Nadużycie prawa do informacji publicznej
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2025/135/3Słowa kluczowe:
informacja publiczna, dostęp do informacji, nadużycie prawa do informacji, informacja przetworzonaAbstrakt
Przedmiot badań: Prezentowane opracowanie zostało poświęcone problemowi nadużycia prawa do informacji publicznej. Koncepcja nadużycia prawa do informacji jest wykorzystywana w praktyce działania podmiotów udostępniających, co spotyka się z krytyką strony społecznej. Koncepcji tej zarzuca się w szczególności arbitralność jej stosowania oraz naruszenie gwarancji ochrony prawa do informacji. W artykule zostały przedstawione poglądy doktryny oraz judykatury, a także wybrane regulacje prawne ustawy z dnia 6.09.2001 r. o dostępie do informacji publicznej kształtujące podstawowe mechanizmy służące ograniczeniu zjawisk o znamionach nadużycia prawa.
Cel badawczy: W ocenie autora prezentowane opracowanie stanowi w szczególności próbę odpowiedzi na pytania o to: czy koncepcja nadużycia prawa znajduje oparcie w przepisach ustawy o dostępie do informacji publicznej i czy istnieją inne mechanizmy mogące znaleźć zastosowanie w sytuacjach noszących znamiona nadużycia prawa?
Metoda badawcza: Badania opierają się na dogmatyczno-prawnej analizie przepisów prawa, poglądów doktryny oraz orzecznictwa sądów administracyjnych, w szczególności Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Wyniki: W konkluzji przeprowadzonych rozważań autor dochodzi do wniosku, że na gruncie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej brakuje precyzyjnej i kompleksowej regulacji znajdującej zastosowanie w przypadku, gdy podmioty uprawnione wykorzystują prawo do informacji niezgodnie z jego konstytucyjnym przeznaczeniem. Wypracowana w doktrynie i orzecznictwie koncepcja nadużycia prawa ma wiele zalet, ale niesie ze sobą także poważne ryzyko podejmowania działań uznaniowych. Autor zwraca uwagę na ustawowe mechanizmy, mogące znaleźć zastosowanie w sytuacjach noszących znamiona nadużycia prawa.
Liczba pobrań
Bibliografia
Bernaczyk M., Jabłoński M., Ocena treści wniosku, Wspólnota nr 2007/12, s. 5–8.
Drachal J., Prawo do informacji publicznej w świetle wykładni funkcjonalnej, w: Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980–2005, Warszawa 2005.
Jaśkowska M., Nadużycie publicznego prawa podmiotowego jako przesłanka ograniczenia dostępu do sądu w sprawach z zakresu informacji publicznej, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2018/1 (76), s. 27–41.
Piskorz-Ryń A., Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 września 2023 r., III OSK 1166/22, Orzecznictwo Sądów Polskich 2024/9, s. 138–167.
Piskorz-Ryń A., O nadużyciu prawa dostępu do informacji publicznej, w: G. Sibiga, M. Błachucki (red.), 20 lat ustawy o dostępie do informacji publicznej. Podsumowanie i perspektywy, Warszawa 2022.
Szustakiewicz P., Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 maja 2020 r. (sygn. akt I OSK 833/19), Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2023/1 (106), s. 167–174.
http://www.informacjapubliczna.org; stan na 12.02.2025 r.

