Gender perspective in social policy and social work. An attempt to reconstruct the main assumptions and their implications for practice
DOI:
https://doi.org/10.26485/PS/2020/69.2/1Keywords:
feminist social policy, feminist social work, femininityAbstract
This article focuses on the gender perspective in the analyses of social policy and social work debates. The main goal is to deliberate the key arguments that are used by the representatives of feminist critics of social policy in Western Countries in their discussions about the sources of the crises of contemporary welfare states. It takes up issues connected with gender and its influence on (re)building social roles, femininity/masculinity, social work, and social care. The emphasis is on how these interpretations reflect differences in interpretations and understandings of female social workers and users of both sexes, (women and men), regarding topics such as care and power, social policy and ideology, male and female communication styles and anti/oppressive identities and practices.
References
Avis Judith Meyers. 1988. Deeping awareness. A private study guide to feminism and family therapy. In: Women, feminism and family therapy, L. Braverman (ed.), 15–46. New York–London: The Haworth Press.
Benhabib Seyla. 2003. Trzy modele przestrzeni publicznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Bihr Alain. 2008. Nowomowa neoliberalna. Retoryka kapitalistycznego fetyszyzmu. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Brannon Linda. 2002. Psychologia rodzaju. Gdańsk: gdańskie wydawnictwo psychologiczne.
Brodie Janine. 2009. Polityka na granicach: Restrukturyzacja i ruch kobiet w Kanadzie. W: Gender i ekonomia opieki, E. Charkiewicz, A. Zachorowska-Mazurkiewicz (red.), 246–282. Warszawa: Fundacja Tomka Byry. Ekologia i Sztuka.
Charkiewicz Ewa, Anna Zachorowska-Mazurkiewicz. 2009. Wprowadzenie – kryzys opieki w Polsce i na świecie. W: Gender i ekonomia opieki, E. Charkiewicz, A. Zachorowska-Mazurkiewicz (red.), 7–21. Warszawa: Fundacja Tomka Byry. Ekologia i Sztuka.
Christie Alastair (red.). 2001. Men and social work. Theories and practices. New York: Palgrave.
Ciccia Rosella, Diane Sainbury. 2018. “Gendering welfare state analysis: Tensions between care and paid work”. European Journal of Politics and Gender 1(1–2): 93–100. https://www.ingentaconnect.com/content/bup/ejpg/2018/00000001/f0020001/art00006# [access:
02.2019].
Daly Mary, Jane Lewis. 2003. “The concept of social care and the analysis of contemporary welfare states”. The British Journal of Sociology 51(2): 281–298.
Dominelli Lena, Eileen McLeod. 1989. Feminist social work. London: Macmillan.
Dominelli Lena. 2002. Feminist social work theory and practice. New York: Palgrave.
Dybel Paweł, Szymon Wróbel. 2008. Granice polityczności. Warszawa: Aletheia.
Esping-Andersen Gosta. 1990. Three worlds of welfare capitalism. Princeton, New Jersey: University Press.
Fraser Nancy. 2005. Sprawiedliwość społeczna epoce polityki tożsamości: Redystrybucja, uznanie, uczestnictwo. In: Redystrybucja czy uznanie? Debata polityczno-filozoficzna, N. Fraser, A. Honneth (eds.), 7–23. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu.
Fraser Nancy. 2014. Drogi feminizmu. Od kapitalizmu państwowego do neoliberalnego kryzysu. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Friedan Betty. 2012. Mistyka kobiecości. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Germain Carel B., Alex Gitterman. 1980. The life model of social work practice. New York: Columbia University Press.
Godlewska-Szyrkowa Justyna. 2013. „Czy nauka o polityce społecznej potrzebuje krytyki feministycznej?”. Problemy Polityki Społecznej. Studia i dyskusje 22(3): 115–129. http://www. problemypolitykispolecznej.pl/images/czasopisma/22/115-129.pdf [dostęp: 16.01.2019].
Green Roberta R., Paul H. Ephross. 1991. Human behavior theory and social work practice. New York: Aldine de Gruyter.
Hacker Meyer Helen. 1982. Kobiety jako grupa mniejszościowa. W: Nikt nie rodzi się kobietą, T. Hołówka (red.), 37–56. Warszawa: Czytelnik.
Hollis Florence. 1972. Casework: A psychosocial therapy, 2nd ed. New York: Random House.
hooks bell. 2013. Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Hudson Annie. 1989. Changing perspectives: Feminism, gender and social work. In: Radical social work today, M. Langan, P. Lee (eds.), 70–96. London: Unwin Hyman.
Humm Maggie. 1993. Słownik teorii feminizmu. Warszawa: Semper.
Klimczak-Ziółek Jolanta. 2008. Przeciw wykluczeniu kobiet, czyli słów kilka o feministycznejpracy socjalnej. W: Praca socjalna wobec nowych obszarów wykluczenia społecznego,K. Wódz, S. Pawlas-Czyż (red.), 83–93. Toruń: Akapit.
Kurian Rachel. 2009. Globalizacja pracy domowej i usług opiekuńczych. W: Gender i ekonomiaopieki, E. Charkiewicz, A. Zachorowska-Mazurkiewicz (red.), 221–231. Warszawa: FundacjaTomka Byry Ekologia i Sztuka.
Kurowska Anna, Bartosz Pieliński, Ryszard Szarfenberg, Anna Wójtewicz. 2016. Perspektywagender w polityce społecznej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Kurowska Anna. 2016. Defamilializacja i degenderyzacja – substytucyjne czy komplementarne perspektywy w porównawczej polityce społecznej. W: Perspektywa gender w polityce społecznej,A. Kurowska, B. Pieliński, R. Szarfenberg, A. Wójtewicz (red.), 109–207. Toruń:
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Laclau Ernesto, Chantal Mouffe. 2007. Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przyczynek doprojektu radykalnej polityki demokratycznej. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DolnośląskiejSzkoły Wyższej.
Lewis Jane. 1992. “Gender and the development of welfare regimes”. Journal of European SocialPolicy 2(3): 159–173.
Lister Ruth. 1997. Citizenship: Feminist perspectives. Basingstoke: Macmillan.
Meyer Carol H. 1976. Social work practice, 2nd editon. New York: The Free Press.
Michoń Piotr. 2004. „Płeć w modelach polityki społecznej”. Problemy Polityki Społecznej 7: 75–87.
Middleman Ruth R., Gale Goldberg Wood. 1974. Social service delivery: A structural approachto practice. New York: Columbia University Press.
Miley Krogsrud Karla, Michael W. O’Melia, Brenda L. DuBois. 1995. Generalist social workpractice. An empowering approach. Boston: Allyn & Bacon.
Mottier Veronique. 2004. “Feminist political theory”. European Political Science 4(3): 79–84.
Nadgrodkiewicz Sylwia, Seyla Benhabib. 2010. Feminizm i polityka. Wrocław: Atut.
Nelson Barbara. 1990. The origins of the two-channel welfare state: Workman’s compensationand mothers’ aid. In: Women, the state, and welfare, L. Gordon (ed.), 123–151. Madison:University of Wisconsin Press.
Orloff Ann Shola. 1993. “Gender and the social rights of citizenship: The comparative analysisof gender relations and welfare states”. American Sociological Review (58)3: 303–328.
Orme Joan. 2001. Gender and community care. Social work and social perspectives. New York:Palgrave.
Orme Joan, Lena Dominelli, Audrey Mullender. 2005. “Working with violent men froma feminist social work”. International Social Work 43(1): 89–105.
Lister Ruth. 2008. Od intymności do globalności: refleksje nad płciowym wymiarem obywatelstwa,tłum. M. Michnowicz. W: Tożsamość i obywatelstwo w społeczeństwie wielokulturowym,E.H. Oleksy (red.), 26–39. Warszawa: PWN.
Payne Malcolm. 1997. Modern social work theory, 2nd ed. Chicago, Illinois: Lyceum Books.
Perlman Harris Helen. 1957. Social casework: A problem – solving process. Chicago: University
of Chicago Press.
Peterson Spike V. 2009. Ekonomia reprodukcji, produkcji, ekonomia wirtualna – ujęcie globalne.W: Gender i ekonomia opieki, E. Charkiewicz, A. Zachorowska-Mazurkiewicz (red.),61–106. Warszawa: Fundacja Tomka Byry. Ekologia i Sztuka.
Pincus Allen, Anne Minahan. 1973. Social work practice: Model and method. Itasca, IL:F.E. Peacock Publishers, Inc.
Putnam Tong Rosemarie. 2002. Myśl feministyczna. Wprowadzenie. Warszawa: WydawnictwoNaukowe PWN.
Razavi Shahra. 2007. “The political and social economy of care in a development. Context: conceptual issues, research questions and policy options”. Gender and Development Programme 3. http://www.unrisd.org/80256B3C005BCCF9/(httpAuxPages)/2DBE6A93350A7
C12573240036D5A0/$file/Razavi-paper.pdf [access: 16.01.2019].
Reid William J., Laura Epstein. 1972. Task-centred casework. New York: Columbia University Press.
Renzetti Claire M., Daniel J. Curran. 2005. Kobiety, mężczyźni i społeczeństwo. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rich Adrienne. 2000. Zrodzone z kobiety. Macierzyństwo jako doświadczenie i instytucja. Warszawa: Wyd. Sic!
Rymsza Marek. 2013. Aktywizacja w polityce społecznej. W stronę rekonstrukcji europejskich welfare states? Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Sainsbury Diane (ed.). 1999. Gender and welfare state regimes. Oxford: Oxford University Press.
Sainsbury Diane. 2001. Gendering dimensions of welfare states. In: Rethinking European welfare, J. Fink, G. Lewis, J. Clarke (eds.), 115–130. London: Sage Publications.
Skocpol Theda. 1992. Protecting soldiers and mothers: The political origins of social policy in the United States. Cambridge, MA : The Belknap Press of Harvard University Press.
Szelewa Dorota. 2009. Gender w polityce społecznej: Teoria i praktyka. Warszawa: Friedrich--Ebert-Stiftung, Przedstawicielstwo w Polsce wspólnie z Fundacją Międzynarodowe CentrumBadań i A naliz (ICRA). http://www.feswar.org.pl/fes2009/pdf_doc/debaty4_szelewa. pdf [dostęp: 16.01.2019].
Szarfenberg Ryszard. 2016. O genderowej ślepocie i innych słabościach polskiej koncepcjiaktywnej polityki społecznej. https://www.academia.edu/22943088/O_genderowej_%C5%9Blepocie_i_innych_s%C5%82abo%C5%9Bciach_polskiej_koncepcji_aktywnej_
polityki_spo%C5%82ecznej [dostęp: 20.03.2020].
Ślęczka Kazimierz. 1999. Feminizm. Ideologie i koncepcje społeczne współczesnego feminizmu. Katowice: Książnica.
Środa Magdalena. 2003. Indywidualizm i jego krytycy: współczesne spory między liberałami, komunitarianami i feministkami na temat podmiotu, wspólnoty i płci. Warszawa: Aletheia.
Tanner Deborah. 2002. To nie tak! Jak styl konwersacyjny kształtuje relacje z innymi. Poznań: Zysk i S-ka.
Titkow Anna. 2007. Tożsamość polskich kobiet. Ciągłość, zmiana, konteksty. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Titmuss Richard M. 1974. Social policy: An introduction. In: Social policy: An introduction, B. A bel-Smith, K. Titmuss (eds.), 30–32. New York: Pantheon Press.
Twelvetrees Alan. 2002. Community work. London: Houndmills, Palgrave.
White Vicky. 2006. The state of feminist social work. New York: Routledge.
Widding Isaksen Lise. 2009a. Dynamika globalnego handlu opieką: Pielęgniarki migrantkiw Norwegii. W: Gender i ekonomia opieki, E. Charkiewicz, A. Zachorowska-Mazurkiewicz(red.), 107–121. Warszawa: Fundacja Tomka Byry. Ekologia i Sztuka.
Widding Isaksen Lise. 2009b. Upłciowienie Obcego. Wędrujące pracownice opieki: Polsko-włoski przykład. W: Gender i ekonomia opieki, E. Charkiewicz, A. Zachorowska-Mazurkiewicz(red.), 232–245. Warszawa: Fundacja Tomka Byry. Ekologia i Sztuka.
Wilensky Harold L., Charles N. Lebeaux. 1965. Industrial society and social welfare. New York: Free Press, London: Collier-Macmillan.
Williams Fiona. 2001. Race/ethnicity, gender, and class in welfare states: A framework for comparative analysis. In: Rethinking European welfare, J. Fink, G. Lewis, J. Clarke (eds.), 131–162. London: Sage Publications.
Wódz Kazimiera. 1998. Praca socjalna w środowisku zamieszkania. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
Wódz Kazimiera. 2001. Praca socjalna w poszukiwaniu nowych podejść i modeli praktyki. W: Ku integracji rozwoju człowieka i społeczeństwa, A. Barska, T. Michalczyk, M.S. Szczepański (red.), 34–42. Katowice–Opole: Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Opolski.
Wódz Kazimiera. 2005. Kwestie społeczne – dialog – współrządzenie. Przyczynek do analizy dyskursu publicznego w Polsce. W: Kręgi integracji i rodzaje tożsamości. Polska Europa, Świat, W. Wesołowski, J. Włodarek (red.), 421–438. Warszawa: Scholar.
Wódz Kazimiera, Jolanta Klimczak-Ziółek. 2013. Feministyczna perspektywa (w) pracy socjalnej. W: Kobiety w pracy socjalnej, A. Kotlarska-Michalska (red.), 313–355. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
Wódz Kazimiera. 2013. Instytucjonalne bariery rozwoju środowiskowej metody pracy socjalnej/ organizowania społeczności lokalnej w Polsce. Ekspertyza dla ISP. Warszawa: ISP.
