Interdisciplinary strategies in sociology and history
DOI:
https://doi.org/10.26485/PS/2024/73.1/2Keywords:
interdisciplinarity, sociology of science, Polish academia, historical sociology, oral historyAbstract
This article analyses the issue of interdisciplinarity by examining the borders between sociology and history in Polish academia. From the perspective of the sociology of science, I reconstruct the current state of relations between these disciplines, attempts to cross borders and create research communities in areas such as historical sociology, oral history, women’s history. I describe the interdisciplinary strategies of sociologists and historians of the younger generation, and especially their practices of building scientific careers. What happens on the outskirts of scientific disciplines triggers processes essential to their identity and autonomy, and changes the relationships in the entire constellation of scientific fields. In Poland, sociology and history are closely related disciplines with a long tradition of mutual references, inspirations, and influences. To characterise their current state, I utilise the statements of sociologists and historians which I collected in 36 in-depth interviews
References
Assorodobraj Nina. 1963. „«Żywa historia». Świadomość historyczna: Symptomy i propozycje badawcze”. Studia Socjologiczne 2(9): 5–45.
Bourdieu Pierre. 1984. Homo academicus. Paris: Minuit.
Bourdieu Pierre. 1989. La noblesse d’Etat. Grandes ecoles et esprit de corps. Paris: Minuit.
Bourdieu Pierre. 2004. Science of science and reflexivity. Chicago: University of Chicago Press.
Cymbrowski Borys. 2015. Od historyzmu do socjologii historycznej. W: Socjologia historyczna. Wokół wyzwań teoretycznych i praktyki badawczej. B. Cymbrowski, K. Frysztacki (red.), 61–75. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Cymbrowski Borys, Krzysztof Frysztacki. 2015. Socjologia historyczna. Wokół wyzwań teoretycznych i praktyki badawczej. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Domańska Ewa. 2014. W obronie dyscypliny: Problem suwerenności i re-profesjonalizacji historii. W: Historia- dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości. E. Domańska, R. Stobiecki, T. Wiślicz (red.), 99–114. Kraków: Universitas.
Domańska Ewa. 2022. Metodologia praktyczna. W: Wprowadzenie do metodologii historii. E. Domańska, J. Pomorski (red.), 359–374. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Engelking Barbara. 1994. Zagłada i pamięć. Doświadczenia Holocaustu i jego konsekwencje opisane na podstawie relacji autobiograficznych. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Filipkowski Piotr. 2010. Historia mówiona i wojna. Doświadczenie obozu koncentracyjnego w perspektywie narracji biograficznych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Gałęziowski Jakub. 2022. „Czas na analizę! O potrzebie seminariów historii mówionej”. Wrocławski Rocznik Historii Mówionej 12: 226–246. https://doi.org/10.26774/wrhm.358.
Gorlach Krzysztof, Marzena Wierzba-Kubat. 2015. „Historia społeczna i socjologia historyczna. Rezultaty pewnego spotkania”. Studia Socjologiczne 1(216): 261–293.
Guzowski Piotr. 2013. “The origins of the European marriage pattern in early modern period from the perspective of Polish history”. Acta Poloniae Historica 108: 5–44.
Guzowski Piotr. 2019. „Przyziemne potrzeby w badaniach społeczno-gospodarczych dawnej Polski”. Historyka. Studia Metodologiczne 49: 329–359. https://doi.org/10.24425/hsm.2019.130585.
Hałas Elżbieta. 2012. Kultura jako pamięć. Posttradycjonalne znaczenie przeszłości. Kraków: Nomos.
Kałwa Dobrochna. 2014. Historia kobiet versus studia gender – o potrzebie interdyscyplinarnego dialogu. W: Historia dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości. E. Domańska, R. Stobiecki, T. Wiślicz (red.), 115–126. Kraków: Universitas.
Kaźmierska Kaja. 2008. Biografia i pamięć. Na przykładzie pokoleniowego doświadczenia ocalonych z Zagłady. Kraków: Nomos.
Kaźmierska Kaja, Katarzyna Waniek. 2020. Telling the great change: The process of the systemic transformation in Poland in biographical perspective. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kizwalter Tomasz. 2014. Interdyscyplinarność jako działania niezdrowe, niemoralne i (prawie) nielegalne (ale przyjemne). W: Głosy w sprawie interdyscyplinarności. J. Kurczewska, M. Lejzerowicz (red.), 289–292. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Kolasa-Nowak Agnieszka. 2001. Socjolog w badaniu przeszłości. Koncepcja socjologii historycznej Charlesa Tilly’ego. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Kolasa-Nowak Agnieszka. 2010. Zmiana systemowa w Polsce interpretacjach socjologicznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Kolasa-Nowak Agnieszka. 2019. „Znaczenie historii w studiach regionalnych. Rola przeszłości w polskich studiach regionalnych”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 81(4): 239–252. https://doi.org/10.14746/rpeis.2019.81.4.18.
Kolasa-Nowak Agnieszka. 2021. „Perspektywy socjologii historycznej w Polsce. Przeszłość w praktyce badawczej socjologów”. Stan Rzeczy 2(21): 31–53. https://doi.org/10.51196/srz.21.2.
Kolasa-Nowak Agnieszka. 2022. „Jaka socjologia historyczna w Polsce? Pomiędzy tradycją socjologii obywatelskiej a umiędzynarodowieniem”. Kultura i Społeczeństwo 66(4): 9–28. https://doi.org/10.35757/KiS.2022.66.4.1.
Kolasa-Nowak Agnieszka, Marta Bucholc. 2023. “Historical sociology in Poland: Transformations of the uses of the past”. East European Politics and Societies and Cultures 37(1): 3–29. https://doi.org/10.1177/08883254211057908.
Kończal Kornelia, Joanna Wawrzyniak. 2011. „Polskie badania pamięcioznawcze: Tradycje, koncepcje, (nie)ciągłości”. Kultura i Społeczeństwo 4: 11–63.
Kucia Marek. 2005. Auschwitz jako fakt społeczny. Historia, współczesność i świadomość społeczna KL Auschwitz w Polsce. Kraków: Universitas.
Kuklo Cezary. 2019. „O historii społecznej z perspektywy demografa historycznego słów parę”. Historyka. Studia Metodologiczne 49: 301–328. https://doi.org/10.24425/hsm.2019.130584.
Kurkowska-Budzan Marta. 2003. „Historia zwykłych ludzi”. Współczesna angielska historiografia dziejów społecznych. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonica.
Kurkowska-Budzan Marta. 2009. Antykomunistyczne podziemie zbrojne na Białostocczyźnie. Analiza współczesnej symbolizacji przeszłości. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonica.
Kurkowska-Budzan Marta, Emilia Soroko, Marcin Stasiak. 2021. “Structured interview in historical research. A description of research procedures”. Historyka. Studia Metodologiczne 51: 299–323. https://doi.org/10.24425/hsm.2021.138890.
Kwaśniewicz Władysław. 1982. „Przeciw lekceważeniu historycznego punktu widzenia w badaniach socjologicznych”. Studia Socjologiczne 1/2: 6–30.
Kwiatkowski Piotr. 2008. Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji. Warszawa: Scholar.
Kwiatkowski Piotr, Lech Nijakowski, Barbara Szacka, Andrzej Szpociński. 2010. Między codziennością a wielką historią. Druga wojna światowa w pamięci zbiorowej społeczeństwa polskiego. Warszawa: Scholar.
Mateja-Jaworska Bogumiła, Marta Zawodna-Stephan. 2019. Badania życia codziennego w Polsce. Rozmowy (nie)codzienne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Melchior Małgorzata. 2004. Zagłada a tożsamość. Polscy Żydzi ocaleni na „aryjskich papierach”. Analiza doświadczenia biograficznego. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Nijakowski Lech. 2013. Rozkosz zemsty. Socjologia historyczna mobilizacji ludobójczej. Warszawa: Scholar.
Magdalena Saryusz-Wolska, Robert Traba. 2014. Modi Memorandi. Leksykon kultury pamięci. Warszawa: Scholar.
Sosnowska Anna. 2004. Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (1947–1994). Warszawa: Trio.
Sosnowska Anna. 2021. „Socjologia historyczna – kluczowa na peryferiach”. Stan Rzeczy 2(21): 9–28.
https://doi.org/10.51196/srz.21.1.
Stobiecki Rafał. 2014. Główne narracje o przeszłości Polski po 1945 roku. Próba charakterystyki. W: Historia – dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości. E. Domańska, R. Stobiecki, T. Wiślicz (red.), 67–88. Kraków: Universitas.
Stobiecki Rafał. 2015. „Różne oblicza historycznego rewizjonizmu”. Sensus Historiae 2: 17–37.
Stolarz Agata. 2016. „Dzielenie się pamięcią”. Praktyka i teoria historii mówionej. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej.
Szacka Barbara. 2006. Czas przeszły, pamięć, mit. Warszawa: ISP PAN.
Szacka Barbara, Anna Sawisz. 1990. Czas przeszły i pamięć społeczna: Przemiany świadomości historycznej inteligencji polskiej 1965–1988. Warszawa: Instytut Socjologii UW.
Szołtysek Mikołaj. 2015. Rethinking East-Central Europe: Family systems and co-residence in the Polish-Lithuanian Commonwealth, Vol. 1–2. Bern: Peter Lang.
Szpociński Andrzej. 1989. Przemiany obrazu przeszłości Polski. Warszawa: Instytut Socjologii UW.
Szpociński Andrzej, Piotr Kwiatkowski. 2006. Przeszłość jako przedmiot przekazu. Warszawa: Scholar.
Sztompka Piotr. 1988. „Socjologia jako nauka historyczna”. Studia Socjologiczne 1(2): 5–32.
Sztompka Piotr. 2004. Współczesna socjologia wśród innych nauk społecznych: burzenie murów i przekraczanie granic. W: Władza, naród, tożsamość: Studia dedykowane Profesorowi Hieronimowi Kubiakowi. K. Gorlach, M. Niezgoda, Z. Seręga (red.), 39–44. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Tilly Charles. 1984. Big structures, large processes and huge comparisons. New York: Russell Sage.
Topolski Jerzy. 2016. Teoretyczne problemy wiedzy historycznej. Antologia tekstów. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
Urbanska Karolina, Sylvie Huet, Serge Guimond. 2019. “Does increased interdisciplinary contact among hard and social scientists help or hinder interdisciplinary research?”. PLoS ONE 14(9): e0221907. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0221907.
Wagner Barbara, Tomasz Wiślicz. (red.). 2008. Obserwacja uczestnicząca w badaniach historycznych. Zabrze: InfortEditions.
Warczok Tomasz, Tomasz Zarycki. 2016. Gra peryferyjna. Polska politologia w globalnym polu nauk społecznych. Warszawa: Scholar.
Wiślicz Tomasz. 2010. „Historiografia polska 1989–2009. Bardzo subiektywne podsumowanie”. Przegląd Humanistyczny 5(6): 37–48.
Wiślicz Tomasz. 2012. Upodobanie. Małżeństwo i związki nieformalne na wsi polskiej XVII–XVIII wieku. Wyobrażenia społeczne i jednostkowe doświadczenia. Wrocław: Chronicon.
Wiślicz Tomasz. 2021. Nowe tendencje w historiografii polskiej po 1989 roku. Raport diagnostyczny. W: Wielka zmiana. Historia wobec wyzwań. Pamiętnik XX Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Lublinie. T.1. J. Pomorski, M. Mazur (red.), 267–294. Warszawa–Lublin: IPN.
Wojakowski Łukasz. 2011. Państwo i zmiana społeczna w koncepcjach amerykańskiej socjologii historycznej. Kraków: Nomos.
Wylegała Anna. 2021. Był dwór, nie ma dworu. Reforma rolna w Polsce. Wołowiec: Czarne.
Zamorski Krzysztof. 2014. O doświadczeniach we wdrażaniu specjalizacji „antropologia historyczna” w programie studiów historycznych w Instytucie Historii UJ. W: Historia – dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości. E. Domańska, R. Stobiecki, T. Wiślicz (red.), 165–171. Kraków: Universitas.
Zarycki Tomasz. 2022a. Polskie pole władzy w XX wieku jako generator znaczeń. Szkic ujęcia teoretycznego. W: Polskie nauki społeczne w kontekście relacji władzy i zależności międzynarodowych. T. Zarycki (red.), 13–44. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Zarycki Tomasz. 2022b. The Polish elite and language sciences: A perspective of global historical sociology. Cham: Palgrave Macmillan.
Żarnowski Janusz. 2011. Historia społeczna. Metodologia – ewolucja – perspektywy. Warszawa: Neriton.
Żarnowski Janusz. 2014. Historia społeczna i struktury społeczne: Zdewaluowane terminy czy niezbędne składniki współczesnej nauki historycznej? W: Historia – dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości E. Domańska, R. Stobiecki, T. Wiślicz (red.), 127–142. Kraków: Universitas.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Łódzkie Towarzystwo Naukowe
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
