Flaner ekologiczny Filipa Springera jako odpowiedź literatury non-fiction na katastrofę klimatyczną

Szymon Kamiński

doi:10.26485/ZRL/2023/66.2/10

Authors

Szymon Kamiński Uniwersytet Gdański, Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych i Społecznych, Poland

DOI:

https://doi.org/10.26485/ZRL/2023/66.2/10

Keywords:

ecological flaneur; flâneur; climate change; ecocide; non-fiction literature; Filip Springer

Abstract

The greatest popularity of the phenomenon of flânerie appears in the periodof modernism, when it was often used by poets and writers to describe the expression and dynamics of an individual. Flaneur, the carefree hero aimlessly strolling around the city, described everyday life, filtering it through his own perception. However, can the flaneur figure still be used today, and have any innovative potential? Reporter Filip Springer seems to be one of the authors whose texts play with the modernist dimension of the flaneur. As a result of shifting the Focus from the aesthetic to the ethical, a new strategy of action is revealed, which I call the ecological flaneur, an environmental walk during which one experiences a reality changed by human activity and as a result of climate change caused by it. Based on the series Zmiana klimatu już tu jest and Wyprawa po nadzieję, as well as a collection of reports Wanna z kolumnadą. Reportaże o polskiej przestrzeni, I will trace the changes made by the reporter in the modernist dimension of the flaneur.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Barcz Anna (2018), Przedmioty ekozagłady. Spekulatywna teoria hiperobiektów Timothy’ego Mortona i jej (możliwe) ślady w literaturze, „Teksty Drugie” nr 2.

Bińczyk Ewa (2018), Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Domańska Ewa (2013), Humanistyka ekologiczna, „Teksty Drugie” nr 1–2.

Domańska Ewa (2014), Historia ratownicza, „Teksty Drugie” nr 5.

Husserl Edmund (1982), Medytacje kartezjańskie. Wprowadzenie do fenomenologii, przeł. A Wajs, Wydawnictwo Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.

Loska Krzysztof (1998), Flaneur jako metafora współczesnej kultury [w:] Intermedialność w kulturze końca XX wieku, red. A. Gwóźdź, S. Krzemień-Ojak, „Trans-Humana”, Białystok.

Łebkowska Anna (2011), Jak ucieleśnić ciało: o jednym z dylematów somatopoetyki, „Teksty Drugie” nr 4.

Marzec Andrzej (2018), „Jesteśmy połączonym z sobą światem” — Timothy Morton i widmo innej wspólnoty, „Teksty Drugie” nr 2.

Mościcki Paweł, Kowalczyk Izabela, Banasiak Jakub (2008), Jacques Ranciere i polityka estetyki, „Obieg”, https://archiwum-obieg.u-jazdowski.pl/wydarzenie/2226 [dostęp: 30.09.2023].

Ochwat Magdalena (2020), Katastrofa klimatyczna non-fiction, „Kultura Współczesna. Teorie. Interpretacje. Krytyka” nr 2.

Paciorek Karol, Springer Filip (2019), Filip Springer: katastrofa klimatyczna to fakt, przestałem latać samolotami, „Imponderabilia”, YouTube, www.youtube.com/watch?v=J2CL8xNBjRg&ab_channel=Imponderabilia [dostęp: 30.09.2023].

Prandecki Konrad (2019), Świat 2040 — wizja pełzającej katastrofy [w:] Gdzie jesteśmy, dokąd zmierzamy, Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus”, Warszawa.

Ranciere Jacques (2007), Estetyka jako polityka, przeł. J. Kutyła, P. Mościcki, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.

Rybicka Ewa (2003), Modernizowanie miasta. Zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej, TAiWPN Universitas, Kraków.

Schiffman Richard (2015), Zmiany klimatyczne to szansa na sprawiedliwszy świat, „Krytyka Polityczna”, 14 sierpnia, https://krytykapolityczna.pl/swiat/zmiany-klimatyczne-to-szansa-nasprawiedliwszy-swiat [dostęp: 30.09.2023].

Springer Filip (2019a), Czy zatruwają nas wysychające torfowiska?, „Pismo. Magazyn Opinii” nr 12.

Springer Filip (2019b), Noteć wysycha na naszych oczach, „Pismo. Magazyn Opinii” nr 9.

Springer Filip (2019c), Sympatyczny koniec świata, „Pismo. Magazyn Opinii” nr 8.

Springer Filip (2019d), Śląsk. Kraina katastrof, „Pismo. Magazyn Opinii” nr 11.

Springer Filip (2019e), Warszawa. Miejska wyspa ciepła, „Pismo. Magazyn Opinii” nr 10.

Springer Filip (2020a), Co znaczy Szast, „Pismo. Magazyn Opinii” nr 12.

Springer Filip (2020b), Wanna z kolumnadą. Reportaże o polskiej przestrzeni, Karakter, Kraków.

Ubertowska Aleksandra (2018), „Mówić w imieniu biotycznej wspólnoty”. Anatomie i teorie tekstu środowiskowego/ekologicznego, „Teksty Drugie” nr 2.

Vermeulen Timotheus (2018), Ecopathy [w:] Posthuman glossary, red. R. Braidotti, M. Hlavajova, Bloomsbury, Londyn.

Witkowski Zbigniew (2017), Spór o Puszczę Białowieską w świetle sporu o ochronę przyrody na świecie, „Leśne Prace Badawcze” nr 78(4).

Zielnicki Robert (1999), Od pasaży do parków rozrywki. Szkic o przeobrażeniach flaneuryzmu, „Kultura Współczesna. Teorie. Interpretacje. Krytyka” nr 3.