Euro-emerytura jako koncepcja dodatkowego zabezpieczenia emerytalnego dla obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2021/119/15Słowa kluczowe:
Euro-emerytura, kryzys demograficzny, system emerytalny, Unia EuropejskaAbstrakt
Przedmiot badań: Przedmiotem prowadzonych badań jest zainicjowanie dyskusji nad utworzeniem projektu dotyczącego bazowego systemu emerytalnego, obejmującego wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej.
Cel badawczy: Celem prowadzonych przez autorów badań, których jednym ze składowych jest przedmiotowy artykuł, jest zainicjowanie dyskusji nad utworzeniem projektu dotyczącego bazowego systemu emerytalnego, obejmującego wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej, a co za tym idzie umożliwieniem otrzymania świadczenia łagodzącego skutki wieku starości przez każdego euro-obywatela. Projekt jest wzorowany na schematach I filaru systemów emerytalnych, które obowiązują w państwach członkowskich Wspólnoty Europejskiej, lecz bez części kapitałowej. Utworzenie ogólnodostępnego, dobrowolnego programu emerytalnego, niezależnego od poszczególnych państw członkowskich, obejmującego obszar wspólnoty, umiejscowionego w strukturach UE, z gwarancjami EBC wypłaty środków i dofinansowaniu ze środków finansowych UE, niezwiązanego z budżetami członkowskimi, prywatnego, uzupełniającego krajowe systemy zabezpieczenia emerytalnego, zwiększy poczucie powszechnie pożądanej stabilności i pewności życia w okresie starości wszystkim mieszkańcom euro-społeczności. Tak zorganizowana struktura złagodzi problemy demograficzne, z którymi poszczególne państwa UE w sposób autonomiczny nie będą w stanie sobie poradzić. Narastający kryzys demograficzny niweczy, a w niedalekiej przyszłości będzie paraliżował wszelkie poczynania gospodarcze wszystkich członków Unii. Zarówno konflikty wewnętrzne poszczególnych państw członkowskich, jak i spory zewnętrzne można powstrzymać, organizując wspólne, powszechnie akceptowalne programy społecznie użyteczne. Jednym z nich jest Euro-emerytura, czyli europejski system emerytalny stanowiący uzupełnienie programów zabezpieczenia emerytalnego obowiązujących w poszczególnych państwach członkowskich.
Metoda badawcza: W opracowaniu zastosowano metodę analizy aktów prawnych, piśmiennictwa w powiązaniu z metodą dedukcji.
Wyniki: Odpowiednio zorganizowany, umiejscowiony i zarządzany przez struktury Unii Europejskiej nowy bazowy system emerytalny może zapewnić poczucie stabilizacji. Należy stworzyć i zastosować niekonwencjonalne rozwiązania, dać coś od siebie, wziąć sprawy (emeryturę) w swoje ręce bowiem na cud w czasach kryzysu demograficznego i ekonomicznego liczyć nie możemy. Tym mocniej, że skutki destabilizacji w gospodarce światowej wywołanej COVID-19 w chwili obecnej nie są znane.
Liczba pobrań
Bibliografia
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 kwietnia 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. z 2019 r., poz. 850).
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 listopada 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r., poz. 53).
Ustawa z dnia 9 stycznia 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 252).
Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 568).
Abramowska-Kmon A., Kotowska I.E., Praca a opieka w warunkach zmian struktur demograficznych Europy Środkowo-Wschodniej. Zmiany demograficzne i ich implikacje dla Europy środkowo-wschodniej. Demografia, Raport SGH, Krynica 2018.
Alińska A., Pietrzak B., Finanse publiczne a kryzys ekonomiczny, CeDeWu, Warszawa 2011.
Barr N., Państwo dobrobytu jako skarbonka. Informacja, ryzyko, niepewność a rola państwa, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa 2010.
Bednarczyk T.H., Wyzwania demograficzne dla systemów emerytalnych w Unii Europejskiej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Zakład Ubezpieczeń, Lublin 2015.
Chybalski F., Zmiany w polskim systemie emerytalnym anno domini 2014: Diagnoza i perspektywy, Optimum – Stud. Ekon. 2014/4, Białystok, s. 135–149.
Cycoń M., Jedynak T., Strupczewski G., Nowe trendy w zabezpieczeniu emerytalnym w Polsce, Przegląd Ubezpieczeń 2018, Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2018.
Góra M., System emerytalny, PWE, Warszawa 2003.
Góra M., System emerytalny w Polsce – kilka istotnych uwag, Polska Grupa Emerytalna SGH, Warszawa 2017.
Jedynak T., Kształt powszechnego systemu emerytalnego w Polsce w świetle klasycznych typologii wielofilarowych, PPS, Kraków 2018.
Kapica M., Olewicz T., Aktywność seniora jako wartość podmiotowa (red. nauk.) M. Kapica, T. Olewicz, Wydawnictwa Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu, Opole 2016.
Mandrzejewska-Smól I., Podejmowanie aktywności zawodowej przez osoby w wieku senioralnym w opinii słuchaczy Kazimierzowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Bydgoszczy, Polskie Towarzystwo Profesjologiczne U. Z. 2016/1, Bydgoszcz.
OECD, Pensions at a Glance, Paris 2017.
OECD, Pensions at a Glance, Paris 2018.
Pękala M., Prywatna emerytura jako składnik pozapłacowego systemu wynagrodzeń i jednocześnie tarcza podatkowa, Kwartalnik KES SGH, Warszawa 2017.
Rutecka J., Dodatkowe zabezpieczenie emerytalne, Prace Naukowe UE we Wrocławiu 2014/342, Wrocław, s. 257.
Rutecka J., Zakres redystrybucji dochodowej w ubezpieczeniowym systemie emerytalnym, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2012.
Rutecka-Góra J., Długoterminowe oszczędzanie, postawy, strategie i wyzwania, (red. nauk.) J. Rutecka-Góra, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2016.
Skrenty Ż., Zaufanie obywateli do organów władzy publicznej w świetle orzecznictwa sądowego i poglądów doktryny, PWSZ IPiA Studia Lubuskie 2013/IX, Sulechów.
Szumlicz T., Ubezpieczenia w polityce społecznej, teksty i komentarze, Drukarnia Artystyczna Jacka Wasilewskiego, Warszawa 2015.
Szymańska J., Strategia Unii Europejskiej wobec kryzysu migracyjnego: priorytety, bariery, efekty, Studia BAS 2017/3 (51), Warszawa, s. 159–186.
Zieliński P., Zabezpieczenie emerytalne w teorii i praktyce, Instytut Teorii Rozwoju Społeczno-Ekonomicznego Wydziału Ekonomicznego UMCS, Lublin 2001, s. 133–135.
Żukowski M., Wielostopniowe systemy zabezpieczenia emerytalnego w Unii Europejskiej i w Polsce, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 1997.
CIA, Factbook, 2018, https://www.cia.gov/library/publications/download/download-2018/index.html; stan na 21.02.2020 r.
Europejski Bank Centralny, https://www.ecb.europa.eu/home/html/index.en.html; stan na 8.03.2020 r.
EUROSTAT, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Population_structure_ and_ageing/pl; stan na 20.03.2020 r.
Gałązka P., Rynek Finansowy: PEPP – nowy ogólnoeuropejski produkt emerytalny, Bank 18/09, https://alebank.pl/rynek-finansowy-pepp-nowy-ogolnoeuropejski-produkt-emerytalny/; stan na 20.03.2020 r.
Góra M., Inne spojrzenie na podstawowe zagadnienia ekonomii emerytalnej, https://www.caseresearch.eu/pl/inne-spojrzenie-na-podstawowe-zagadnienia-ekonomiiemerytalnej; stan na 15.03.2020 r.
http://www.liberation.fr/france/2017/09/30/les-retraites-en-chiffres_1599625; stan na 16.03.2020 r.
https://advinda.com/france/; stan na 20.03.2020 r.
https://humanis.com/particulier/retraite-complementaire/systeme-retraite-en-france-panorama/; stan na 20.03.2020 r.
Janecki J., Ekonomia behawioralna wzmocni emerytalne oszczędności, https://www.obserwatorfinansowy.pl/bez-kategorii/rotator/ekonomia-behawioralna-wzmocniemerytalne-oszczednosci/; stan na 17.03.2020 r.
Kaliszuk G., PEPP – nowy rodzaj dobrowolnego zabezpieczenia emerytalnego, https://prnews.pl/pepp-nowy-rodzaj-dobrowolnego-zabezpieczenia-emerytalnego-447338; stan na 20.03.2020 r.
Kiermacz W., OECD nie ma dobrych wieści dla polskiego systemu emerytalnego, https://analizy. pl/fundusze/wiadomosci/26314/oecd-nie-ma-dobrych-wiesci-dla-polskiego-systemuemerytalnego.html; stan na 17.03.2020 r.