THE AUTHOR AND THE EDITOR – JAN LECHOŃ AND MIECZYSŁAW GRYDZEWSKI IN “WIADOMOŚCI” (1948–1956)

Authors

DOI:

https://doi.org/10.26485/PP/2025/80/9

Keywords:

Jan Lechoń; Mieczysław Grydzewski; proofreading; publishing framework; advertising

Abstract

The article centres on Jan Lechoń’s work as an editor and proofreader of his own texts, as well as his cooperation in this capacity with Mieczysław Grydzewski. Since 1948, Lechoń published most of his texts (poems, fragments of his diary, and letters) in “Wiadomości”, a periodical edited by Mieczysław Grydzewski. Urbańska examines the author’s attitude to proofreading, the publishing process, the aesthetic and typographic quality of these texts, and their promotion. Urbańska approaches Lichoń’s work from a documentary, source-based perspective. Thus, her research largely focuses on the correspondence between Grydzewski with Lechoń, published by Beata Dorosz. For many years, these letters were their sole means of communication and professional collaboration. Urbańska also looks into the psychological aspects of their relationship as reflected in the letters, which influenced the nature and quality of their editorial work. Lechoń and Grydzewski’s collaboration unfolded against the backdrop of emigrant life: at that time, Lechoń lived in New York, while Grydzewski was based in London. Finally, Urbańska considers the axiological perspective, analyzing the values emerges from the analyzed documents.

Author Biography

Monika Urbańska, Uniwersytet Łódzki

dr – adiunkt w Zakładzie Literatury Dawnej, Edytorstwa i Nauk Pomocniczych. Główne zainteresowania: twórczość Jana Lechonia, edytorstwo tekstów XVIII–XX w., fenomenologia (szczególnie fenomen Innego), filozofia Wschodu oraz zakazana retoryka. Ważniejsze publikacje: Jan Brzechwa, Wiersze polityczne, wstęp i oprac. M. Urbańska i J. Podwysocka-Modrzejewska, Łódź 2019; Jan Brzechwa, Wiersze miłosne, wstęp i oprac. M. Urbańska i J. Podwysocka-Modrzejewska, Łódź 2021; Jan Brzechwa, Wiersze o śmierci, wstęp i oprac. M. Urbańska i J. Podwysocka, Łódź 2023; Kobiety Jana Lechonia. Ujęcie biograficzne i poetyckie, ,,Slavistična revija” 69/2021, s. 37–51; Jana Lechonia twarz i maska. W oparciu o Tischnerowskie doświadczenie prawdy i tożsamości, ,,Studi Slavistici” XX 2023, 1, s. 21–38; Przemilczanie i cisza jako elementy konstrukcji ,,Dziennika” Jana Lechonia, ,,Slavia” časopis pro slovanskou filologii” 92, 2023, 3, s. 287–300.

References

Dorosz Beata. 1994. Grydzewski Mieczysław 1894–1970. W: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. T. 3. oprac. zespół pod red. Jadwigi Czachowskiej i Alicji Szałgan. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. S. 167–169.

Dorosz Beata. 1999. Archiwum Jana Lechonia w Polskim Instytucie Naukowym w Nowym Jorku. Relacja z badań. „Pamiętnik Literacki”, z. 3. S. 167–193.

Dorosz Beata. 2004. Nowojorskie tajemnice życia i śmierci Jana Lechonia. „Teksty Drugie”, nr 3. S. 193–208.

Dorosz Beata. 2006. O listach Jana Lechonia i Mieczysława Grydzewskiego. W: Mieczysław Grydzewski, Jan Lechoń. Listy 1923–1956. Wstęp i oprac. Beata Dorosz. T 1. Warszawa: Biblioteka „Więzi”. S. 10–87.

Dorosz Beata. 2013. Nowojorski pasjans. Polski Instytut Naukowy w Ameryce. Jan Lechoń, Kazimierz Wierzyński. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.

Garbal Łukasz. 2011. Edytorstwo. Jak wydawać współczesne teksty literackie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Giedroyć Jerzy, Miłosz Czesław. 2008. Listy 1952–1963. Wstęp i oprac. Marek Kornat. Warszawa: Czytelnik.

Grydzewski Mieczysław, Lechoń Jan. 2006. Listy 1923–1956. Wstęp i oprac. Beata Dorosz. T. 1–2. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.

Grydzewski Mieczysław. 1986. Listy do Tuwima i Lechonia (1949–1943). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Grydzewski Mieczysław. 2014.,,Silva rerum”. Wybór i oprac. Jerzy Wójcik, Mirosław Supruniuk. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.

Habielski Rafał. 1991. Niezłomni nieprzejednani. Emigracyjne ,,Wiadomości” i ich krąg 1940–1981. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Książka o Grydzewskim. Szkice i wspomnienia. 1971. Red. Tymon Terlecki. Londyn, Wiadomości.

Lam Stanisław. 1951. Najwybitniejsi poeci emigracji współczesnej. Paryż: Księgarnia Polska.

Lechoń Jan. 1954. Prawo do korekty. Do redaktora ,,Wiadomości”. „Wiadomości”, nr 49. S. 4.

Lechoń Jan. 1992. Dziennik. T. 1–2. Wstęp i oprac. Roman Loth. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Lechoń Jan. 1993. Dziennik. T. 3. Wstęp i oprac. Roman Loth. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Lechoń Jan. 1997. Listy do Anny Jackowskiej. Wstęp i oprac. Roman Loth. Warszawa: Czytelnik.

Lechoń Jan, Wierzyński Kazimierz. 2016. Listy 1941–1956. Oprac. Beata Dorosz przy współpracy Pawła Kądzieli. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.

Ładoń Monika. 2015. O korespondencji Jana Lechonia i Mieczysława Grydzewskiego. W: Reinterpretacje. Red. Maciej Tramer, Agnieszka Wójtowicz. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Madyda Aleksander. 2015. Nożyczki i czerwony atrament. O praktykach redaktorskich Mieczysława Grydzewskiego (na przykładzie twórczości Zygmunta Haupta z lat 1944–1948). W: Aleksander Madyda: Od filologii do antropologii. Szkice. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. S. 209–236.

Mazurek Bożena. 1993. Literacka rama wydawnicza dzieł Franciszka Dionizego Kniaźnina (na tle porównawczym). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytety Śląskiego.

Moczkodan Rafał. 2002. Jedna z prac redakcyjnych Mieczysława Grydzewskiego. „Teksty Drugie”, nr 4. S. 81–89.

Ocieczek Renarda. 1990. O różnych aspektach literackiej ramy wydawniczej w książkach dawnych. W: O literackiej ramie wydawniczej w książkach dawnych. Red. Renarda Ocieczek. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. S. 7–19.

Petlak Anna. 2016. Przyczynek do badań nad ramą wydawniczą utworów dramatycznych Ignacego Wincentego Marewicza. „Acta Uniwersitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, nr 4. S. 147–162.

Popiel Magdalena. 2004. List artysty jako gatunek narracji epistolograficznej. O listach Stanisława Wyspiańskiego. ,,Teksty Drugie”, nr 4. S. 115–124.

Skwarczyńska Stefania. 2006. Teoria listu. Na podstawie lwowskiego pierwodruku. Oprac. Elżbieta Feliksiak i Mariusz Leś. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

Sowa Andrzej, Dmochowski Wojciech. 2002. Mieczysław Grydzewski. W: Kronika niezwykłych Polaków [online]. Protokół dostępu: [https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/2432848,mieczyslaw-grydzewski-najwiekszy-redaktor-emigracyjnego-londynu [23.10.2023].

Starnawski Jerzy. 1992. Praca wydawcy naukowego. Wrocław: Ossollineum.

Supruniuk Mirosław A. 2020. 50 lat temu zmarł Mieczysław Grydzewski [online]. Protokół dostępu: [https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/emigracja/61260,50-lat-temu-zmarl-Mieczyslaw-Grydzewski.html?fbclid=IwAR16mWEVVDRpioMqpOY-KBe7KFl76JQ8Z1pxoKwA98iCDxFdX23rpkrglJs [23.10.2023]

Terlecki Tymon. 1999. Mieczysław Grydzewski. W: Tymon Terlecki. Spotkania ze swoimi. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. S. 173–186.

Urbańska Monika. 2016. ,,Dobry nekrolog” Jana Lechonia. W: Pamięć. Red. Monika Urbańska. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. S. 35–44.

Wierzyński Kazimierz. 1990. Szkice i portrety literackie. Wstęp Kądziela Paweł. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.

Wyskiel Wojciech. 1988. Kręgi wygnania. Jan Lechoń na obczyźnie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Z listów do Mieczysława Grydzewskiego 1946–1966. 1990. Oprac. Rafał Habielski Londyn: Wydawnictwo Polonia.

Published

2025-05-21

How to Cite

Urbańska, M. (2025). THE AUTHOR AND THE EDITOR – JAN LECHOŃ AND MIECZYSŁAW GRYDZEWSKI IN “WIADOMOŚCI” (1948–1956). Prace Polonistyczne, 80, 151–168. https://doi.org/10.26485/PP/2025/80/9