Debudżetyzacja finansów publicznych a pozabudżetowe finansowanie obronności
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2025/137/3Słowa kluczowe:
finanse publiczne, FWSZ, NIK, zasady budżetowe, obronnośćAbstrakt
Przedmiot badań: W artykule przeprowadzono analizę trendów osłabiania ustawy budżetowej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych.
Cel badań: Celem artykułu jest zbadanie racjonalności prowadzenia polityki fiskalnej poza budżetem państwa oraz zaproponowanie przyjęcia jednolitej systematyki finansowania obronności, zwłaszcza zakupów sprzętowych.
Metoda badawcza: Analiza planów finansowych funduszy celowych, raportów NIK oraz literatury przedmiotu, uzupełnione wnioskowaniem.
Wyniki: Skala debudżetyzacji narusza zasady budżetowe. Konieczność dynamicznego wzrostu wydatków na obronność może uzasadniać finansowanie pozabudżetowe, lecz wymaga jasnej systematyki wydatkowania środków.
Liczba pobrań
Bibliografia
Dębowska-Romanowska T., Konstytucyjna ochrona przed dezintegracją finansów publicznych, Państwo i Prawo 2024/2, s. 3–18.
Gębska M., Finansowanie celów militarnych w Polsce – wybrane aspekty teoretyczne w kontekście ustawy o obronie ojczyzny oraz praktyka, Problemy Techniki Uzbrojenia 2023/52, s. 193–205.
Kornberger-Sokołowska E., Finanse publiczne w Konstytucji (refleksje po 25 latach obowiązywania regulacji dotyczących budżetów publicznych), Państwo i Prawo 2022/10, s. 306–319.
Kosikowski C., Naprawa finansów publicznych w Polsce, Temida 2, Białystok 2011.
Kowalczyk R., Aktualność zasad budżetowych w ustawie o finansach publicznych, Finanse Komunalne 2012/10, s. 30–35.
Kuca G., Problem deprecjonowania budżetu państwa, Państwo i Prawo 2022/10, s. 320–332.
Kuca G., Zawadzka-Pąk U.K., Istota, funkcje i naruszenia budżetowej zasady powszechności, Państwo i Prawo 2024/5, s. 25–39.
Kucia-Guściora B., Zmiany w charakterze prawnym funduszy celowych, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2007/XVII/1, s. 119–126.
Kucia-Guściora B., Münnich M., w: M. Bogucka-Felczak, I. Nowak, J. Olesiak (red.), Instytucje prawa finansowego a wartości konstytucyjne: księga dedykowana Profesor Teresie Dębowskiej-Romanowskiej, Łódź 2025, s. 347–373
Łapińska P., Debudżetyzacja finansów publicznych – analiza potencjalnych korzyści i ryzyk, Optimum. Economic Studies 2024/2 (116), s. 211–233.
Mączka P., Uprawnienia i obowiązki Banku Gospodarstwa Krajowego w przedmiocie obsługi budżetowej jednostek sektora finansów publicznych, Financial Law Working Papers 2023/3, s. 49–59.
Mojak R., Konstytucyjna regulacja ustroju finansów publicznych a pozycja ustrojowa parlamentu i rządu w zakresie gospodarki finansowej państwa, Studia Iuridica Lublinensia 2003/1, s. 45–59.
Rabiej E., Stabilność fiskalna w warunkach kryzysu gospodarczego a konstytucyjne reguły finansowe – ujęcie prawnofinansowe, Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2023/6 (76), s. 229–245.
Stankiewicz J., Debudżetyzacja Finansów Publicznych, Temida 2, Białystok 2007.
Szołno-Koguc J., Zasady gospodarki budżetowej w ujęciu teoretycznym, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia 2005/39, s. 129–144.
The SIPRI Top 100 arms-producing and military services companies in the world, 2023, https://www.sipri.org/visualizations/2024/sipri-top-100-arms-producing-and-military-servicescompanies-world-2023; stan na 13.02.2025 r.
Umowa na BWP Borsuk na dniach? Zobaczymy, uwierzymy. Obiecano ją wielokrotnie, https://forsal.pl/kraj/bezpieczenstwo/artykuly/9723836,umowa-na-bwp-borsuk-na-dniach-zobaczymyuwierzymy-obiecano-ja-wielo.html; stan na 25.02.2025 r.
Wojewoda-Buraczyńska K., Źródła finansowania Sił Zbrojnych RP – wybrane zagadnienia, Wiedza Obronna 2024/289/4, s. 127–143.
Analiza wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2023 roku, Tom 1, Najwyższa Izba Kontroli, 2024, https://www.nik.gov.pl/plik/id,29517.pdf; stan na 22.12.2024 r.
Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych. Informacja o Realizacji Planu Finansowego na 2024 r., 2025, https://www.bgk.pl/files/public/Pliki/bip/Fundusze/Informacje/FWSZ_Informacja_o_realizacji_planu_finansowego_2024.pdf; stan na 13.02.2025 r.
Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych – Plan finansowy na 2024 rok, Bank Gospodarstwa Krajowego, 2024, https://www.bgk.pl/files/public/Pliki/bip/Fundusze/Plany/FWSZ_Plan_na_2024_Zmiana_2.pdf ; stan na 22.12.2024 r.
Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych. Plan finansowy na rok 2025, Bank Gospodarstwa Krajowego, 2024, https://www.bgk.pl/files/public/Pliki/bip/Fundusze/Plany/FWSZ_Plan_na_2025.pdf; stan na 27.12.2024 r.
Realizacja zadań finansowych z funduszu przeciwdziałania Covid-19, Najwyższa Izba Kontroli, 2023, https://www.nik.gov.pl/plik/id,28245,vp,31071.pdf; stan na 22.12.2024 r.
Sprawozdanie z realizacji planu finansowego Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych w 2023 roku, Bank Gospodarstwa Krajowego, 2024, https://www.bgk.pl/files/public/Pliki/bip/Fundusze/Informacje/FWSZ_Informacja_o_realizacji_planu_finansowego_2023.pdf; stan na 22.12.2024 r.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Banku Gospodarstwa Krajowego w 2021 roku, Bank Gospodarstwa Krajowego, 2021, https://www.bgk.pl/files/public/Pliki/Sprawozdanie_finansowe/2021-skonsolidowane/SSD_BGK_2021-12-31_PL.xhtml; stan na 13.01.2025 r.
Uchwała Rady Ministrów z dnia 25.06.2024 roku w sprawie dokapitalizowania spółek wchodzących w skład konsorcjum PGZ Narew.
Wieloletni plan finansowy państwa na lata 2024–2027, Ministerstwo Finansów, 2024, https://www.gov.pl/attachment/4cea23a5-80d1-48e7-9556-ceb386ed614b; stan na 25.12.2024 r.
Wykonanie budżetu państwa w 2022 r. w części 29 – Obrona narodowa oraz wykonanie planów finansowych Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych i Zakładu Inwestycji Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, Najwyższa Izba Kontroli, 2023, https://www.nik.gov.pl/plik/id,27864.pdf; stan na 22.12.2024 r.
Zadłużenie Sektora Finansów Publicznych III kw. 2024, Ministerstwo Finansów, 2024, https://www.gov.pl/attachment/f5b1b4f9-8a0b-4ce8-8beb-bf2cf31ff466; stan na 22.12.2024 r.
