Differentiation of air temperature inside an urban park on the example of the Polish Aviators’ Park (Park Lotników Polskich) in Cracow
DOI:
https://doi.org/10.26485/AGL/2023/113/2Keywords:
urban greenery, parks, urban climate, air temperature, CracowAbstract
Differentiation of air temperature within urban green areas is an issue relatively rarely discussed in the literature. The aim of this study was to partially fill this research gap by taking our own measurements of the local climate inside the Polish Aviators’ Park (Park Lotników Polskich) in Cracow. Measurement data regarding air temperature was collected at five points located inside the park and one in the park’s immediate vicinity. The sample period comprised of 18 days with high radiation and insolation and 12 days with a significant degree of cloud cover and weak wind, from May to September 2020. The results show that the interior of the park, where denser tree cover is present, differs in terms of microclimate from the exterior of the park, where low vegetation prevails. On sunny days, the air temperature differences were estimated to be on average 1 °C between the reference site (outside the park) and high vegetation and about 0.5 °C between the reference site and low vegetation. During the day, a greater thermal difference was noted between the park and its surroundings, while at night the contrasts became more pronounced within the park itself due to the intense cooling of the exposed grassy areas.
References
Aram F., Higueras García E., Solgi E., Mansournia S. 2019. Urban green space cooling effect in cities. Heliyon 5: 01339. DOI: 10.1016/j. heliyon.2019.e01339.
Bartnicka M., Ullman I. 2009. Wykorzystać wszystkie atuty zieleni. Architecturae et Artibus 2: 17-22.
Bobrowicz M. 2007. Bodźcowość termiczno-wilgotnościowa w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego na podstawie pomiarów mikroklimatycznych w 2006 roku (niepublikowana praca magisterska). Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Bokwa A. 2010. Wieloletnie zmiany struktury mezoklimatu miasta na przykładzie Krakowa. IGiGP UJ, Kraków.
Bowler D.E., Buyung-Ali L., Knight T.M., Pul- lin A.S. 2010. Urban greening to cool towns and cities: A systematic review of the empirical evidence. Landscape and Urban Planning, 97: 147-155. DOI: 10.1016/j.landurbplan.2010.05.006.
Cząstkiewicz A. 2007. Sezonowe zróżnicowanie warunków mikroklimatycznych w Parku Bednarskiego w Krakowie na podstawie pomiarów w 2006 roku (niepublikowana praca magisterska). Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Czerwieniec M., Lewińska J. 2000. Zieleń w mieście. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Warszawa.
Du H., Cai W., Xu Y., Wang Z., Wang Y., Cai Y. 2017. Quantifying the cool island effects of urban green spaces using remote sensing data. Urban Forestry and Urban Greening 27: 24-31. DOI: 10.1016/j.ufug.2017.06.008.
Geoportal. 2023. Geoportal Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Online: https://mapy. geoportal.gov.pl/imap/Imgp_2.html?gpmap=gp0 (data ostatniego dostępu: 24.03.2023).
Giannakis E., Bruggeman A., Poulou D., Zoumides C., Eliades M. 2016. Linear Parks along Urban Rivers: Perceptions of Thermal Comfort and Climate Change Adaptation in Cyprus. Sustainability 8: 1023. DOI: 10.339 0/ su8101023.
GUS. 2021. Główny Urząd Statystyczny. Rocznik Demograficzy. Online: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-demograficzny-2021,3,15.html (data ostatniego dostępu: 18.06.2022).
Graczyk D., Pińskwar I., Choryński A., Szwed M., Kundzewicz Z.W. 2017. Wpływ fal upałów na zdrowie w największych polskich miastach. W: Z.W. Kundzewicz, H. Øystein, T. Okruszko (red.) Zmiany klimatu i ich wpływ na wybrane sektory w Polsce. Poznań: 199-212.
IPCC. 2021. Intergovernmental Panel on Climate Change. Climate Change 2021: The Physical Science Basis. Summary for Policymakers.
Online: https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_SPM.pdf (data ostatniego dostępu: 10.06.2022).
Karaczun Z. 2020. Miasta wobec kryzysu klimatycznego. Materiały konferencyjne XVI e Konferencji Naukowo Technicznej Zieleń miejska – naturalne bogactwo miasta pt. Mia-
sto zieleni – miasto przyszłości, Toruń, 08.10.2020.
Kleszcz J. 2020. Miejska przyroda zmniejszająca skutki kryzysu klimatycznego. O tym, jak silniejszy związek architektury z naturą może nas uratować w sytuacjach kryzysowych. Materiały konferencyjne XVI e Konferencji Naukowo Technicznej Zieleń miejska – naturalne bogactwo miasta pt. Miasto zieleni – – miasto przyszłości, Toruń, 08.10.2020.
Knight T. Prince S., Bowler D., Hookway A., King S., Konno K., Richter R.L. 2021. How efective is ‘greening’ of urban areas in reducing human exposure to ground-level ozone concentrations, UV exposure and the ‘urban heat island efect’? An updated systematic review. Environmental Evidence 10: 12. DOI: 10.1186/s13750-021-00226-y.
Kolendowicz L., Bednorz E. 2010. Warunki mikroklimatyczne we wnętrzu boru sosnowego na Mierzei Łebskiej. Badania Fizjograficzne, seria Geografia Fizyczna A61: 157-168.
Korzeniowski J., Trapp J.A., Wyszkowski A. 2001. Problem granic typów topoklimatu
w świetle wyników badań prowadzonych na Pojezierzu Kaszubskim. W: M. Kuchcik (red.) Współczesne badania topoklimatyczne. Dokumentacja Geograficzna 23: 153 162.
Kossowska-Cezak U. 1983. Wpływ zieleni miejskiej na warunki termiczno wilgotnościowe. Prace i Studia Geograficzne, 4: 55-67.
Life URBANGREEN Kraków. 2023. Tereny Zieleni. Park Lotników Polskich. Online: https://krakow.lifeurbangreen.eu/pl/green-areas/#/district/947 (data ostatniego dostępu: 24.03.2023).
Martyn D. 1978. Wpływ śródmiejskiego parku na warunki termiczno-wilgotnościowe powie- trza (na przykładzie Ogrodu Saskiego w Warszawie. Prace i Studia IG UW 26: 37 80.
Matuszko D. 2007. Usłonecznienie. W: D. Matuszko (red.), Klimat Krakowa w XX wieku. IGiGP UJ, Kraków: 87-97.
Matuszko D. 2011. O problemach terminologicznych z zakresu zachmurzenia. Online: http://www.klimat.org.pl/pliki/terminologia_zachm.pdf (data ostatniego dostępu: 24.01.2022).
Obrębska-Starkel B. 1965. Charakterystyka reżimu termicznego powietrza w lesie lipowym i jodłowym przy niektórych sytuacjach pogodowych. Czasopismo Geograficzne 36(3): 275-290.
Obrębska-Starkel B. 1970. Wpływ zespołu Tilio-Carpinetum na stosunki termiczno-wilgotnościowe powietrza. Folia Geographica, Series Geographica-Physica 4: 103-127.
Obrębska-Starkel B. 1973. Stosunki termiczne powietrza w przygruntowej warstwie w zespole Tilio Carpinetum w Gaiku-Brzezowej. Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne 32: 89-103.
Obrębska-Starkel B. 2001. Wpływ zmian użytkowania ziemi w dolinie Raby na warunki termiczne zbiorowiska leśnego Tilio Carpinetum. Dokumentacja Geograficzna 23: 59-73.
Obrębska-Starkel B. 2002. Influence of the water reservoir on the transformation of the ecoclimate of the Foothill OakHornbeam forest Tilio-Carpinetum in Gaik-Brzezowa. W: B. Obrębska-Starkel (red.) Topoclimatic and geoecological changes in the Wieliczka Foothills in the surroundings of the Dobczyce Reservoir. Prace Geograficzne IGiGP UJ 109: 111-197.
Olszewski K. 1978. Rola trawników w kształtowaniu warunków termiczno wilgotnościowych w mieście. Prace i Studia IG UW. Klimatologia 26(11): 93-115.
Paszyński J. 1980. Metody sporządzania map topoklimatycznych. W: M. Kluge (red.) Metody opracowań topoklimatycznych. Dokumentacja Geograficzna (3): 13 28.
Rusin E. 2007. Wpływ zieleni miejskiej na sezonowe zróżnicowanie warunków termiczno wilgotnościowych w Parku Jordana w Krakowie w 2006 roku (niepublikowana praca magisterska). Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Skelhorn C., Lindley S., Levermore G. 2014. The impact of vegetation types on air and surface temperatures in a temperate city: A fine scale assessment in Manchester, UK. Landscape and Urban Planning 121: 129-140. DOI: 10.1016/j.landurbplan.2013.09.012.
Strzelec A. 2007. Sezonowe zróżnicowanie warunków mikroklimatycznych na Błoniach
w Krakowie na podstawie pomiarów w 2006 roku (niepublikowana praca magisterska). Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Sulikowska A., Wypych A., Woszczek I. 2016. Fale upałów latem 2015 roku i ich uwarun-kowania cyrkulacyjne. Badania fizjograficzne 7(A67): 205-223. DOI: 10.14746/bfg.2016.7.16.
Szczepanowska H.B. 2015. Zieleń w mieście jako sposób na miejskie wyspy ciepła. W: A. Kalinowska (red.). Miasto idealne – miasto zrównoważone. Planowanie przestrzenne terenów zurbanizowanych i jego wpływ na ograniczenie skutków zmian klimatu, Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym i Zrównoważonym Rozwojem, Uniwersytet Warszawski, Warszawa: 81-95.
Szumacher I. 2011. Funkcje terenów zieleni miejskiej a świadczenia ekosystemów. Prace
i studia geograficzne 46: 169-176.
Trzaskowska E. (red.). 2017. Roślinność pasów przydrożnych Lublina. Potencjał i zagrożenia. Urząd Miasta Lublin, Lublin.
Wilczyński S., Durło G. 2003. Temperatura w profilu pionowym drzewostanu. Sylwan 8: 19-28.
Wrona K. 2020. Klimat lokalny osiedla Pod Telegrafem w Kielcach (niepublikowana praca licencjacka). Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Yu Z., Guo X., Jørgensen G., Vejre H. 2017. How can urban green spaces be planned for climate adaptation in subtropical cities?. Ecological Indicators, 82: 152-162, DOI: 10.1016/j.ecolind.2017.07.002.
