska I., Karpiński J. 1954. Ramienice. Klucz do oznaczania gatunków krajowych. PWN, Warszawa.
Dojlido J.R. 1995. Chemia wód powierzchniowych. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok.
Dulias R. 2007. Geomorfologiczne skutki eksploatacji węgla kamiennego w Zagłębiu Dąbrowskim. Kształtowanie środowiska geograficznego i ochrona przyrody na obszarach uprzemysłowionych i zurbanizowanych: 8-22.
Fox A.D., Stipniece A. 2023. Interactions between stoneworts (Charales) and waterbirds. Biological Reviews. Online: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/brv.13027 (data ostatniego dostępu: 10.12.2023).
Gabrysiak J. 2012. Wpływ antropopresji na środowisko fizycznogeograficzne Będzina. Z badań nad wpływem antropopresji na środowisko 13: 35-46.
Gąbka M., Pełechaty M., Krupska J., Burchardt L. 2011. Ramienice (Characeae, Charophyta) Wielkopolskiego Parku Narodowego - różnorodność, stan poznania, zagrożenia i ochrony. Prace i Materiały Wielkopolskiego Parku Narodowego: 11-22.
Grochowska J., Tandyrak R. 2009. The influence of the use of land on the content of calcium, magnesium, iron and manganese in water, exemplified in three lakes in the Olsztyn vicinity. Limnological Review 9: 9-16.
Grochowska J., Karpienia M., Tandyrak R., Płachta A., Dziczek J., Gołębiewska A.E., Jędrzejewski P., Tomczak M., Turek M., Zaręba F. 2019. Wstępna ocena chemizmu wód jeziora Bartąg pod Olsztynem i zarys koncepcji jego ochrony. Woda–Środowisko–Obszary Wiejskie 19: 5-18.
Jakóbczyk S., Kowalczyk A. 2009. Skład chemiczny wód podziemnych w rejonie zatopionej kopalni piasku Kuźnica Warężyńska w świetle badań modelowych. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 436: 165--174.
Jankowski A. 1986. Antropogeniczne zmiany stosunków wodnych na obszarze uprzemysłowionym i urbanizowanym (na przykładzie Rybnickiego Okręgu Przemysłowego). Prace naukowe UŚ 868. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Katowice.
Krajewski Ł. 2012. Ramienice (Characeae) Zagłębia Dąbrowskiego (S Polska). Natura Silesiae Superioris 13: 13-56.
Kurek S., Paszkowski M., Preidl M. 1994. Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Jaworzno. Wyd. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Machowski R. 2010. Przemiany geosystemów zbiorników wodnych powstałych w nieckach osiadania na Wyżynie Katowickiej. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 2811: 1-182.
Machowski R., Rzętała M. 2020. Zbiornik Pogoria III. Encyklopedia Województwa Śląskiego 7. Instytut Badań Regionalnej Biblioteki Śląskiej, Katowice.
Molenda T. 2011. Naturalne i antropogeniczne uwarunkowania zmian właściwości fizyczno-chemicznych wód w pogórniczych środowiskach akwatycznych. Na przykładzie regionu górnośląskiego i obszarów ościennych. Wyd. Naukowe i Artystyczne GNOME, Katowice.
Pełechaty M., Pukacz A. 2008. Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
Pełechaty M., Pronin E. 2015. Rola roślinności wodnej i szuwarowej w funkcjonowaniu jezior i ocenie ich stanu wód. Studia Limnologica et Telmatologica 9: 25-34.
Pukacz A., Pełechaty M., Schubert H., Blindow I., Raabe U. 2016. Ochrona jezior ramienicowych Ziemi Lubuskiej i Brandenburgii. Polsko – Niemiecki Instytut Badawczy, Słubice.
Rzętała M. 2016. Górnośląskie Pojezierze Antropogeniczne. Encyklopedia Województwa Śląskiego 3. Instytut Badań Regionalnej Biblioteki Śląskiej, Katowice.
Seniczak A., Seniczak S., Nowicka A. 2006. Roztocze (Acari) strefy brzegowej dwóch jezior śródleśnych, o różnej jakości wody, w Borach Tucholskich. Zeszyty Naukowe. Zootechnika 36: 31-38.
Solarski M., Pradela A., Pellinen V.A. 2012. Przemiany sieci hydrograficznej Wyżyny Miechowickiej w latach 1827-1994. Z badań nad wpływem antropopresji na środowisko 13: 81-95.
Wilanowski S., Żaba M. 2016. Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Wojkowice (911). Wyd. Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
Vargha A., Delaney H.D. 1998. The Kruskal – Wallis Test and Stochastic Homogenity. Journal of Educational and Behavioral Statistics 23(2): 170-192.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Łódzkie Towarzystwo Naukowe
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
