I-voting jako płaszczyzna przestępstw przeciwko wyborom – perspektywa zasad prawa wyborczego
DOI:
https://doi.org/10.26485/SW/2023/35/4Słowa kluczowe:
i-voting, przestępstwa przeciwko wyborom, prawo wyborczeAbstrakt
Artykuł stanowi analizę uwarunkowań związanych z wprowadzeniem elektronicznych form głosowania przy wykorzystaniu sieci Internet (i-voting) w odniesieniu do możliwych przestępstw przeciwko wyborom. Założeniem pozostaje analiza prowadzona na dwóch polach: (1) możliwych nadużyć względem zasad prawa wyborczego, których płaszczyzną mogłoby się stać wprowadzenie elektronicznych form głosowania oraz (2) upowszechnienia i-votingu jako nowej płaszczyzny umożliwiającej popełnienie przestępstw wyborczych. Autor wyraża nadzieję, że efektem analizy będzie wskazanie podstawowych korelacji na linii: i-voting – zasady prawa wyborczego oraz (w szczególności) próba określenia podstawowych zagrożeń związanych z wprowadzeniem takiej alternatywnej formy głosowania.
Bibliografia
Adamescu Vlad. 2021. „Elections During Pandemics: Is I-voting a Viable Solution?”. International Journal of Cyber Diplomacy 2: 71–78.
Birch Sarah, Watt Bob. 2004. „Remote Electronic Voting: Free, Fair and Secret?”. The Political Quarterly 1(75): 60–72.
Blikowska Janina. 2018. „Gowin: Niech rodzice głosują za dzieci”. Rzeczpospolita, 15.04.2018. https://www.rp.pl/Polityka/304159975-Gowin-Niech-rodzicie-glosuja-za-dzieci.html (dostęp 28.10.2022).
Buczkowski Jerzy. 2008. Podstawowe zasady prawa wyborczego. W Prawo konstytucyjne RP. Przemyśl–Rzeszów: Wyższa Szkoła Prawa i Administracji.
Chrzanowski Mariusz. 2018. Podstawowe zasady prawa wyborczego do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego (rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem G. Kryszenia). Białystok.
Górny Maciej. 2020. Zastosowanie alternatywnych procedur głosowania w dobie pandemii COVID-19. Perspektywy wprowadzenia i-votingu w Polsce. W Konsekwencje pandemii COVID-19: państwo i społeczeństwo. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adam Mickiewicza w Poznaniu.
Guzik-Makaruk Ewa M., Wojewoda Ewelina. 2016. „Przestępstwa przeciwko wyborom i referendum – wybrane aspekty prawnokarne i kryminologiczne”. Białostockie Studia Prawnicze 20/A: 163–181.
Jachimowicz Marcin. 2007. „Przestępstwo naruszenia tajności głosowania (art. 251 k.k.)”. Prokurator 3–4: 133–146.
Jaworski Stefan, Zbieranek Jarosław. 2018. Art. 513. Wielokrotne głosowanie. W Kodeks wyborczy. Komentarz, wyd. 2. Warszawa: Wolters Kluwer.
Kapsa Izabela, Musiał-Karg Magdalena. 2022. „Risks and Benefits of i-Voting in Public Opinion: Evidence from Poland”. Polish Political Science Yearbook 51: 163–180.
Korycki Krzysztof. 2017. „Alternatywne techniki głosowania a frekwencja wyborcza”. Studia Wyborcze 23: 83–105.
Kowalewski Maciej. 2019. „Niejednoznaczna odpowiedź miast na populizm i kryzys demokracji”. Studia Socjologiczne 3(234): 55–80.
Krimmer Robert, Duenas-Cid David, Krivonosova Iuliia. 2021. „Debate: Safeguarding Democracy During Pandemics. Social distancing, postal, or internet voting – the good, the bad or the ugly?”. Public Money & Management 41: 8–10.
Kurlantzick Joshua. 2013. Democracy in Retreat. London: Yale University Press.
Kużelewska Elżbieta. 2018. „E-voting w wyborach parlamentarnych w Belgii”. Przegląd Europejski 2(48): 143–157.
Licht Nathan, Duenas-Cid David, Krivonosova Iuliia, Krimmer Robert. 2021. To i-vote or not to i-vote: Drivers and Barriers to the Implementation of Internet Voting. W: E-Vote-ID 2021. Red. Robert Krimmer, Melanie Volkamer, David Duenas-Cid. Tartu: University of Tartu Press.
Lokar Sonja, Ballington Julie. 2009. „Consolidated Response on the Prevention of Family Voting”. iKnow Politics: 1–12.
Luterek Mariusz. 2007. „E-demokracja. Demokracja w społeczeństwie informacyjnym”. Zagadnienia Informacji Naukowej 1(89): 66–79.
Maciejewski Andrzej. 2007. E-voting – za czy przeciw?. „Computer World” 30.10.2007. https://www.computerworld.pl/news/E-voting-za-czy-przeciw,322273.html (dostęp 28.10.2022).
Malużinas Martinas, Górny Maciej. 2022. „Alternatywne procedury głosowania w polskim i litewskim prawie wyborczym”. Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne 73(1): 45–61.
Ministerstwo Sprawiedliwości. 2015. Prawomocne skazania osób dorosłych w latach 1946–2014. Warszawa.
Musiał-Karg Magdalena. 2016. „Alternatywne metody głosowania na przykładzie głosowania korespondencyjnego oraz e-voting w Szwajcarii”. Białostockie Studia Prawnicze 20/A: 13–25.
Musiał-Karg Magdalena. 2017. E-demokracja, e-partycypacja i e-głosowanie, czyli o tym, jak zwiększać zaangażowanie obywateli w dobie Internetu. W Uwarunkowania i mechanizmy partycypacji politycznej. Red. Marcin Rachwał. Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM.
Musiał-Karg Magdalena. 2018. „Analiza doświadczeń związanych z wykorzystaniem głosowania internetowego (i-voting) w wybranych państwach”. Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych 1(57): 46–68.
Musiał-Karg Magdalena. 2020. Elektroniczne głosowanie w opiniach Polaków. Postawy i poglądy na temat e-voting. Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM.
Piskorski Justyn. 2013. Przestępstwa przeciwko wyborom i referendum. W: Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do art. 222–316. Red. Michał Królikowski, Robert Zawłocki. Warszawa: C.H. Beck.
Rahat Gideon, Kenig Ofer. 2018. From Party Politics to Personalized Politics? Party Change and Political Personalization in Democracies. Oxford: Oxford University Press.
Rulka Marcin. 2015. „Orzecznictwo dotyczące konstytucyjności regulacji umożliwiających głosowanie elektroniczne (Niemcy, Austria, Estonia, Indie)”. Przegląd Sejmowy 6(131).
Rulka Marcin. 2017. „E-voting a zasady prawa wyborczego. Analiza prawnoporównawcza”. Przegląd Sejmowy 3(140): 71–90.
Skotnicki Krzysztof. 2018. „Instytucja i-votingu w wybranych krajach”. Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu 1(57): 71–85.
Sobota Marcin. 2016. „Wybrane aspekty głosowania elektronicznego”. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie 96: 417–425.
Sokala Andrzej. 2010. Hasło: tajności głosowania zasada. W Bartłomiej Michalak, Andrzej Sokala, Leksykon prawa wyborczego i systemów wyborczych. Warszawa: Open LEX.
Solvak Mihkel, Vassil Kristjan. 2016. E-voting in Estonia: Technological Diffusion and Other Developments Over Ten Years (2005–2015). Tartu: University of Tartu Press.
Solvak Mihkel, Vassil Kristjan. 2018. „Could Internet Voting Halt Declining Electoral Turnout? New Evidence That E-voting Is Habit Forming”. Policy and Internet 10(1): 4–21.
Tomaszuk Mariusz. 2020. Głosowanie rodzinne jako przejaw zasady zrównoważonego rozwoju. W Zrównoważony rozwój wektorem na drodze doskonalenia warsztatu naukowca. Red. Aleksandra Kuzior, Henryk A. Kretek. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
Uziębło Piotr. 2013. Zasady równości wyborów parlamentarnych w państwach europejskich i południowoamerykańskich. Warszawa: Wolters Kluwer business.
Vinkel Priit. 2015. Remote Electronic Voting in Estonia: Legality, Impact and Confidence. Tallinn: Tallinn University of Technology Press.
Vinkel Priit, Krimmer Robert. 2017. The How and Why to Internet Voting an Attempt to Explain E-stonia. W Electronic Voting: First International Joint Conference: E-Vote-ID 2016. Red. Robert Krimmer, Melanie Volkamer, Jordi Barrat, Josh Benaloh, Nicole Goodman, Peter Y.A. Ryan, Vanessa Teague. Bregenz: Springer International Publishing.
Wojtaszczyk Konstanty A., Stawarz Piotr, Wiśniewska-Grzelak Justyna. 2018. Zmierzch demokracji liberalnej? Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Zbieranek Jarosław. 2018. „Głosowanie przez internet (i-voting) w wybranych państwach”. Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu 1: 9–45.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483 ze zm.).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz.U. 2020 poz. 1444 ze zm.).
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. 2020 poz. 1319).
