Incest in Polish criminal law. The question of the continued existence of the regulation
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2023/128/3Keywords:
incest, incestuous relations, Polish criminal law, criminalisationAbstract
Background: The subject of the present study is a critical analysis of Article 201 of the Polish Penal Code of 6 June 1997. The article attempts to systematise the reasons most frequently indicated in the Polish literature for the validity of prohibiting sexual intercourse between the subjects indicated in this provision and to demonstrate the inconsistencies that exist in this area. The author also focused on the realisation of criminal law’s function in protecting this norm that is the subject of this study and the scope of behaviour covered by this type of prohibited act.
Research purpose: The research objective is to establish the ratio legis for the existence of Article 201 of the Polish Penal Code and to assess the functioning of this regulation in an unchanged form since the Penal Code came into force, in particular in the context of realising the protective function of criminal law, as well as to formulate a postulate de lege ferenda.
Methods: The study uses a dogmatic-legal method, consisting of an analysis of the legal norms contained in the Penal Code, as well as a theoretical-legal method (analysis of commentaries, monographs, articles, case law) and, to the necessary extent, a historical-legal method.
Conclusions: The validity of Article 201 of the Penal Code adopted by the Polish legislator in the Penal Code of 1997 has no clear justification, and the rationale for the validity of this norm, most frequently indicated in the literature, is not coherent. The postulated changes suggesting the repeal of the provision in question or indicating the necessity to amend it have a basis in the current legal system. The implementation of one of these postulates would make it possible to remove the existing gaps and inconsistencies created as a consequence of the introduction of Article 201 to the Polish Criminal Code.
Downloads
References
Banasik K., Karalność kazirodztwa jako naruszenie wolności seksualnej, w: Z.M. Dymińska (red.), Konteksty prawa i praw człowieka., Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2012, s. 37–46.
Bennett R.L., Motulsky A.G., Bittles A., Hudgins L., Uhrich S., Doyle D.L., Silvey K.,
Scott C.R., Cheng E., McGillivray B., Steiner R.D., Olson D., Genetic Counseling and Screening of Consanguineous Couples and Their Offspring: Recommendations of the National Society of Genetic Counselors, Journal of genetic counseling 2002/11 (2), s. 97–119.
Bielski M., Wykładnia znamion „obcowanie płciowe” i „inna czynność seksualna” w doktrynie i orzecznictwie sądowym, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2008/XII/1, s. 211–229.
Bielski M., w: W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do art. 117–211a, wyd. 5, Wolters Kluwer, Warszawa 2017, s. 779–784.
Filar M., Berent M., w: J. Bojarski, M. Bojarski, P. Czarnecki, W. Filipkowski, O. Górniok, E.M. Guzik-Makaruk, S. Hoc, P. Hofmański, M. Kalitowski, M. Kulik, L.K. Paprzycki, E.W. Pływaczewski, W. Radecki, A. Sakowicz, Z. Siwik, B.J. Stefańska, R.A. Stefański, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek, L. Wilk, M. Filar, M. Berent, Kodeks karny. Komentarz, wyd. V, Warszawa 2016, art. 201.
Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, Projekt kodeksu karnego, w redakcji przyjętej w drugiem czytaniu przez Sekcję Prawa Karnego Komisji Kodyfikacyjnej R.P. Uzasadnienie części szczególnej, t. V, z. 4, Warszawa 1930.
Konarska-Wrzosek V., Przedmiot ochrony przy typie przestępstwa kazirodztwa, w: Ł. Pohla (red.), Aktualne problemy prawa karnego. Księga pamiątkowa z okazji Jubileuszu 70. Urodzin Profesora Andrzeja J. Szwarca, Poznań 2009, s. 287–296.
Konarska-Wrzosek V., w: A. Lach, J. Lachowski, T. Oczkowski, I. Zgoliński, A. Ziółkowska,V. Konarska-Wrzosek (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2020, art. 201.
Krajewski R., Kryminalizacja kazirodztwa – niezbędność czy przejaw nadmiernej ingerencji w sferę seksualną człowieka?, w: B. Sygita, T. Kuczura (red.), Aktualne problemy kryminalizacyjne, Toruń 2013, s. 123–142.
Krajewski R., Uzasadnienia kryminalizacji kazirodztwa, Prokuratura i Prawo 2016/6, s. 5–28.
Lipiński K., w: J. Giezek (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Warszawa 2021, art. 201.
Mill J.S., O wolności, tłum. A. Kurlandzka, w: Utylitaryzm, tłum. M. Ossowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
Mozgawa M., Przestępstwo kazirodztwa w ujęciu dogmatycznym i kryminologicznym, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa 2015.
Mozgawa M., w: M. Budyn-Kulik, P. Kozłowska-Kalisz, M. Kulik, M. Mozgawa, Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2023, art. 201.
Nowak C., Daniluk P., Kazirodztwo jako problem karnoprawny (dwugłos), Archiwum Kryminologii XXIX–XXX, Instytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa 2008, s. 473–487.
Para M., Bezzasadność karania stosunków kazirodczych a kwestia potomstwa, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 2018/85, Łódź, s. 71–80.
Polińska A., Rozważania nad zasadnością traktowania kazirodztwa jako przestępstwa, Społeczeństwo. Edukacja. Język 2019/9, s. 103–113.
Raczek E., Kazirodztwo: ujęcie sądowo-genetyczne, Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii: organ Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii 2012/62/1, s. 55–63.
Sukiennik J., Karanie z mocy ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z perspektywy wybranych teorii kary, Alkoholizm i Narkomania 2015/28 (4), s. 251–260.
Szwejkowska M., Sitek B., Karnoprawny zakaz stosunków kazirodczych, Studia Prawnoustrojowe 2014/23, Wydawnictwo UWM, Olsztyn, s. 31–47.
Tomkiewicz M., Kazirodztwo a prawnokarna ochrona rodziny w Polsce, Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja 2013/21, Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW, Warszawa, s. 25–44.
Warylewski J., Kazirodztwo (art. 201 k.k.), w: J. Warylewski (ed.), System Prawa Karnego. Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, t. 10, wyd. 2, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2016, s. 843–869.
Warylewski J., Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności. Rozdział XXV kodeksu karnego. Komentarz, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2001, s. 170–189.
Warylewski J., Przestępstwa seksualne, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2001, s. 224–254.
Warylewski J., Zakaz kazirodztwa w kodeksie karnym oraz w ujęciu porównawczym, Przegląd Sądowy 2001/5, s. 66–97.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Wydawnictwo Znak, Kraków 2014.
Wszołek R., Procesowe aspekty związane z penalizacją kazirodztwa, Kwartalnik Prawo-Społeczeństwo-Ekonomia 2019/4, s. 49–57.
Zoll A., Ochrona prywatności w prawie karnym, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2000/IV/1, s. 221–228.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U., nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1138 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1375 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. Kodeks karny (Dz.U., nr 13, poz. 94 z późn. zm.).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. Kodeks karny (Dz.U., nr 60, poz. 571 z późn. zm.).
Orzeczenie ETPCz z dnia 23 września 1981 r., sprawa Dudgeon v. The United Kingdom, opublikowane 22 października 1981 r., skarga nr 7525/76.
Uchwała SN z 13.04.1977 r., VII KZP 30/76, OSNKW 1977, nr 6, poz. 58.
Uchwała SN z 19.05.1999 r., I KZP 17/99, OSNKW 1999, nr 7–8, poz. 37.
Wyrok SA w Katowicach z 13.05.2004 r., II AKa 75/04, LEX nr 142853.
Wyrok SA w Katowicach z 9.11.2006 r., II AKa 323/06, LEX nr 216965.
Wyrok SA w Katowicach z 16.11.2006 r., II AKa 328/06, LEX nr 297347.
Wyrok SA w Krakowie z 4.04.1991 r., II AKz 28/91, KZS 1991, nr 4, poz. 16.
Wyrok SN – Izba Karna z dnia 7 października 2014 r., V KK 104/14.
Zgwałcenie kazirodcze, https://palestra.pl/pl/czasopismo/wydanie/11-12-2015/artykul/zgwalceniekazirodcze; stan na 1.05.2023 r.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Łódzkie Towarzystwo Naukowe
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
