Interpretacje niedozwolonych postanowień umownych na rynku kredytów hipotecznych obciążonych ryzykiem walutowym

Autor

DOI:

https://doi.org/10.26485/SPE/2023/126/2

Słowa kluczowe:

kredyty walutowe, nieprawidłowości na rynku kredytów hipotecznych, klauzula abuzywna, Prezes UOKiK.

Abstrakt

Przedmiot badań: Konsumenci, którzy zawarli z bankami umowę o kredyt indeksowany lub denominowany do walut obcych, podnoszą kwestię występowania niedozwolonych postanowień. Sprawom tym towarzyszą „wojny na interpretacje” prawników i naukowców, co możemy zaobserwować w sądach powszechnych, w których toczy się szereg spraw.

Cel badawczy: Celem badawczym tej pracy jest ustalenie stanu rozwojowego interpretacji w polskim oraz unijnym orzecznictwie w zakresie legalności zawierania umów kredytu hipotecznego związanego z walutą obcą, a także identyfikacji niedozwolonych postanowień zawieranych w takich umowach.

Metoda badawcza: Realizacja przyjętego celu wymagała zastosowania analizy klauzul walutowych zawartych w umowach kredytu hipotecznego związanego z walutą obcą. Analiza ta polegała na przedstawieniu (inwentaryzacji i omówieniu) orzecznictwa sądowego i wydanych decyzji Prezesa UOKiK.

Wyniki: Analiza stanu prawnego oraz wydarzeń w przestrzeni prawnej pozwala zauważyć pogłębienie się procesów ujednolicania i poszerzania prokonsumenckiej interpretacji w polskim oraz unijnym orzecznictwie Duża w tym zasługa orzecznictwa TSUE, które wyjaśnia wiele kwestii i ugruntowuje sposób rozstrzygania zagadnień z zakresu kredytów hipotecznych.

Liczba pobrań

Brak danych dotyczących pobrań.

Bibliografia

Czabański J., Walutowe klauzule waloryzacyjne w umowach kredytów hipotecznych. Analiza problemu, Palestra 2016/6, s. 63–83.

European Financial Congress, Raport. Konsekwencje prawne, ekonomiczne i społeczne wyroku TSUE w sprawie kredytów „frankowych”, Sopot 2020.

Jurkowska-Zeidler A., Asymetria ryzyka a zasada sprawiedliwości społecznej na tle problemu kredytów we frankach szwajcarskich, Gdańskie Studia Prawnicze 2016/XXXV, Gdańsk, s. 131–153.

Kata R., Kredyty hipoteczne w Polsce w kontekście stabilności finansowej i makroekonomicznej, w: J. Grzywacz, S. Kowalski (red.), Przedsiębiorstwa, banki i polityka regionalna w nowej perspektywie finansowej UE, Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne 2015/XXII, Płock, s. 183–196.

Miklaszewska E. (red.), Bank na rynku finansowym. Problemy skali, efektywności i nadzoru, Wolter Kluwer Polska, Warszawa 2010.

NIK, Ochrona praw konsumentów korzystających z kredytów objętych ryzykiem walutowym, Warszawa 2018.

Popiołek W., w: Kodeks cywilny. Komentarz, t. I (pod red. K. Pietrzykowskiego), Warszawa 2002.

Raport Rzecznika Finansowego, Analiza aktualnych zagadnień dotyczących kredytów frankowych 2021, Warszawa 2022.

Raport Rzecznika Finansowego, Analiza prawna wybranych postanowień umownych stosowanych przez banki w umowach kredytów indeksowanych do waluty obcej lub denominowanych w walucie obcej zawieranych z konsumentami, Warszawa 2016.

Skory M., Klauzule abuzywne – zastosowanie przepisów dyrektywy 93/13 w Polsce i wybranych krajach Unii Europejskiej (Niemcy, Anglia, Francja, Czechy, Słowacja, Węgry), UOKiK, Warszawa 2007.

Sokal P., Czyn nieuczciwej konkurencji a dobre obyczaje, Monitor Prawniczy 2011/24, s. 134–150.

Wiśniewski T., Art. 358(1) Zasada nominalizmu, w: J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, tom III. Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2018.

Wyżykowski B., Skutki uznania abuzywności postanowienia umowy w kontroli incydentalnej, Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny 2017/8 (6).

ZBP, 24 prawdy o kredytach walutowych, cyt. za: Raport Rzecznika Finansowego, Analiza prawna wybranych postanowień umownych stosowanych przez banki w umowach kredytów indeksowanych do waluty obcej lub denominowanych w walucie obcej zawieranych z konsumentami, Warszawa 2016.

ZBP, Biała księga kredytów frankowych w Polsce, Warszawa 2015.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 23.10.2019 r., V ACa 567/18.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 30.12.2019 r., VI ACa 361/18.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 24.01.2020 r., V ACa 425/19.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 12.02.2020 r., V ACa 297/19.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 19.08.2020 r., VI ACa 345/19.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 25.09.2020 r., VI ACa 332/19.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 16.12.2021 r., V ACa 303/19.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 27.01.2022 r., I ACa 256/21.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 17.01.2022 r., I ACa 136/21.

Wyrok Sądu Najwyższego z 25.03.2011 r., IV CSK 377/10.

Wyrok Sądu Najwyższego z 29.04.2015 r., V CSK 445/14.

Wyrok Sądu Najwyższego z 28.04.2022 r., III CZP 40/22.

Wyrok SOKiK z 14.12.2010 r., XVII AmC 426/09.

Wyrok SOKiK z 22.03.2021 r., XVII AmA 12/19.

Wyrok TSUE z 14.06.2012 r., C-618/10.

Wyrok TSUE z 14.03.2013 r., C-415/11.

Wyrok TSUE z 30.04.2014 r., C-26/13.

Wyrok TSUE z 21.12.2016 r. w sprawach połączonych C-154/15, C-307/15 i C-308/15.

Wyrok TSUE z 26.01.2017 r., C-421/14.

Wyrok TSUE z 20.09.2017 r., C-186/16.

Wyroki TSUE z 26.03.2019 r., C-70/17 i C-179/17.

Wyrok TSUE z 3.10.2019 r., C-260/18.

Decyzja Prezesa UOKiK z 2.10.2018 r., DOZIK 9/2018.

Decyzja Prezesa UOKiK z 31.12.2019 r., DOZIK 15/2019.

Decyzja Prezesa UOKiK z 22.09.2020 r., DOZIK 12/2020.

Decyzja Prezesa UOKiK z 22.09.2020 r., DOZIK 13/2020.

Decyzja Prezesa UOKiK z 22.09.2020 r., DOZIK 14/2020.

Decyzja Prezesa UOKiK z 16.10.2020 r., DOZIK 16/2020.

Decyzja Prezesa UOKiK z 16.10.2020 r., DOZIK 17/2020.

Decyzja Prezesa UOKiK z 16.12.2021 r., DOZIK-12/2021.

https://ostaszewskikredytyfrankowe.pl/frankowicze-kontra-bank-millennium-przegladnajnowszego-orzecznictwa-sadow-ii-instancji/; stan na 30.09.2022 r.

https://pl.media.mbank.pl/176668-wazny-wyrok-sadu-w-sprawie-17-tys-kredytobiorcow-umowyfrankowe-obowiazuja; stan na 10.05.2022 r.

https://uokik.gov.pl/niedozwolone_klauzule.php; stan na 20.03.2022 r.

https://www.franknews.pl/ugody-nie-dla-frankowiczow-z-deutsche-bank-wyroki-w-sadachkorzystne-dla-kredytobiorcow/; stan na 30.09.2022 r.

https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/knf_130218_przypomnienie_publicznej_dyskusji_CHF_40728.pdf; stan na 11.03.2022 r.

https://www.money.pl/banki/tysiace-przegranych-spraw-frankowych-lawina-sie-rozpedza-6797142934809568a.html; stan na 30.09.2022 r.

KNB, Rekomendacja S dotycząca dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie, Narodowy Bank Polski, Warszawa 2006, https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/rekomendacja_s_8566.pdf; stan na 6.05.2021 r.

KNF, Potencjalny wpływ zmian otoczenia prawnego na portfel mieszkaniowych kredytów walutowych związanych z kursem CHF, https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Wplyw_zmian_otoczenia_prawnego_na_portfel_mieszkaniowych_kredytow_CHF_72739.pdf;

stan na 18.04.2022 r.

Opinia C. Stypułkowskiego, Jeszcze raz o frankach, Rzeczpospolita, 18.04.2021, https://www.rp.pl/Opinie/304189944-Cezary-Stypulkowski-Jeszcze-raz-o-frankach.html; stan na 11.03.2022 r.

Opinia E. Łętowskiej, Kto pyta, nie błądzi. Polemika z prof. Balcerowiczem, Rzeczpospolita, 7.04.2021, https://www.rp.pl/Opinie/304069897-Ewa-Letowska-Kto-pyta-nie-bladzi-Polemika-z-prof-Balcerowiczem.html; stan na 11.03.2022 r.

Opinia M. Zielińskiego, Prawdy i nieprawdy w debacie o frankach, Rzeczpospolita, 19.04.2021, https://www.rp.pl/Opinie/304199897-Prawdy-i-nieprawdy-w-debacie-o-frankach.html; stan na 11.03.2022 r.

Opinia Rzecznika Generalnego z dnia 17 września 2015 r. (C-312/14): http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf;jsessionid=9ea7d2dc30d5fd53854487f744619589c468ca8ce114.e34KaxiLc3qMb40Rch0SaxuSchj0?text=&docid=167901&pageIndex=0&doclang=PL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=586521#Footnote20; stan na 30.09.2022 r.

Sprawozdanie z działalności UOKIK za rok 2018, s. 46, https://uokik.gov.pl/download.php?plik=24030; stan na 20.03.2022 r.

TSUE, Komunikat prasowy z dnia 8.09.2022. Wyrok Trybunału w sprawach połączonych odC-80/21 do C-82/21, https://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/application/pdf/2022-09/cp220144pl.pdf; stan na 30.09.2022 r.

Pobrania

Opublikowane

2023-03-30

Jak cytować

Kubacki, D. (2023). Interpretacje niedozwolonych postanowień umownych na rynku kredytów hipotecznych obciążonych ryzykiem walutowym. Studia Prawno-Ekonomiczne, 126, 27–47. https://doi.org/10.26485/SPE/2023/126/2

Numer

Dział

ARTYKUŁY - PRAWO