Lektury zalecane Elżbiecie z Radziwiłłów Mieleckiej przez katolickich kaznodziejów w latach 1579–1581

Autor

  • Anna Sitkowa Uniwersytet Śląski w Katowicach

Słowa kluczowe:

Elżbieta z Radziwiłłów Mielecka, konwersja religijna, kontrreformacja, Piotr Skarga, Hieronim Powodowski, Sèbastien de Moraes

Abstrakt

The article discusses prints published between 1579 and 1581, which were specifically addressed to Elżbieta z Radziwiłłów Mielecka (1550-1591). Her religious explorations (having been born into Catholicism, she moved through Calvinism and judaizing circles of Arianism) led her and her husband Mikołaj (d. 1585) to become the focus of efforts aimed at persuading her to return to the Catholic Church by the 1560s. The recommended books were intended to influence her final decision to convert (e.g. Piotr Skarga’s “Żywoty świętych” [“Lives of the Saints”], 1579), and after her confession of Catholic faith in June 1580, to provide guidance for her new religious path (e.g. S. de Moraes’s “O żywocie i śmierci najaśniejszej księżnej parmeńskiej” [“On the Life and Death of the Most Illustrious Duchess of Parma”], 1581) and to encourage her to abandon independent Bible reading (e.g., H. Powodowski’s “Skarbnica Biblijej świętej” [“Treasury of the Holy Bible”], 1581).

Bibliografia

Birkowski, F. (1626). Kazanie na pogrzebie wielebnego ojca księdza Piotra Skargi. W: P. Skarga, Żywoty świętych (k.*1–**4 v). Kraków: Drukarnia Andrzeja Piotrkowczyka.

Birkowski, F. (2014). Kazanie na pogrzebie wielebnego ojca księdza Piotra Skargi. Oprac. M. Komorowska. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Brückner, A. (1962). Różnowiercy polscy. Szkice obyczajowe i literackie. Oprac. L. Szczucki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Dziechcińska, H. (1990). Wzory osobowe. W: T. Michałowska, B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz (red.), Słownik literatury staropolskiej. (Średniowiecze. Renesans. Barok) (s. 929–935). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Estreicher, K. (1891). Bibliografia polska. T. 12. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Estreicher, K. (1899). Bibliografia polska. T. 17. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Estreicher, K. (1908). Bibliografia polska. T. 22. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Estreicher, K. (1913). Bibliografia polska. T. 25. Wyd. S. Estreicher. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Górski K. i in., (1955). Zasady wydawania tekstów staropolskich. Projekt. Przykł. i oprac. J. Woronczak, red. M. R. Mayenowa, współudział Z. Florczak. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Grabowski, T. (1913). Piotr Skarga na tle katolickiej literatury religijnej w Polsce wieku XVI. 1536–1612. Kraków: Akademia Umiejętności.

Grzebień, L. (red.) (1996). Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Kempa, T. (2000). Mikołaj Krzysztof Radziwiłł Sierotka (1549–1616) wojewoda wileński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.

Korolko, M. (1985). Powodowski Hieronim. W: B. Leśnodorski (red.), Polski słownik biograficzny (s. 282–285). T. 28. Kraków: Polska Akademia Umiejetności.

Kotowa, I. (1935). Barzina z Ojrzanowa Dorota. W: W. Konopczyński (red.), Polski słownik biograficzny (s. 346). T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Kowalska, H. (1975). Mielecki Mikołaj. W: B. Leśnodorski (red.), Polski słownik biograficzny (s. 759–765). T. 20. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Koźmian, A. E. (1845). Rękopism historyczny polski dworzanina i wychowańca Zygmunta Augusta. Wrocław: Zygmunt Schletter.

Lulewicz, H. (1987). Radziwiłł Albrycht herbu Trąby; Radziwiłł Mikołaj Krzysztof zwany Sierotką. W: B. Leśnodorski (red.), Polski słownik biograficzny (s. 136, 349–361). T. 30. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Meller, K. (2016). Potrydenckie konwersje protestantów na katolicyzm. Świadectwa piśmiennicze. W: J. Dąbkowska-Kujko (red.), Formowanie kultury katolickiej w dobie potrydenckiej. Powszechność i narodowość katolicyzmu polskiego (s. 300–350). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Niesiecki, K. (1842). Herbarz polski. T. 4. Wyd. J. N. Bobrowicz. Lipsk: Braitkopf i Haertel.

Nowicka-Jeżowa, A. (1996). Sarmaci i śmierć. O staropolskiej poezji żałobnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Oliveira Marques, A. H. de (1987). Historia Portugalii. T. 1: do XVII wieku. Przekł. J. Z. Klave. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Paprocki, B. (1858). Herby rycerstwa polskiego. Wyd. K. J. Turowski. Kraków: Wydawnictwo Biblioteki Polskiej.

Przybyliński, R. (2002). Hetman wielki koronny Mikołaj Mielecki (ok. 1540–1585). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Sitkowa, A. (2000). Piotra Skargi potyczki z ludźmi epoki. Kielce: Wydawnictwo Szumacher.

Sitkowa, A. (2013). „Jakiego skarbu my Polacy nigdyśmy przedtym nie mieli”. Ślady lektury „Żywotów świętych”

Piotra Skargi w katolickich drukach z końca XVI wieku. Acta Universitatis Lodziensis. Folia litteraria polonica, 3 (21), 286–291.

Sommervogel, C. (1969). Bibliothèque de la Compagnie de Jèsus. T. 5. Mansfield: Martino Publishing.

Tazbir, J. (1978). Piotr Skarga. Szermierz kontrreformacji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”.

Tazbir, J. (1997). Skarga Piotr. W: H. Markiewicz (red.), Polski słownik biograficzny (s. 35–43). T. 38. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Zarębski, I. (1960–1961). Herbest Benedykt. W: W. Konopczyński (red.), Polski słownik biograficzny (s. 434–436). T. 9. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Opublikowane

2024-10-19

Jak cytować

Sitkowa, A. (2024). Lektury zalecane Elżbiecie z Radziwiłłów Mieleckiej przez katolickich kaznodziejów w latach 1579–1581. Meluzyna. Dawna Literatura I Kultura, 18(1). Pobrano z https://journals.ltn.lodz.pl/Meluzyna/article/view/2464

Numer

Dział

KONTEKSTY I NAWIĄZANIA