Ocena wykorzystania tradycyjnego mechanizmu transmisji impulsów monetarnych Narodowego Banku Polskiego w latach 2014–2018

Abstrakt

Przedmiot badań: Jednym z kluczowych czynników warunkujących efektywną komunikację banku centralnego z podmiotami sfer: realnej i finansowej jest racjonalne „posługiwanie się” określonymi kanałami propagacji impulsów monetarnych. Najpowszechniejszym tego typu „spo­sobem komunikacji” jest kanał stóp procentowych. Wspomniane stopy procentowe stanowią z kolei najważniejszy komponent tak zwanego „tradycyjnego mechanizmu transmisji impulsów monetarnych”, który – w ujęciu teoretycznym – zakłada, iż obniżanie przez Radę Polityki Pie­niężnej poziomu rynkowych stóp procentowych winno stymulować rozwój społeczno-gospodarczy państwa objawiający się poprzez wzrost: ilości pieniądza znajdującego się w obiegu (podaży pieniądza), wielkości inwestycji oraz poziomu Produktu Krajowego Brutto.

Cel badawczy: Celem niniejszego artykułu było zbadanie skuteczności wykorzystania przez Narodowy Bank Polski tradycyjnego mechanizmu transmisji impulsów monetarnych w latach 2014–2018, a także określenie stopnia współzależności występującego między stopami procento­wymi a innymi komponentami owego mechanizmu.

Metoda badawcza: Możliwość realizacji wskazanego celu warunkowana była poprzez przepro­wadzenie określonej procedury badawczej, polegającej na – po pierwsze – ukazaniu wartości nominalnych poszczególnych komponentów tradycyjnego mechanizmu transmisji impulsów mo­netarnych, po drugie – wyznaczeniu średniookresowego tempa zmian owych wielkości, oraz – po trzecie – obliczeniu wartości współczynników korelacji liniowej Pearsona i determinacji liniowej, na podstawie których zbadano siłę i kierunek współzależności występujących między wielkością stóp procentowych (lombardową, redyskontową, referencyjną i depozytową) a poziomem Pro­duktu Krajowego Brutto, inwestycji oraz podaży pieniądza. Ze względu na fakt, iż szczegółowy zakres danych empirycznych, niezbędnych do przeprowadzenia badań, jest gromadzony i publi­kowany przez Narodowy Bank Polski oraz Główny Urząd Statystyczny, opracowanie to opiera się na danych wtórnych pochodzących z raportów wyżej wskazanych instytucji.1

Wyniki: Uzyskane w toku przeprowadzonej procedury obliczeniowej rezultaty wskazują, iż w latach 2014–2018 Narodowy Bank Polski w sposób racjonalny „posługiwał się” kanałem stóp procentowych. Decyzje Rady Polityki Pieniężnej dotyczące zmniejszania poziomu krótkoterminowych stóp procentowych przełożyły się bowiem na wzrost wielkości podaży pieniądza, inwestycji oraz Produktu Krajowego Brutto. Należy także zwrócić uwagę na fakt, iż między zestawia­nymi ze sobą miernikami ekonomicznymi występował bardzo silny (stopy procentowe i podaż pieniądza M3), silny (stopy procentowe i Produkt Krajowy Brutto) lub – co najmniej – umiar­kowany (stopy procentowe i inwestycje) stopień współzależności o kierunku ujemnym. Oznacza to, iż w okresie objętym badaniem Narodowy Bank Polski efektywnie wykorzystywał tradycyjny mechanizm transmisji impulsów monetarnych. ­­