Gender representations of male and female caregivers presented in the weekly magazines “Polityka” and “Do Rzeczy”. A comparative analysis
DOI:
https://doi.org/10.26485/PS/2020/69.1/5Keywords:
gender, caregivers, quantitative and qualitative content analysis, Polish weekly opinion magazinesAbstract
Due to globalization processes, there are social changes taking place in Polish society that influence the gender roles of caregivers. One of many ways to undertake a sociological exploration of care phenomena is the research of magazine and newspaper articles that play an important role in creating social and cultural patterns in contemporary social reality. The main purpose of this article is a comparative analysis of gender representations of male and female caregivers presented in the weekly magazines “Polityka” and “Do Rzeczy” during the years 2013 to 2018. The term ‘representation’ is defined as “a way of socially constructing the world to imply meaning”. The research tools used were quantitative and qualitative content analysis. Four categories of caregivers were distinguished: caregivers of disabled children, caregivers of children, caregivers of elderly people, and medical staff. The biggest number of articles in both magazines concerned the caregivers of disabled children and the caregivers of children. The results indicated that the ideological line of each magazine played a crucial role in how women and men were presented as caregivers. In the case of “Polityka”, there was a tendency to stress the subjectivity of female caregivers and involved fathers in raising children whereas in “Do Rzeczy”, the maternal role was a crucial social role for women.
References
Althusser Louis. 2006. Ideologie i aparaty ideologiczne państwa, 2–29. Warszawa: Studenckie Koło Filozofii Marksistowskiej (Uniwersytet Warszawski).
Baker Kevin, Noelle Robertson, David Connelly. 2010. “Men caring for wives or partners with dementia: Masculinity, strain and gain”. Aging & Mental Health 14(3): 319–327.
Barker Chris. 2005. Studia kulturowe. Teoria i praktyka, przeł. A. Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bédard Michael, Rylee Kuzik, Lori Chambers, William D. Molloy, Sacha Dubois, Judith A. Lever. 2005. “Understanding burden differences between men and women caregivers: The contribution of care-recipient problem behaviors”. International Psychogeriatric 17(1): 99–118.
Berger Peter L., Thomas Luckmann. 2010. Społeczne tworzenie rzeczywistości. Traktat z socjologii wiedzy, przeł. J. Niżnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bunda Martyna. 2019. „Nowy wspaniały świat”. Polityka 6: 36–37.
Czarnecki Maciej. 2016. Dzieci Norwegii. O państwie (nad)opiekuńczym. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Davidson Kate, Sara Arber, Jay Ginn. 2000. “Gendered meanings of care work within late life marital relationships”. Canadian Journal on Aging 19(4): 536–553.
Dzwonkowska-Godula Krystyna. 2015. Tradycyjnie czy nowocześnie? Wzory macierzyństwa i ojcostwa w Polsce. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Engster Daniel. 2009. Rozważania na temat teorii opieki: Praktyka i obowiązek opieki, przeł. M. Maciejewska, M. Marszałek. W: Gender i ekonomia opieki, A. Zachorowska-Mazurkiewicz, E. Charkiewicz (red.), 25–60. Warszawa: Biblioteka Think Tanku Feministycznego.
Gerber Alexandra. 2011. “Cultural categories of worth and Polish gender policy in the context of EU accession”. Social Politics: Intrenational Studies in Gender, State and Society 18(4): 490–514.
Graff Agnieszka. 2008. The return of real men and real women: Gender and EU accession in three Polish weeklies. In: Global empowerment of women: Responses to globalization, politicized religions and gender violence, C.M. Elliott (ed.), 191–212. London and New York: Routledge.
Kluczyńska Urszula. 2017. Mężczyźni w pielęgniarstwie. W stronę męskości opiekuńczej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego.
Kluczyńska Urszula. 2009. Konstrukt ojcostwa w kulturze współczesnej. W: Wybrane obszary opieki. Konteksty historyczne i współczesne, J. Skrzypczak, D. Żołądź-Strzelczyk, M. Cylkowska-Nowak (red.), 129– 240. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego.
Kotras Marcin. 2013. „Dwa światy, dwie narracje. Retoryka tygodników opinii „W Sieci” i „Polityka””. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica 46: 89–109.
Kramer Betty J. 2005. Men as caregivers: An overview. In: Men as caregivers, B.J. Kramer, E.H. Thompson Jr. (eds.), 3–19. New York: Prometheus Books.
Krippendorff Klaus. 2013. Content analysis. An introduction to its methodology (3rd edition). California, CA: Sage Publications.
Kurdupski Michał. 2018. „Gazeta Polska”, „Sieci” i „Do Rzeczy” z rekordowymi spadkami. „Gość Niedzielny” liderem sprzedaży. Wirtualnemedia.pl. https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/sprzedaz-tygodnikow-opinii-pazdziernik-2018-roku-gosc-niedzielny [dostęp:22.02.2019].
Lemon Jennifer. 1995. “Masculinity in crisis?”. Agenda 11(24): 61–71.
Litt Jacquelyn. 2004. “Women’s carework in low-income households: The special case of children with attention deficit hyperactivity disorder”. Gender & Society 18(5): 625–644.
Malacrida Claudia. 2002. “Alternative therapies and attention deficit disorder: Discourses of maternal responsibility and risk”. Gender & Society 16(3): 366–385.
Mikołajczyk-Lerman Grażyna. 2011. „Kobiety i ich niepełnosprawne dzieci”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica 39: 73–90.
Palęcka Alicja, Helena Szczodry. 2011. Hipermacierzyństwo – na przykładzie matek osób z niepełnoprawnością intelektualną. W: Kobiety w społeczeństwie polskim, A. Palęcka, H. Szczodry, M. Warat (red.), 17–42. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Phillips Judith. 2009. Troska, przeł. A. Gruba. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Pearlin Leonard I., Joseph T. Mullan, Shirley J. Semple, Marylin M. Skaff. 1990. “Caregiving and the stress process: An overview of concepts and their measures”. The Gerontologist 30(5): 583–594.
Pinquart Martin, Silvia Sörensen. 2006. “Gender differences in caregiver stressors, social resources, and health: An updated meta-analysis”. The Journals of Gerontology, Series B: Psychological Sciences and Social Sciences 61(1): 33–45.
Polityka.pl. https://www.polityka.pl/opolityce/redakcja [dostęp: 5.08.2019].
Rosochacka-Gmitrzak Magdalena, Mariola Racław. 2015. „Opieka nad zależnymi osobami starszymi w rodzinie: Ryzyko i ambiwalencja”. Studia Socjologiczne 2(217): 23–47.
Russel Richard. 2007. “Men doing ‘women’s work’: Elderly men caregivers and the gendered construction of care work”. The Journal of Men’s Studies 15: 1–18.
Sekułowicz Małgorzata. 2010. Problemy funkcjonowania matek i ojców dzieci z niepełnosprawnością – analiza narracji. W: Edukacyjne i rehabilitacyjne konteksty rozwoju osób z niepełnosprawnością w różnych okresach życia, A. Pawlak, Z. Palak, A. Bujnowska (red.), 47–67. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Sikorska Małgorzata. 2012. Życie rodzinne. W: Współczesne społeczeństwo polskie, A. Giza, M. Sikorska (red.), 185–228. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sikorska Małgorzata. 2009. Nowa matka, nowy ojciec, nowe dziecko. O nowym układzie sił w polskich rodzinach. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Slany Krystyna. 2002. Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Kraków: Nomos.
Suwada Katarzyna. 2017. „Męskości opiekuńcze. Zaangażowanie w ojcostwo a rekonstrukcja modeli męskości”. Miscellanea Anthropologica et Sociologica 18(2): 77–90.
Suwada Katarzyna, Lars Plantin. 2014. “On fatherhood, masculinities, and family policies in Poland and Sweden – a comparative study”. Polish Sociological Review 4(188): 509–524.
Stelter Żaneta. 2013. Pełnienie ról rodzicielskich wobec dziecka niepełnosprawnego intelektualnie. Warszawa: Difin.
Ślusarska Barbara, Beata Dobrowolska, Danuta Zarzycka. 2008. „Teoretyczne podstawy kategorii opieka w pielęgniarstwie”. Problemy Pielęgniarstwa 16(4): 384–389.
Szczepaniak Karolina. 2012. „Zastosowanie analizy treści w badaniach artykułów prasowych – refleksje metodologiczne”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica 42: 83–112.
Tobiasz-Adamczyk Beata. 2011. „Wsparcie społeczne, sieci a nierówności w stanie zdrowia w wieku starszym na przykładzie umieralności i jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia”. Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie IX(2): 119–126.
Twardowski Andrzej. 2008. Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych. W: Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, I. Obuchowska (red.), 18–54. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Wójcik Grzegorz. 2013. Ojcowie „na obcasach”. Analiza wizerunków „nowych” ojców w czasopiśmie „Wysokie Obcasy”. W: Zagadnienia małżeństwa i rodzin w perspektywie feministyczno-genderowej, K. Slany (red.), 107–125. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wylder Jeffri Anne, Mirka Koro-Ljunburg, Regina Bussing. 2009. “ADHD, motherhood and intersectionality: An exploratory study”. Race, Gender & Class 16(3/4): 59–81.
Yee Jennifer L., Richard Schulz. 2000. “Gender differences in psychiatric morbidity among family caregivers: A review and analysis”. The Gerontologist 40(2): 147–164.
Youngmee Kim, Matthew J. Loscalzo, David K. Wellisch, Rachel L. Spillers. 2006. “Gender differences in caregiving stress among caregivers of cancer survivors”. Psycho-Oncology 15(12): 1086–1092.
Zakrzewska-Manterys Elżbieta. 1995. Down i zespół wątpliwości. Studium z socjologii cierpienia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Semper”.
Zybertowicz Andrzej. 2001. „Konstruktywizm jako orientacja metodologiczna w badaniach społecznych”. Kultura i Historia 1. https://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/48#1 [dostęp: 2.02.2020].
Herbich Anna. 2013. „Moja pociecha mnie bije”. Do Rzeczy 2: 35–37 [2D2013].
Hołdyńska Ewa. 2015. „Dziecko to nadal luksus”. Do Rzeczy 6: 34–35 [6D2015].
Kałucki Jarosław. 2014. „Proces o złe wychowanie”. Do Rzeczy 26: 40–42 [26D2014].
Kowalski Jakub. 2015. „Rodzina metodą in vitro”. Do Rzeczy 13: 36–37 [13D2015].
Malinowski Henryk E. 2015. „Norweski dramat polskich rodziców”. Do Rzeczy 22: 76–77 [22D2015].
Niewińska Agnieszka. 2018. „Niosąc pomoc”. Do Rzeczy 16: 42–43 [16D2018].
Niewińska Agnieszka. 2017a. „Rodzice jak bohaterowie”. Do Rzeczy 14: 38–39 [14D2017].
Niewińska Agnieszka. 2017b. „Rodzice kontra Norwegia”. Do Rzeczy 39: 37–39 [39D2017].
Niewińska Agnieszka. 2016. „Rozdajemy pomoc bezpłatnie”. Do Rzeczy 50: 40–41 [50D2016].
Niewińska Agnieszka. 2015. „Liberalny gwałt na dzieciach”. Do Rzeczy 5: 14–15 [5D2015].
Niewińska Agnieszka. 2014a. „Mąż mówi do mnie house manager”. Do Rzeczy 2: 44–45 [2D2014].
Niewińska Agnieszka. 2014b. „Rodzicu, zrób to sam”. Do Rzeczy 12: 38–39 [12D2014].
Niewińska Agnieszka. 2013. „To oni zatrzymali Tuska”. Do Rzeczy 40: 26–27 [40D2013].
Pinkosz Katarzyna. 2018. „Krucha psyche przed osiemnastką”. Do Rzeczy 8: 110–111 [8D2018].
Pinkosz Katarzyna. 2015. „Tabletowe dziecko”. Do Rzeczy 51: 45–47 [51D2015].
Staniszewski Mariusz. 2013. „Czekają nas rządy starców”. Do Rzeczy 30: 19–21 [30D2013].
Terlikowski Tomasz P. 2018. „Rodzina to przyszłość”. Do Rzeczy 37: 40–41 [37D2018].
Terlikowski Tomasz P. 2017. „Jak zostałem postępowym ojcem”. Do Rzeczy 2: 40–41 [2D2017].
Terlikowski Tomasz P. 2015. „Transdzieci, czyli chłopiec z menstruacją”. Do Rzeczy 21: 76–77 [21D2015].
Terlikowski Tomasz P. 2014. „Lewiatan przeciwko rodzinie”. Do Rzeczy 1: 38–39 [1D2014].
Tycner Adam. 2013. „Bezdzietna Polska”. Do Rzeczy 30: 16–18 [30D2013].
Warzecha Łukasz. 2018. „Klaps z ideologią”. Do Rzeczy 32: 20–23 [32D2018].
Zboralski Łukasz. 2018. „Rodzic nie jest zagrożeniem”. Do Rzeczy 32: 24–26 [32D2018].
Zboralski Łukasz. 2017.„Uczniowie nie chcą seksu”. Do Rzeczy 37: 38–39 [37D2017].
Bunda Martyna. 2018a. „Co za życie”. Polityka 45: 31–33 [45P2018].
Bunda Martyna. 2018b. „Matki Polki Wykluczone”. Polityka 19: 32–33 [19P2018].
Bukłaha Zuzanna. 2017. „Białe czepki od czarnej roboty”. Polityki 41: 33–35 [41P2017].
Cieśla Joanna. 2018. „Bez znieczulenia”. Polityka 49: 30–32 [49P2018].
Gierak-Onoszko Joanna. 2015. „Zawrócone dzieci”. Polityka: 15: 22–25 [15P2015].
Krasnowska Violetta. 2018. „Dentobusy i inne fikcje”. Polityka 50: 34–35 [50P2018].
Leszczyńska Joanna. 2016. „Kocham cię, ty moja matko zastępcza”. Polityka 9: 100–105 [9P2016].
Leszczyńska Joanna. 2015. „Tata nie odpuszcza”. Polityka 9: 108–113 [9P2015].
Maziuk Anna. 2017. „Zmęczony anioł stróż”. Polityka 51: 40–42 [51P2017].
Paczkowska Agnieszka. 2014. „Troska ma granice”. Polityka 5: 47–49 [5P2014].
Podgórska Joanna. 2017. „Dziesięć dni samotności”. Polityka 7: 25–27 [7P2017].
Socha Ryszarda. 2014. „Życie to nie lalka”. Polityka 7: 32–33 [7P2014].
Sowa Agnieszka. 2018a. „Jeden na jednego”. Polityka 3: 29–31 [3P2018].
Sowa Agnieszka. 2018b. „Mity a życie”. Polityka 17: 30–32 [17P2018].
Sowa Agnieszka. 2018c. „Rodzina się trzyma”. Polityka 51: 40–42 [51P2018].
Sowa Agnieszka. 2016. „Życie poza życiem”. Polityka 46: 22–25 [46P2016].
Szyperska Urszula. 2015. „Srebrne tsunami”. Polityka 5: 33–35 [5P2015].
Turlej Elżbieta, Violetta Krasnowska. 2016. „Gdzie ci ojcowie?”. Polityka 45: 18–20 [45P2016].
Turlej Elżbieta, Małgorzata Osowiecka. 2014. „Seksualnie nienormalni”. Polityka 47: 34–36 [47P2014].
Turlej Elżbieta. 2013. „Niania i ja”. Polityka 7: 52–55 [7P2013].
Walewski Paweł. 2018. „Autystyk na aucie”. Polityka 27: 36–37 [27P2018].
Walewski Paweł. 2016. „Niewidoczni”. Polityka 17: 79–80 [17P2016].
Wilczak Jagienka, Wiesław Romanowski. 2016. „Niewidzialni”. Polityka 25: 18–20 [25P2016].
Wilk Paulina. 2015. „Dwa lata i basta”. Polityka 22: 49–51 [22P2015].
