Zasady recenzowania

POLITYKA RECENZJI NAUKOWEJ

Czasopismo stosuje rzetelny, obiektywny i poufny proces recenzji naukowej, zgodny z uznanymi międzynarodowymi standardami redakcyjnymi oraz wytycznymi Committee on Publication Ethics (COPE). Celem procesu recenzji jest zapewnienie najwyższej jakości publikowanych wyników badań oraz utrzymanie integralności naukowej.

1. Model recenzji

Czasopismo stosuje model podwójnie ślepej recenzji (double-blind peer review), w którym zarówno autorzy, jak i recenzenci pozostają anonimowi przez cały proces recenzyjny. Redakcja dokłada wszelkich starań, aby zapewnić skuteczną anonimizację tożsamości autorów wobec recenzentów oraz recenzentów wobec autorów. W uzasadnionych przypadkach – np. gdy członek redakcji pełni również rolę autora – dane identyfikujące uczestników procesu (zarówno autora, jak i recenzenta) mogą być ukryte również wobec członków zespołu redakcyjnego mających dostęp do procesu decyzyjnego, w tym redaktora prowadzącego lub redaktora naczelnego, jeśli istnieje ryzyko konfliktu interesów.

2. Dobór recenzentów

Każdy manuskrypt kierowany jest do dwóch niezależnych recenzentów. Recenzenci są wybierani na podstawie ich kwalifikacji naukowych, doświadczenia badawczego oraz specjalizacji zgodnej z tematyką manuskryptu. W przypadku manuskryptów zgłoszonych przez autorów afiliowanych za granicą (lub przygotowanych w języku angielskim), redakcja dąży do tego, aby co najmniej jeden z recenzentów był afiliowany w instytucji zagranicznej. W przypadku rozbieżnych opinii recenzentów (np. jednej pozytywnej i jednej negatywnej), redakcja może zasięgnąć opinii trzeciego recenzenta. Jego ocena ma charakter wspomagający proces decyzyjny, jednak ostateczna decyzja o przyjęciu lub odrzuceniu manuskryptu należy do redakcji.

3. Niezależność afiliacyjna i unikanie konfliktów interesów

  • Recenzja nie może zostać powierzona osobie zatrudnionej w tej samej jednostce organizacyjnej (katedra, instytut) co autor manuskryptu, redaktor prowadzący, redaktor naczelny lub inny członek zespołu redakcyjnego mający dostęp do treści manuskryptu i/lub wpływ na decyzję redakcyjną.
  • Z recenzowania wyłącza się osoby, które współpracowały z autorem w ciągu ostatnich 3–5 lat, w szczególności jako współautorzy publikacji lub uczestnicy wspólnych projektów badawczych, grantów lub konsorcjów naukowych.
  • Redakcja bierze pod uwagę również inne potencjalne konflikty interesów, takie jak relacje osobiste (np. więzy rodzinne, przyjaźń, konflikty personalne) oraz nieformalne powiązania zawodowe (np. współpraca w organach doradczych, redakcyjnych lub eksperckich), o ile są one redakcji znane.
  • Recenzenci są zobowiązani do złożenia oświadczenia o braku konfliktu interesów, który mógłby wpłynąć na bezstronność oceny.

4. Kryteria oceny

Recenzenci oceniają manuskrypty na podstawie następujących kryteriów:

  • oryginalność i znaczenie tematu,
  • wkład naukowy w daną dziedzinę,
  • poprawność i przejrzystość zastosowanej metodologii badawczej,
  • spójność i poprawność argumentacji,
  • poprawność językowa, stylistyczna i formalna.

5. Poufność, wykorzystanie AI i udział osób trzecich

Wszelkie informacje związane z procesem recenzji, w tym treść manuskryptu i sama recenzja, są ściśle poufne i nie mogą być wykorzystywane do celów prywatnych ani ujawniane osobom trzecim bez uprzedniej zgody redakcji. Recenzenci są zobowiązani do samodzielnego i niezależnego przygotowania recenzji. Nie mogą powierzać procesu recenzji narzędziom sztucznej inteligencji (AI), systemom automatycznym ani osobom trzecim, które nie zostały formalnie wyznaczone przez redakcję. Narzędzia AI mogą być wykorzystywane wyłącznie jako pomoc techniczna (np. do sprawdzania poprawności językowej lub formatowania). Jeśli recenzent skorzystał z takich narzędzi, powinien ujawnić ten fakt w treści recenzji. Recenzenci nie mogą udostępniać manuskryptu ani żadnych związanych z nim informacji osobom trzecim ani korzystać z ich pomocy bez wyraźnej zgody redakcji.

6. Terminowość recenzji

Recenzje powinny być dostarczone w uzgodnionym terminie, aby zapewnić sprawne przeprowadzenie procesu redakcyjnego. Recenzenci, którzy z jakiegokolwiek powodu nie mogą wykonać recenzji w terminie, są zobowiązani do niezwłocznego poinformowania redakcji, aby możliwe było wyznaczenie innego recenzenta.

7. Wynik recenzji

Na podstawie oceny manuskryptu recenzent może zaproponować jedną z następujących rekomendacji:

  • przyjęcie bez poprawek,
  • przyjęcie po wprowadzeniu drobnych lub istotnych poprawek,
  • odrzucenie manuskryptu.

Ostateczną decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu manuskryptu podejmuje redakcja, biorąc pod uwagę opinie recenzentów, ogólną jakość manuskryptu oraz jego zgodność z profilem czasopisma.