Wybrane problemy związane z obowiązywaniem zwolnienia z minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych dla międzynarodowych grup spółek w kontekście przeciwdziałania występowania luki CIT
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2025/136/7Słowa kluczowe:
podatek minimalny, podmioty powiązane, luka CIT, podatek dochodowy od osób prawnychAbstrakt
Przedmiot badań: Podejmowanym przez autorkę problemem badawczym jest analiza zwolnienia z podatku minimalnego dla międzynarodowych grup spółek w odniesieniu do ratio legis tej daniny, którym jest ograniczenie występowania luki CIT. W ramach artykułu podjęta zostanie próba oceny zasadności wprowadzanego zwolnienia w kontekście celu, jaki danina ta miała realizować. Przesłanką do podjęcia tematu badawczego była luka badawcza w tym zakresie.
Cel badań: Zamierzeniem autorki jest zweryfikowanie, czy wprowadzenie zwolnienia z minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych jest spójne z realizowaną polityką podatkową, skupioną na ograniczeniu luki w podatku CIT.
Metoda badawcza: W oparciu o interpretacje indywidualne organów podatkowych oraz literaturę przedmiotu, a także stanowisko Ministerstwa Finansów przeanalizowane zostały motywy wprowadzenia w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych nowego narzędzia podatkowego, tj. minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych oraz zwolnienia dla grup podmiotów, a także sposób funkcjonowania tego zwolnienia, przyczyny jego zmiany oraz wzajemna relacja zachodząca pomiędzy zwolnieniem a ratio legis minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych.
Wyniki: W wyniku analizy potwierdzone zostało, że zachodzi istotna rozbieżność pomiędzy rozwiązaniami normatywnymi, a ich interpretacją dokonywaną przez organy podatkowe oraz celem wprowadzenia podatku minimalnego.
Liczba pobrań
Bibliografia
Dyrektywa Rady (UE) 2022/2523 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii.
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2025 r., poz. 278).
Ustawa z dnia 6 listopada 2024 r. o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych (Dz.U. z 2024 r., poz. 1685).
Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 1532, IX kadencja Sejmu, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=1532; stan na 5.03.2025 r.
Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 2544, IX kadencja Sejmu, https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2544; stan na 9.03.2025 r.
Borczyk K., Minimalny CIT 2022 – podatek od strat i niskich dochodów, BISP 2022/7 (311), s. 25–31.
Chand V., Damji S., Romanovska K., Stałe zakłady w świetle Filarów – znaczenie analizy cen transferowych, Analizy i Studia CASP 024/15 (1), s. 31–42, https://doi.org/10.33119/ASCASP.2023.1
Daszyńska-Ciborowska A., Łojek P., Szanse i zagrożenia związane z minimalnym podatkiem CIT, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Eko Innofmorimi atyi ki 2024/20, s. 35–54.
Duda-Plesińska M., Mechanizmy rozwiązywania sporów podatkowych na tle rozwiązań BEPS 2.0 Filar I, Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu 2024/11 (4), s. 69–88, https://doi.org/10.12775/PBPS.2023.022
Gajewski D., Regulacje z zakresu międzynarodowego prawa podatkowego a wdrożenie działań BEPS, Studia BAS 2018/2, s. 113–138. Jamroży M., Tomczyk M., Regulacje antyrajowe w obszarze ce transferowych, BISP 2022/6 (310), s. 13–21, https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.8951
Jankowski J., Mapa luki podatkowej w podatku dochodowym od osób prawnych, Kwartalnik Prawa Podatkowego 2018/(1), s. 53–69.
Klimaszewska Z., Minimalny podatek dochodowy od osób prawnych w świetle prawnoporównawczym (Polska, Włochy, Austria), BISP 2022/8 (312) s. 13–20.
Konopczak K., Zmiany luki VAT w Polsce: rola czynników koniunkturalnych i strukturalnych, Gospodarka Narodowa 2022/309/2.
Konopczak K., Łożykowski A., Efekt fiskalny uszczelniania systemu podatkowego w Polsce: próba oszacowania w zakresie podatku CIT, Ekonomista, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Gospodarka Narodowa 2022/309/2. 2021/1, s. 25–55.
Kotyla C., CIT minimalny – pułapka czy motywacja dla nierentownych przedsiębiorstw?, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 2022/66/3, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, s. 50–59.
Memorandum, The Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) Global Tax Deal (Global Tax Deal) z 20 stycznia 2025 r., https://www.whitehouse.gov/presidentialactions/2025/01/the-organization-for-economic-co-operation-and-development-oecd-globaltax-deal-global-tax-deal/; stan na 20.05.2025 r.
OECD, Tax Challenges Arising from the Digitalisation of the Economy – Global Anti-Base Erosion Model Rules (Pillar Two): Inclusive Framework on BEPS, OECD, Paris 2021, https://www.oecd.org/tax/beps/tax-challenges arising-from-the-digitalisation-of-theeconomy-global-antibase-erosion-model-rules-pillar-two.htm; stan na 16.03.2025 r.
Piwowarski R., Czynniki determinujące występowanie luk podatkowych, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica 2022/2/359, s. 34–62.
Polski Instytut Ekonomiczny, Luka CIT w Polsce w latach 2014–2018, Warszawa 2020, https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2020/07/PIE-Raport_Luka_CIT_PL.pdf; stan na 5.03.2025 r.
Przedsiębiorstwa niefinansowe powstałe w 2022 roku. Informacja sygnalna, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/podmioty-gospodarcze-wyniki-finansowe/przedsiebiorstwa-niefinansowe/przedsiebiorstwa-niefinansowe-powstale-w-2022-r-,25,6.html; stan na 16.03.2025 r.
Przedsiębiorstwa niefinansowe powstałe w 2023 roku. Informacja sygnalna, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/podmioty-gospodarcze-wyniki-finansowe/przedsiebiorstwa-niefinansowe/przedsiebiorstwa-niefinansowe-powstale-w-2023-roku,25,7.html; stan na 16.03.2025 r.
Sawulski J., Klucznik M., Reczek M., Rybacki J., Luka CIT w Polsce, Working Paper 2022/2, Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa.
Skręt-Bednarz A., Wpływ polskiego podatku minimalnego na wybrane ulgi i zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych, BISP 2024/3 (331), s. 4–11.
Statement on a Two-Pillar Solution to Address the Tax Challenges Arising from the Digitalisation of the Economy, https://www.oecd.org/tax/beps/statement-on-a-two-pillar-solution-to-address-the-tax-challenges-arising-from-the-digitalisation-of-the-economy-october-2021.htm; stan na 16.03.2025 r.
Tratkiewicz T., Luka w VAT – sposoby przeciwdziałania w Polsce i Unii Europejskiej, Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach 2016/294.
Uchman J., Polski Ład z perspektywy opodatkowania dochodów osób prawnych, w: E. Małecka-
Ziembińska (red.), Polski Ład a opodatkowanie dochodów. Ujęcie prawne, finansowe i ekonomiczne, Poznań 2023, s. 169–185.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 grudnia 2024 r. 0111-KDIB2-1.4010.514.2024.1.AR.
Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 lipca 2022 r., Znak: 0111- KDIB2-1.4010 14.2022.2.MK
Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 grudnia 2024 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.518.2024.1.SG.
Informacja publiczna z 28 maja 2025 r. o sygn. BMI1.0123.1801.2025.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 1992 r., sygn. akt III ARN 50/92, OSNC 1993/10/181.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 kwietnia 1998 r., sygn. akt I SA/Po 1782/97.

