Praktyki solidarności, przemoc państwa i chroniczność kryzysów w dobie pandemii
DOI:
https://doi.org/10.26485/PS/2023/72.3/3Słowa kluczowe:
chroniczność, kryzys, solidarność, ruchy społeczne,opioidyAbstrakt
Artykuł przedstawia analizę różnych form i praktyk solidarności wyłaniających się w kontekście pandemii. Ramę teoretyczną stanowi refleksja nad pojęciem kryzysu i jego chroniczności. Bazując na badaniach empirycznych, pokazuję, w jaki sposób doświadczenie kryzysu wytwarza różne formy sprawstwa i wzajemnej troski. Z jednej strony skupiam się na mobilizacjach w polu praw reprodukcyjnych i praw osób LGBTQ+ w okresie pandemii, pokazując, jak aktywiści i aktywistki definiują swoje relacje z państwem i w jaki sposób praktykują solidarność. Z drugiej – odnosząc się do poziomu mikropraktyk – omawiam sytuację grupy mniej widocznej w okresie pandemii, osób używających opioidów, przedstawiając inne rozumienie i praktykowanie solidarności w kontekście nieobecności lub wrogości państwa.
Bibliografia
Afeltowicz Łukasz, Michał Wróblewski. 2021. Socjologia epidemii. Wyłaniające się choroby zakaźne w perspektywie socjologicznej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Agamben Giorgio. 2005. State of exception. Chicago: University of Chicago Press.
Bartnik Magdalena, Agata Kwiatkowska. 2015. Iniekcyjni użytkownicy substancji psychoaktywnych. Warszawa: Fundacja Redukcji Szkód.
Baruah Mitul. 2023. Slow disaster. Political ecology of hazard and everyday life in the Brahmaputra Valley, Assam. London, New York: Routledge.
Bryant Rebecca. 2016. “On critical times: Return, repetition, and the uncanny present”. History and Anthropology 27(1): 19–31. https://doi.org/10.1080/02757206.2015.1114481.
Brzozowska-Brywczyńska Maja, Agnieszka Nymś-Górna. 2022. „Rekonstrukcja pojęcia siostrzeństwa i wyobrażeń o sojuszach w doświadczeniu uczestniczek protestów przeciwko zaostrzeniu prawa aborcyjnego”. Studia Socjologiczne 1(244): 37–60. https//doi.org/10.24425/sts.2022.140595.
Butler Judith. 2020. The force of nonviolence: An ethico-political bind. London, New York: Verso.
Caduff Carlo. 2020. “What went wrong: Corona and the world after the full stop”. Medical Anthropology Quarterly 34(4): 467–487.
Chełstowska Agata. 2011. “Stigmatisation and commercialisation of abortion services in Poland: turning sin into gold”. Reproductive Health Matters 19(37): 98–106. https://doi.org/10.1016/S0968-8080(11)37548-9.
Chełstowska Agata, Agata Ingaciuk. 2023. “Criminalization, medicalization, and stigmatization: Genealogies of abortion activism in Poland”. Signs: Journal of Women in Culture and Society 48(2): 423–453. https://doi.org/10.1086/722897.
Chwat Oliwia. 2021. “Social solidarity during the pandemic: The «visible hand» and networked social movements”. Kultura i Społeczeństwo 65(1): 87–104. https://doi.org/10.35757/KiS.2021.65.1.3.
Ciastoch Marta. 2020. Tęczowy Piątek wspiera uczniów LGBT+ i solidaryzuje się ze Strajkiem Kobiet. Noizz. https://noizz.pl/lgbt/teczowy-piatek-kph-lekcja-online-przemka-staronia-isolidarnosc-ze-strajkiem-kobiet/6hs9fq6 [dostęp: 5.01.2023].
Czapliński Przemysław, Joanna Bednarek. 2022. To wróci. Przeszłość i przyszłość pandemii. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Książka i Prasa”.
Drozdowski Rafał, Maciej Frąckowiak, Marek Krajewski, Małgorzata Kubacka, Piotr Luczys, Ariel Modrzyk, Łukasz Rogowski, Przemysław Rura, Agnieszka Stamm. 2020. Życie codzienne w czasach pandemii. Raport z drugiego etapu badań. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Dziuban Agata, Todd Sekuler. 2021a. “Mapping HIV-related figures of risk in Europe’s blood donation regime”. European Journal of Cultural Studies 24(1): 184–201. https://doi.org/10.1177/1367549420919864.
Dziuban Agata, Todd Sekuler. 2021b. “The temporal regimes of HIV/AIDS activism in Europe: chrono-citizenship, biomedicine and its others”. Critical Public Health 31(1): 5–16. https://doi.org/10.1080/09581596.2020.1841114.
Dziuban Agata, Martyna Możdrzeń, Anna Ratecka. 2021. “«Very little but a lot». Solidarity within the sex workers’ community in Poland during the COVID-19 pandemic”. Gender, Work & Organization 28(52): 366–377. https://doi.org/10.1111/gwao.12677.
Epstein Steven. 1998. Impure science AIDS, activism, and the politics of knowledge. Berkely, Los Angeles, Oxford: University of California Press.
Foucault Michel. 2010. Historia seksualności. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Frąckowiak-Sochańska Monika, Marta Zawodna-Stephan. 2022. „Uwięzione między lękiem a gniewem? Powstanie i rozpad wspólnoty buntu w czasie protestów kobiet po wyroku Trybunału Konstytucyjnego”. Studia Socjologiczne 1(244): 9–35. https://doi.org/10.24425/sts.2022.140594.
Gitkiewicz Olga. 2023. „Troska jako katalizator oporu. Przypadek pracowników niezrzeszonych”. Przegląd Socjologiczny 72(3): 143–169. https://doi.org/10.26485/PS/2023/72.3/6.
Gould Deborah B. 2009. Moving politics: Emotion and ACT UP’s fight against AIDS. Chicago: The University of Chicago Press.
Grabowska Magdalena. 2021. Tip of the wave? New forms of intersectional feminist mobilizations in Poland. In: Gender, voice, and violence in Poland: Women’s protests during the pandemic. A. Zabrzewska, J.K. Dubrow (red.), 197–203. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
Grabowska Magdalena, Marta Rawłuszko, Małgorzata Leszko, Justyna Frydrych. 2022. „Jest opresja – jest opór”. Raport Funduszu Feministycznego. Warszawa: Fundusz Feministyczny.
Łapniewska Zofia. 2022. “Solidarity and mutual aid: Women organizing the «visible hand» urban commons”. Gender, Work & Organization 29(5): 1405–1427. https://doi.org/10.1111/gwao.12833.
Malinowska-Sempruch Kasia. 2016. “Shaping drug policy in Poland”. International Journal of Drug Policy 31: 32–38. https://doi.org/10.1016/j.drugpo.2016.02.018.
Mrozowicki Adam. 2023. „Innowacja, kontrola, opór, normalizacja: Pracownicze sposoby radzenia sobie z pandemicznym kryzysem w miejscu pracy”. Przegląd Socjologiczny 72(3): 9–38. https://doi.org/10.26485/PS/2023/72.3/1.
Nawojski Radosław, Beata Kowalska. 2022. „«Kiedy państwo mnie nie chroni…» – oddolne mobilizacje na rzecz praw reprodukcyjnych a doświadczanie obywatelstwa”. Studia Socjologiczne 1(244): 81–103. https://doi.org/10.24425/sts.2022.140597.
Nigdy nie będziesz szła sama/solidarnie ze stop bzdurom. 2020. https://www.facebook.com/events/425704888387117/ [dostęp: 4.01.2023].
Nowak Andrzej W. 2022. Biopolityka i nadzieja. Odpowiedź Agambenowi. W: To wróci. Przeszłość i przyszłość pandemii. P. Czapliński, J.B. Bednarek (red.), 237–153. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Książka i Prasa”.
Patton Cindy. 2020. Foreword. In: AIDS and the Distribution of Crises. J.F. Cheng, A. Juhasz, N. Shahani (red.), VII–XVI. Durham, London: Duke University Press.
Piechota Grażyna. 2022. „«Strajk Kobiet». Zmiany społeczno-kulturowe jako efekt protestów w Polsce”, Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej 20(3): 97–114. https://doi.org/10.36874/RIESW.2022.3.4.
Radzińska Jowita. 2022. „Zmiana postrzegania i doświadczenia solidarności w pandemii COVID-19”. Studia Socjologiczne 246(3): 111–136. https://doi.org/10.24425/sts.2022.142636.
Rawłuszko Marta. 2022. “Producing feminist solidarities in practice”. European Journal of Politics and Gender 5(3): 382–398. https://doi.org/10.1332/251510821X16558010725771.
Segal Lynne. 2017. Radical happiness. Moments of collective joy. London, New York: Verso.
Stop Bzdurom – pamiętamy. 2020. https://www.facebook.com/stopbzdurom.pamietamy/photos/a.111150864204991/111150847538326 [dostęp: 4.01.2023].
Struzik Justyna. 2019. Solidarność queerowa. Mobilizacja, ramy i działania ruchów queerowych w Polsce. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Struzik Justyna. 2021. “Thick times: Transformation, activism and HIV in Poland”. European Review of History 28(4): 570–587. https://doi.org/10.1080/13507486.2021.1881048.
Struzik Justyna. 2022. In this country, you can die four times while waiting for detox: The pandemic, drug use and chronicity of crises in Poland. https://www2.hu-berlin.de/crimscapes/2022/10/27/in-this-country-you-can-die-four-times-while-waiting-for-detoxthe-pandemic-drug-use-and-chronicity-of-crises-in-poland/ [dostęp: 4.01.2023].
Struzik Justyna, Agata Dziuban. 2022. HIVstorie: Żywe polityki HIV/AIDS w Polsce. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Sztompka Piotr. 2021. „Zaufanie i ryzyko w czasach zarazy”. Nauka 4: 7–18. https://doi.org/10.24425/nauka.2021.137640.
Vigh Henrik. 2008. “Crisis and chronicity: Anthropological perspectives on continuous conflict and decline”. Ethnos 73(1): 5–24. https://doi.org/10.1080/00141840801927509.
Vigh Henrik. 2009. “Motion squared. A second look at the concept of social navigation”. Anthropological Theory 9(4): 419–438. https://doi.org/10.1177/1463499609356044.
Walecka-Rynduch Agnieszka. 2022. „Holo politics. Wstęp do analizy mediów immersyjnych w komunikowaniu politycznym”. Zeszyty Prasoznawcze 65(2): 45–62. https://doi.org/10.4467/22996362PZ.22.015.15606.
Wang Jackie. 2018. Carceral capitalism. South Pasadena: Semiotext(e).
Zigon Jarrett. 2019. A war on people: Drug user politics and a new ethics of community. Oakland: University of California Press.
Zrzutka.pl. 2020. Fundusz Kryzysowy dla osób pracujących seksualnie w Polsce. https://zrzutka.pl/3cagng [dostęp: 4.01.2023].
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
