METHODOLOGICAL APPROACHES TO DANCE CULTURE STUDIES: THE NEED FOR DOCUMENTARY AND SOURCE-BASED PUBLISHING. A REVIEW OF HISTORICAL DANCE RESEARCH
DOI:
https://doi.org/10.26485/PP/2025/80/3Keywords:
dance culture; ballet; old literature; Claude François Ménestrier SJ; dance bibliographyAbstract
In light of the growing appreciation of dance as a subject of scholarly research (in theatre studies, literary studies, cultural studies, anthropology), the key question is not merely the purpose, but the method of publishing source texts related to the history of dance. There are still very few publishing initiatives that emphasize and promote the concept of source material, which is so crucial in the humanities. Such initiatives would facilitate the reception and advancement of research into the dance culture of past eras (much like the established series, e.g., “Monumenta Musicae in Polonia” or “Theatroteka. Źródła i materiały do historii teatru”, have done for related fields). On the fringes of these considerations, particularly in ballet criticism and theatre studies, there is also a noticeable ambiguity (also in terms of genre classification) regarding the status of the ballet libretto. The evaluation, analysis, and interpretation of the libretto (also as a primary source of the performance) seem to rely on unclear criteria. Discussions on the state of research into dance literature and sources in Poland, as well as its future prospects, have been held in cultural studies for years (their analysis was already undertaken, among others, by Janina Pudełek in Pamiętnik Teatralny as early as 1965). More recently, in the 2022 issue of “Studia Choreologica” (vol. 23), Tomasz Nowak publish an article titled: “Polish Handwritten Collection of Ballets de Noverre – Present Status and Research Perspectives”. This serves as evidence of the ongoing focused scholarly inquiry into this problem.
References
Bobrowska Jadwiga Romana. 2002. Wacław Potocki o tańcach włoskich, francuskich i hiszpańskich w XVII–wiecznej Polsce. „Muzyka”, nr 2. S. 85–95.
Chmielecki Konrad. 2008. Estetyka intermedialności. Kraków: Wydawnictwo Rabid.
Chmielowski Benedykt. 1966. Nowe Ateny albo akademia wszelkiej sciencyi pełna, na różne tytuły iak na Classes podzielona. Mądrym dla memoryału, Idiotom dla Nauki, Politykom dla Praktyki, Melancholikom dla rozrywki. Wybór i opracowanie tekstu Maria i Jan Józef Lipscy. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Cudzoziemcy o Polsce. Relacje i opinie. 1971. T.1–2. Wybrał i opracował Jan Gintel. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Drajewski Stefan. 2019. Zatańczyć. Studia nad polskim baletem i teatrem tańca. Poznań: Akademia Muzyczna im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu.
Drajewski Stefan. 2017. Ekfraza dzieła muzycznego w choreografiach Conrada Drzewieckiego. Poznań: Akademia Muzyczna im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu.
Dramat staropolski od początków do powstania sceny narodowej. Bibliografia, t. 2: Programy drukiem wydane do r.1765, cz. 1: Programy teatru jezuickiego. 1976. Oprac. zespół pod kierunkiem Władysława Korotaja. Wrocław: Zakład narodowy im. Ossolińskich.
Hińcza Marcin. 2019. Plęsy Aniołów Jezusowi narodzonemu, naświętszego Krzyża tańce. Wyd. Alicja Bielak. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.
Iwańska Alicja. 2023. Bibliografia polskiej literatury tanecznej: prolegomena. Stan, potrzeba i możliwości badań. „Studia Choreologica”, vol. 24. S. 113–184
Jasiewicz Zbigniew. 2018. Roderyk Lange (1930–2017). „Lud. Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego”, t. 101. S. 635–640.
Jasionowska Marianna. 2013. Taniec w „Dworzaninie polskim” Łukasza Górnickiego. Studium porównawcze z „Il libro del Cortegiano” Baldassarra Castiglionego. „Studia Choreologica”, vol. 14. S. 163–178.
Jeż Tomasz. 2013. Kultura muzyczna jezuitów na Śląsku i ziemi kłodzkiej (1581–1776). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa.
Jędrychowski Zbigniew. 2002. Labuś grodzieński. Libretta baletowe z roku 1778. „Notatnik Teatralny”, nr 26. S. 152–161.
Judkowiak Barbara. 2010. O nobilitacji sztuki teatru i aktora. W: Franz Lang. O działaniu scenicznym. Przeł. Justyna Zaborowska-Musiał, wstęp Barbara Judkowiak. Gdańsk: Słowo/Obraz terytoria. S. 5–33.
Kadulska Irena. 1974. Ze studiów nad dramatem jezuickim wczesnego Oświecenia (1746–1765). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kitowicz Jędrzej. 1970. Opis obyczajów i zwyczajów polskich za panowania Augusta III. Oprac. Roman Pollak. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kleinork Aleksandra, Kupidura Zuzanna, Raszewska-Kursa Hanna. 2019. Katalog Bibliografia zagadnień tańca 1967–2017. Wybrane obszary – raport. „Studia Choreologica”, vol. 20. S. 393–402.
Klimczyk Wojciech. 2015. Wirus mobilizacji. Taniec a kształtowanie się nowoczesności (1455–1795). T.1–2. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
Konarska-Zimnicka Sylwia. 2009. Taniec w Polsce średniowiecznej. Świadectwo źródeł pisanych. Kraków: Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”.
Korotaj Władysław. 1967. Z problematyki staropolskich programów teatralnych. W: Wrocławskie spotkanie teatralne. Pod red. Wandy Roszkowskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. S. 81–109.
Kowalczykówna Maria. 1984–1985. Tańce i zabawy w świetle rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej. „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”, t. 34–35. S. 71–89.
Królica Anna. 2011. Skrzynka z narzędziami. W: I Kongres Tańca. [Warszawa, 27.– 29.04.2011]. Raport. Red. Julia Hoczyk, Joanna Szymajda. Warszawa: Instytut Muzyki i Tańca. S. 141–147.
Lange Roderyk. 2012. Metodologia badań nad tańcem. „Studia Choreologica”, vol. 13. S. 9–39.
Majewska Jadwiga. 2013. My, Taniec. Antologia polskiej krytyki tańca po 1989 roku Wydawnictwo: Centrum Sztuki Mościce.
Majewska Jadwiga. 2013. Świadomość ruchu. Teksty o tańcu współczesnym. Kraków: Korporacja Ha!art.
Mamontowicz-Łojek Bożena. 1967. François Gabriel Le Doux – baletmistrz i choreograf 1755–1823. „Pamiętnik Teatralny”, z. 2. S. 212–230.
Mazur Katarzyna. 1997. Obraz kultury tańca XVI i XVII wieku w świetle literatury popularnej (pieśni, tańców, padwanów). W: Seminaria Staropolskie. Literatura w kontekstach kulturowych. Red. Roman Krzywy. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. S. 197–228.
Mieszek Małgorzata. 2021. Muzyka, która „znaczy” w wybranych dramatach jezuickich. W: Taniec, kobiety i śpiew w literaturze oraz sztukach audiowizualnych. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe. S. 79–96.
Narewska-Siejda Agnieszka. 2021. Literatura i taniec – propozycje badań. „Ruch Literacki”, z. 6. S. 865–878.
Niemcewicz Julian Ursyn. 1957. Pamiętniki czasów moich. T. 1–2. Tekst oprac. i wstępem poprzedził Jan Dihm. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Nowak Tomasz. 2022. Polski rękopiśmienny zbiór „Ballets de Noverre” – stan obecny i perspektywy badań. „Studia Choreologica”, vol. 23. S. 121–150.
Okoń Jan. 2018. Muzyka i taniec oraz ich funkcje wychowawcze w teatrach szkolnych jezuitów w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku. W: Universalia et particularia. Ars praxis Societatis Jesu in Polonia. Red. Bogna Bohdanowicz, Tomasz Jeż. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa. S. 307–342.
Pawłowska Małgorzata. 2016. Muzyczne narracje o kochankach z Werony. Wprowadzenie do narratologii muzycznej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców. T. 1–2. 1963. Oprac. i wstępem poprzedził Wacław Zawadzki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Poniatowski Stanisław August. 2013. Pamiętniki króla Stanisława Augusta. Antologia. Wybór tekstu Dominique Triaire. Przekł. Wawrzyniec Brzozowski. Wstęp Anna Grześkowiak-Krwawicz. Red. Marek Dębowski. Warszawa: Muzeum Łazienki Królewskie.
Raszewska-Kursa Hanna. 2018. Teoria tańca w polskiej praktyce. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
Raszewska-Kursa Hanna. 2022. Bibliografia zagadnień tańca poruszanych w „Pamiętniku Teatralnym” w latach 1952–2021. „Pamiętnik Teatralny” [online]. Protokół dostępu: https://czasopisma.ispan.pl/pliki/pt/bibliografie/bibliografia_zagadnien_tanca.pdf [03.08.2023].
Raszewska-Kursa Hanna. Archiwum Bożeny Mamontowicz-Łojek w Instytucie Teatralnym w Warszawie [online]. Protokół dostępu: https://taniecpolska.pl/krytyka/archiwumbozeny-mamontowicz-lojek-w-instytucie-teatralnym-w-warszawie-analiza-zawartoscizbioru-i-jego-potencjalu-dla-badan-tanca/ [18.08.2023].
Raszewska-Kursa Hanna. 2023. Empatia, choreografia i śmiech jako nadzieja dla ludzkości. Komizm w sztuce tańca i choreografii w Polsce w XXI wieku. Warszawa: Instytut Sztuki PAN.
Reglińska-Jemioł Anna. 2012. Formy taneczne w polskim teatrze jezuickim XVIII wieku. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Reglińska-Jemioł Anna. 2013. Myśl teoretyczna o sztuce tańca w piśmiennictwie jezuickim XVII i XVIII wieku. W: Piśmiennictwo zakonne w dobie staropolskiej. Red. Magdalena Kuran, Katarzyna Kaczor-Scheitler, Michał Kuran, przy współpracy Dawida Szymczaka. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. S. 297–307.
Rey Jan. 1959. Życie i dzieło J. G. Noverre’a. W: Jean Georges Noverre. Teoria i praktyka tańca prostego i komponowanego, sztuki baletowej, muzyki, kostiumu i dekoracji. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. S. 5–17.
Rock Judith. 1996. Terpsichore at Louis-Le-Grand. Baroque Dance on the Jesuit Stage in Paris. Saint Louis: The Institute of Jesuit Sources.
Słownik tańca współczesnego. 2022. Red. Małgorzata Leyko i Joanna Szymajda, przy współpracy Tomasza Ciesielskiego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Szczepanowicz Barbara. 2016. Muzyka i taniec w Biblii. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów.
Szyfman Arnold. 1954. Ocalony rękopis i znalezione listy Noverre’a. „Pamiętnik Teatralny”, z. 3–4. S. 63–98.
Szymajda Joanna. 2020. Rynek książek o tańcu w Polsce. „nietak!t”, nr 3. S. 65–70.
Taniec w literaturze polskiej XIX i XX wieku. 2012. Pod red. Sylwii Karpowicz-Słowikowskiej i Elżbiety Mikiciuk. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Tańcząc piórem. Nauka w służbie Terpsychory. 2014. Red. Hanna Raszewska. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina.
Teatr Narodowy 1765–1794. 1967. Red. Jan Kott. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Teatr jezuicki XVIII i XIX wieku w Polsce. Z antologią dramatu. 1997. Wstęp i oprac. Irena Kadulska. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Turska Irena. 1989. Przewodnik baletowy. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Muzyczne.
Turska Irena. 2024. Krótki zarys historii tańca i baletu. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Muzyczne.
Walczak Jakub. 2014. Libretto jako (u)twór. Zagadnienia genologiczne i metodologiczne – zarys problematyki. „Przestrzenie Teorii”, nr 22. S. 89–100.
Wierzbicka-Michalska Karyna. 1956. Jeszcze o warszawskich projektach Noverre’a. „Pamiętnik Teatralny”, z. 1. S. 102–104.
Wybraniec Marta. 2011. Ikoniczność znaków baletowych. „Językoznawstwo. Współczesne badania, problemy i analizy językoznawcze”, t. 5. S. 199–205.
Wybraniec Marta. 2014. Program baletowy jako ważny element komunikatu baletowego. „Językoznawstwo. Współczesne badania, problemy i analizy językoznawcze”, t. 8. S. 117–126.
Wybraniec Marta. 2015. Dyskurs baletowy – postępowanie przygotowawcze. „Językoznawstwo. Współczesne badania, problemy i analizy językoznawcze”, t. 9. S. 177–184.
Wybraniec Marta. 2016. Libretto baletowe jako gatunek tekstu? „Językoznawstwo. Współczesne badania, problemy i analizy językoznawcze”, t. 10. S. 201–207.
Zagórowska-Acebroni Marta. 1997. Taniec w Polsce XIV i XV wieku na tle europejskim. W: Seminaria Staropolskie. Literatura w kontekstach kulturowych. Red. Roman Krzywy. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. S. 163–196.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Łódzkie Towarzystwo Naukowe

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.