THE IMAGE OF A NOBLEMAN IN „NAPIS NA GROBIE… GREHORA CHODKIEWICA" (INSCRIPTION ON THE TOMB OF... GREHOR CHODKIEWIC) BY MACIEJ STRYJKOWSKI

Authors

DOI:

https://doi.org/10.26485/PP/2025/80/11

Keywords:

Maciej Stryjkowski; Grehory Chodkiewic; Polish commemorative poetry 16th century

Abstract

The article examines the literary portrayal of Grehory Chodkiewic in Maciej Stryjkowski’s Napis na grobie (Inscription on the Tomb). Chodkiewic is depicted in line with the conventions of a panegyric. While Stryjkowski employs typical epicedial clichés, he also enriches these patterns with epic narratives detailing Grehory’s achievements. Additionally, he makes skilful use of exaggeration to emphasize Grehory’s greatness. As a result, Stryjkowski crafts an image that aligns with the literary preferences and aesthetic standards of noble audiences of the time.

Author Biography

Małgorzata Mieszek, Uniwersytet Łódzki

dr hab. prof. UŁ – profesor w Zakładzie Literatury Dawnej, Edytorstwa i Nauk Pomocniczych. Zainteresowania badawcze koncentrują się wokół dawnego dramatu i teatru, zwłaszcza scen szkolnych, literatury popularnej, recepcji literatury staropolskiej w późniejszych epokach. Autorka książek o staropolskich intermediach, monografii poświęconej twórczości dramatopisarskiej Jana Bielskiego, edycji kilku tekstów literatury dawnej (m.in. Sadowski, Peomer, król messeński; Bielski, Carmen nuptialae). Publikowała na łamach „Pamiętnika Literackiego”, „Pamiętnika Teatralnego”, „Tematów i Kontekstów”, „Ruchu Literackiego” itp. Członkini Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych, zastępca przewodniczącego redakcji naukowej serii wydawniczej „Bibliotheca Littereria”.

References

Baczewski Sławomir. 2009. Szlachectwo. Studium z dziejów idei w piśmiennictwie polskim (druga połowa XVI wieku–XVII wiek). Lublin: Wyd. UMCS.

Biedrzycka Agnieszka, Wojtkowiak Zbysław. 2006–2007. Stryjkowski Maciej (1547 – między 1586 a 1593). W: Polsk słownik biograficzny. T. 44. Red. Andrzej Romanowski. Kraków: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Societas Vistulana. S. 536–541.

Czekajewska Anna. 1962. O listach dedykacyjnych w polskiej książce XVI wieku, „Roczniki Biblioteczne”, z. 1–2. S. 21–55.

Dmitruk Stefan. 2005. Grzegorz Chodkiewicz (ok. 1520–1572), kasztelan wileński i hetman najwyższy Wielkiego Księstwa Litewskiego, „Białoruskie Zeszyty Historyczne”, nr 24. S. 5–18.

Kowalow Siargiej. 2009. Maciej Stryjkowski jako poprzednik Alberta Wijuka Kojałowicza: spojrzenie białoruskie, „Senoji Lietuvos literatura”, t. 27. S. 215–240.

Krzyżanowski Julian. 1979. Historia literatury polskiej. Alegoryzm – preromantyzm. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Mironowicz Antoni. 2016. Drukarz Hryń Iwanowicz, malarz, grawer, twórca cyrylickiej kursywy. W: Latopisy Akademii Supraskiej. T. 7: Dawna cyrylicka księga drukowana: twórcy i czytelnicy. Red. Marzanna Kuczyńska, Białystok: Fundacja „Oikonomos”. S. 113–135.

Mironowicz Antoni. 2022. Zabłudowskiego Nestora Kuźmicza na tle epoki, cz. 1. „Saeculum Christianum”, z. 1. S. 135–152.

Nowak-Dłużewski Juliusz. 1969. Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Pierwsi królowie elekcyjni. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.

Nowaszczuk Jarosław. 2009. Wierszowane epitafia łacińskie w Polsce epoki renesansu. Kompozycja. Antologia utworów. Szczecin: Wyd. Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

Obremski Krzysztof. 2003. Panegiryczna sztuka postaciowania: August II Mocny (J.K. Rubinkowski, „Promienie cnót królewskich…”). Toruń: Wyd. UMK.

Oszczęda Aleksandra. 2013. Z kroniki do sylwy. Wokół problemów rękopisu i druku w początkach XVII wieku, cz. 2: Wiersz Macieja Stryjkowskiego w lwowskim rękopisie Ossolineum. „Pamiętnik Literacki”, z. 3. S. 231–248.

Oszczęda Aleksandra. 2021. Macieja Stryjkowskiego Napis na grobie… Grehora Chodkiewica i jego wzór. Edycja tekstów i bilans powiązań. „Meluzyna”, nr 2. S. 49–69.

Pelc Janusz. 1973. Obraz – słowo – znak. Studium o emblematach w literaturze staropolskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Radziszewska Julia. 1978. Maciej Stryjkowski historyk-poeta z epoki Odrodzenia. Katowice: Wydawnictwo UŚ.

Stryjkowski Maciej. 1574a. Goniec cnoty do prawych szlachciców. Kraków: druk M. Wirzbięta.

Stryjkowski Maciej. 1846. Kronika polska, litewska i żmudzka i wszytkiej Rusi. T. 2. Warszawa: Nakład Gustawa Leona Glücksberga.

Stryjkowski Maciej. 1574b. Przesławnego wjazdu do Krakowa i pamięci godnej koronacyjej Henryka Walezjusa […] opisanie. Kraków: druk M. Wirzbięta (przedruk w: Kraszewski

Józef Ignacy. 1843. Pomniki do historii obyczajów w Polsce z XVI i XVII wieku wydane z rzadkich druków. Warszawa: Nakładem S. Orgelbranda. S. 209–269).

Zabłocki Stefan. 2008. Poetyka renesansowego epicedium. W: Zabłocki Stefan. Od starożytności do neohellenizmu. Studia i szkice. Red. Piotr Urbański, Tomasz Sapota. Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego. S. 163–173.

Zabłocki Stefan. 1968. Polsko-łacińskie epicedium renesansowe na tle europejskim. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Downloads

Published

2025-05-21

How to Cite

Mieszek, M. (2025). THE IMAGE OF A NOBLEMAN IN „NAPIS NA GROBIE… GREHORA CHODKIEWICA" (INSCRIPTION ON THE TOMB OF. GREHOR CHODKIEWIC) BY MACIEJ STRYJKOWSKI. Prace Polonistyczne, 80, 195–206. https://doi.org/10.26485/PP/2025/80/11

Issue

Vol. 80 (2025): The Art of Editing – from Analogue to Digital

Section

Varia

License

Copyright (c) 2025 Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Most read articles by the same author(s)