Wyłączenie trybu pilnego oraz zasada ciszy legislacyjnej jako ustrojowe gwarancje stabilności tworzenia prawa wyborczego
DOI:
https://doi.org/10.26485/SW/2023/35/1Abstrakt
Prawo wyborcze stanowiące poddziedzinę prawa konstytucyjnego można określić jako zespół norm prawnych mających decydujące znaczenie ustrojowe ze względu na kształtowanie przez nie procesu wyborczego, w wyniku którego formują się organy sprawujące władzę w imieniu obywateli. Normy te charakteryzuje zatem ich systemowa doniosłość dla ustroju państwa. Powoduje to, że proces legislacyjny norm wyborczych powinien być odporny na próby ich instrumentalnej zmiany, wprowadzanej dla konkretnych wyborów czy określonej opcji politycznej, w pośpiechu, incydentalnie czy z pominięciem opinii publicznej. Przepisy prawa wyborczego powinny zapewniać obywatelowi obiektywnie możliwość podjęcia decyzji o skorzystaniu z czynnego czy też biernego prawa wyborczego, urzeczywistnić ideę wpływu każdego głosu na wynik wyborów, tworzyć jasne, równe i sprawiedliwe ramy prowadzenia kampanii wyborczej. Takie ukształtowanie norm wymaga istnienia gwarancji stabilności tworzenia prawa wyborczego pochodzących wprost z ustawy zasadniczej. Podstawowe znaczenie ma zabezpieczenie prawa wyborczego przed stosowaniem trybu pilnego oraz zasada ciszy legislacyjnej, gwarancje te nie są jednak pozbawione wad.
Bibliografia
Czaplicki Kazimierz W., Rymarz Ferdynand, Sokala Andrzej. 2005. Aktualne kierunki przemian polskiego i włoskiego prawa wyborczego. W Konstytucjonalizm włoski i polski w aktualnych fazach ich przemian, materiały z sympozjum, Toruń, 2 czerwca 2005 r. Red. Zbigniew Witkowski. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”.
Dębska Monika Magdalena. 2013. Zasady techniki prawodawczej. Komentarz. Warszawa: LexisNexis.
Grajewski Krzysztof. 2009. Odpowiedzialność posłów i senatorów na tle zasady mandatu wolnego. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer Polska.
Jakubowski Paweł. 2015. „Cisza legislacyjna – zasada prawa wyborczego w Rzeczypospolitej Polskiej”. Przegląd Sejmowy 129(4): 9–23.
Korczak Jerzy. 2014. „Kadencyjność organów jednostek samorządu terytorialnego”. Samorząd Terytorialny 7–8: 38–50.
Majchrowski Jan. 1994. „Instrumentalizacja prawa wyborczego w Polsce”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4: 100–102.
Patrzałek Aleksander, Skrzydło Wiesław. 1997. „Cele i zasady kodyfikacji prawa wyborczego w Polsce”. Przegląd Sejmowy 19(2): 9–21.
Patyra Sławomir. 2011. „Tryb pilny w teorii i praktyce procesu ustawodawczego pod rządami Konstytucji z 1997 r.”. Przegląd Prawa Konstytucyjnego 5(1): 61–81.
Przybysz Piotr. 2020. Instytucje prawa administracyjnego. Warszawa: Wolters Kluwer.
Radziewicz Piotr. 2021. Art. 123. W Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 2. Red. Piotr Tuleja. LEX/el.
Sawuła Robert. 2021. „Reklamacje na nieprawidłowości w rejestrze wyborców i spisie wyborców – wybrane uwagi na tle orzecznictwa”. Gubernaculum et Administratio 24(2): 105–118.
Skorczyńska Ewa. 2019. O standardach działania administracji w przypadku wykrycia luki w prawie – na przykładzie problemu ustalania wymaganej liczby miejsc postojowych w decyzji o warunkach zabudowy. W Standardy współczesnej administracji i prawa administracyjnego. Red. Zofia Duniewska, Agnieszka Rabiega-Przyłęcka, Małgorzata Stahl. Warszawa–Łódź: Wolters Kluwer–Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Skrzydło Wiesław. 2013. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 7. LEX/el.
Szeliga Zbigniew. 1997. Prawotwórcza rola Rady Ministrów RP w okresie przekształceń ustrojowych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Szmyt Andrzej. 2003. Jeszcze w sprawie trybu pilnego. W Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje. Red. Leszek Garlicki, Andrzej Szmyt. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Zubik Marek, Sokolewicz Wojciech. 2016. Art. 2. W Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 1, wyd. 2. Red. Leszek Garlicki, Marek Zubik. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483 ze zm.).
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112).
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Kodeks wyborczy (Dz.U. 2011 nr 21 poz. 113).
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. 2022 poz. 1277).
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz.U. 2016 poz. 283).
