Pandemiczna piaskownica – netnografia społeczności internetowej matek w czasie kryzysu zdrowotnego
DOI:
https://doi.org/10.26485/PS/2022/71.2/4Słowa kluczowe:
społeczność internetowa, netnografia, kryzys zdrowotny, wsparcie społeczne, macierzyństwoAbstrakt
Ograniczenia wprowadzone w wyniku pandemii COVID-19 postawiły wielu rodziców wobec wyzwania łączenia opieki nad dziećmi z wykonywaniem w domu obowiązków służbowych. Do trudności dnia codziennego doszło zachwianie porządku społecznego oraz niepokój o zdrowie swoje i swoich najbliższych. Lęki te podsycane były przez komunikaty medialne, w tym rosnącą liczbę informacji intencjonalnie wprowadzających w błąd, tzw. fake newsów, błyskawicznie zalewających media, przeważnie społecznościowe. Netnografia jednej z większych społeczności internetowych rodziców pozwoliła nam opisać potrzeby i wsparcie udzielane sobie przez matki w czasie kryzysu zdrowotnego, a także poddać eksploracji sposoby poszukiwania przez członków społeczności informacji i zidentyfikować rodzaje źródeł uznawane za wiarygodne. Materiał badawczy uwzględnił 1241 postów i 34 111 komentarzy zebranych w okresie 13 pierwszych tygodni pandemii COVID-19. Na podstawie analizy materiału badawczego wyprowadziliśmy wnioski na temat dynamiki i struktury oddolnie budowanej odpowiedzi na epidemię oraz potencjału i wyzwań związanych ze społecznościami internetowymi w kontekście kryzysu.
Bibliografia
Alon Titan, Sena Coskun, Matthias Doepke, David Koll, Michèle Tertilt. 2021. “From mancession to shecession: Women’s employment in regular and pandemic recessions”. NBER Working Paper: 28632.
Bai Qiyu, Qi Dan, Zhe Mu, Maokun Yang. 2019. “A systematic review of emoji: Current research and future perspectives”. Frontiers in Psychology 10: 2221.
Bendau Antonia, Moritz Bruno Petzold, Lena Pyrkosch, Lea Mascarell Maricic, Felix
Betzler, Janina Rogoll, Julia Große, Andreas Ströhle, Jens Plag. 2021. “Associations between COVID-19 related media consumption and symptoms of anxiety, depression and COVID-19 related fear in the general population in Germany”. European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience 271(2): 283–291.
Binder Piotr. 2022. “Praca zdalna w czasie pandemii i jej implikacje dla rodzin z dziećmi – badanie jakościowe”. Przegląd Socjologii Jakościowej 18(1): 82–110.
Carlson Matt. 2020. “Fake news as an informational moral panic: The symbolic deviancy of social media during the 2016 US presidential election”. Information, Communication & Society 23(3): 374–388.
CBOS. Centrum Badania Opinii Społecznej. 2018. Kobiety i mężczyźni w domu. Warszawa.
CBOS. Centrum Badania Opinii Społecznej. 2020a. Życie codzienne w czasach zarazy. Warszawa.
CBOS. Centrum Badania Opinii Społecznej. 2020b. Korzystanie z internetu. Warszawa.
CBOS. Centrum Badania Opinii Społecznej. 2020c. Zaufanie społeczne. Warszawa.
CBOS. Centrum Badania Opinii Społecznej. 2021. Czy oswoiliśmy pandemię? Warszawa.
Dauman Nicolas, Marion Haza, Soly Erlandsson. 2019. “Liberating parents from guilt: A grounded theory study of parents’ internet communities for the recognition of ADHD”. International Journal of Qualitative Studies on Health and Well-being 14(1): 1564520.
Eurostat. 2019. How do women and men use their time – statistics. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=How_do_women_and_men_use_their_time_-_statistics [access: 5.03.2020].
Eysenbach Gunther. 2002. “Infodemiology: The epidemiology of (mis)information”. The American Journal of Medicine 113(9): 763–765.
Gambin Małgorzata, Małgorzata Woźniak-Prus, Marcin Sekowski, Andrzej Cudo, Ewa Pisula, Eliza Kiepura, Joanna Boruszak-Kiziukiewicz, Grażyna Kmita. 2020. “Factors related to positive experiences in parent-child relationship during the COVID-19 lockdown. The role of empathy, emotion regulation, parenting self-efficacy and social support”. PsyArXiv [preprint]. psyarxiv.com/yhtqa [access: 5.03.2020].
Gambin Małgorzata, Marcin Sękowski, Małgorzata Woźniak-Prus, Anna Wnuk, Tomasz Oleksy, Andrzej Cudo, Karolina Hansen, Mirosława Huflejt-Łukasik, Karolina Kubicka, Agnieszka Ewa Łyś, Joanna Gorgol, Paweł Holas, Grażyna Kmita, Emilia Łojek, Dominika Maison. 2021. “Generalized anxiety and depressive symptoms in various age groups during the COVID-19 lockdown in Poland. Specific predictors and differences in symptoms severity”. Comprehensive Psychiatry 105: 152222.
Godlewska-Bujok Barbara. 2021. „Work-life balance i koronakryzys: Kilka uwag o procesach i ich konsekwencjach”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 5: 3–8.
Internet World Stats. 2022. https://www.internetworldstats.com/stats4.htm [access: 9.03.2022].
Joglekar Sagar, Nishanth Sastry, Neil S. Coulson, Stephanie Jc. Taylor, Anita Patel, Robbie Duschinsky, Amrutha Anand, Matt Jameson Evans, Chris Griffiths, Aziz Sheikh, Pietro Panzarasa, Anna De Simoni. 2018. “How online communities of people with long-term conditions function and evolve: Network analysis of the structure and dynamics of the Asthma UK and British Lung Foundation Online Communities”. Journal of Medical Internet Research 20(7): e238.
Kirk Susan, Linda Milnes. 2016. “An exploration of how young people and parents use online support in the context of living with cystic fibrosis”. Health Expectations: An International Journal of Public Participation in Health Care and Health Policy 19(2): 309–321.
Kopciewicz Lucyna. 2020. “Dom w doświadczeniach polskich kobiet w czasie pandemii COVID-19”. LUD. Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i Komitetu Nauk Etnologicznych PAN 104: 321–338.
Kozinets Robert. 2012. Netnografia. Badania etnograficzne online. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lewicka Monika. 2021. „Matka Polka Pandemiczna – życie codzienne współczesnych matek w czasie pandemii”. Wychowanie w Rodzinie 24(1): 13–24.
Makai Peter, Marieke Perry, Sarah H.M. Robben, Henk Schers, Maud Heinen, Marcel G.M. Olde Rikkert, René J.F. Melis. 2014. “Which frail older patients use online health communities and why? A mixed methods process evaluation of use of the health and welfare portal”. Journal of Medical Internet Research 16(12): e278.
Middlemass Jo, Zowie Davy, Kate Cavanagh, Conor Linehan, Kevin Morgan, Shaun Lawson, A. Niroshan Siriwardena. 2012. “Integrating online communities and social networks with computerised treatment for insomnia: A qualitative study”. The British Journal of General Practice 62(605): e840–e850.
Ministerstwo Zdrowia. 2022. Raport zakażeń koronawirusem (SARS-CoV-2). https://www.gov.pl/web/koronawirus/wykaz-zarazen-koronawirusem-sars-cov-2 [dostęp: 7.06.2022].
Moscadelli Andrea, Giuseppe Albora, Massimiliano A. Biamonte, Duccio Giorgetti, Michele
Innocenzio, Sonia Paoli, Chiara Lorini, Paolo Bonanni, Guglielmo Bonaccorsi. 2020. „Fake news and Covid-19 in Italy: Results of a quantitative observational study”. International Journal of Environmental Research and Public Health 17(16): 5850.
Paakkari Leena, Okan Orkan. 2020. “COVID-19: Health literacy is an underestimated problem”. The Lancet. Public Health 5(5): e249.
Popiolek Malwina, Monika Hapek, Marzena Barańska. 2021. “Infodemia – an analysis of fake news in Polish news portals and traditional media during the coronavirus pandemic”. Communication & Society 34(4): 81–98.
Prokop-Dorner Anna, Natalia Ożegalska-Łukasik, Maria Świątkiewicz-Mośny. Living with autism in the pandemic era – a diagnosis of the health crisis consequences for realizing the disability welfare policy in the region of Lesser Poland. In: Disability welfare policy in Europe: Cognitive disability and the impact of the Covid-19 pandemic. Emerald [in print].
Rheingold Howard. 1993. The virtual community. Homesteading on the electronic frontier. Reading MA: Addison-Wesley. https://www.rheingold.com/vc/book/ [access: 18.03.2020].
Sęk Helena, Roman Cieślak (red.). 2011. Wsparcie społeczne, stres i zdrowie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tangcharoensathien Voroy, Neville Calleja, Tim Nguyen, Tina Purnat, Marcelo D’Agostino, Sebastian Garcia-Saiso, Mark Landry, Arash Rashidian, Clayton Hamilton, Abdelhalim AbdAllah, Ioana Ghiga, Alexandra Hill, Daniel Hougendobler, Judith van Andel, Mark Nunn, Ian Brooks, Pier Luigi Sacco, Manlio De Domenico, Philip Mai, Anatoliy Gruzd, Alexandre Alaphilippe, Sylvie Briand. 2020. “Framework for managing the COVID-19 infodemic: Methods and results of an online, crowdsourced WHO technical consultation”. Journal of Medical Internet Research 22(6): e19659.
Wagg Amanda J., Margie M. Callanan, Alexander Hassett. 2019. “Online social support group use by breastfeeding mothers: A content analysis”. Heliyon 5(3): e01245.
Wang Tao, Markus Brede, Antonella Ianni, Emmanouil Mentzakis. 2018. “Social interactions in online eating disorder communities: A network perspective”. PLoS ONE 13(7): e0200800.
World Health Organization. 2022. WHO coronavirus (COVID-19) dashboard. https://covid19.who.int [access: 7.06.2022].
World Health Organization. 2021. WHO third global infodemic management conference:whole-of-society challenges and approaches to respond to infodemics. Geneva.
