Stanisław Grochowski’s “Pamiątka nagrobna Samuela Głowy” – cycle of poems and its author
DOI:
https://doi.org/10.26485/me.2022.1-04Keywords:
Stanisław Grochowski, epitaph, jester, Owlglass literature, culture of laughter, Baroque.Abstract
The main focus of the article is the critical edition of Stanisław Grochowski’s hitherto unpublished work, “Pamiątka nagrobna Samuela Głowy”. This includes a critical apparatus in which changes in the three available copies, each representing a different variant, are noted. For instance, I have listed the added fragments present in the copies and lexical changes, which assisted in determining the possible order in which variants were printed.
In the introduction, I briefly introduced the motifs employed by the poet, such as the deviation from traditional genre conventions (for example, by modifying panegyric principles of funeral poetry) and connections with Jan Kochanowski’s poems. I compared how the jester was portrayed in Grochowski’s cycle with Kochanowski’s “Fraszki”.
References
Bączalski, S. (1608). Przestrach śmiertelny. Kraków: Mikołaj Lob.
Grochowski, S. (1603). August Jagiełło wzbudzony. Kraków: J. Siebeneicher.
Grochowski, S. (1608). Wiersze i insze pisma co przebrańsze. Kraków: Mikołaj Lob.
Grochowski, S. Pamiątka nagrobna Samuela Głowy. Brak miejsca, roku wydania [przed 1608 rokiem] i drukarza.
Grochowski, S. (1859). Poezje. T. 1. Wyd. K.J. Turowski, Kraków: Wydawnictwo Biblioteki Polskiej.
Grochowski, S. (1997). Wirydarz. Wyd. J. Dąbkowska. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.
Grochowski, S. (2017). Toruńskie noce. Oprac. Roman Krzywy. Warszawa: Wydawnictwo Sub Lupa.
Kochanowski, J. (1991). Fraszki. Oprac. J. Pelc. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Twardowski, K. (1997). Lekcyje Kupidynowe. Wyd. R. Grześkowiak. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.
Wolski, A.K. Cumsteteris dworskie. Brak miejsca, roku wydania i drukarza.
Barłowska, M. (2010). Poeta o poetach – anonimowy cykl poetycki z początku XVII wieku. Barok. Historia–literatura–sztuka, 17 (2), s. 149–160
Bełcikowski, A. (1893). Ks. Stanisława Grochowskiego żywot i pisma. Lwów: Władysław Łoziński.
Czarski, B. (2012). Stemmaty w staropolskich książkach, czyli rzecz o poezji heraldycznej. Warszawa: Muzeum Pałac w Wilanowie.
Dicianówna, A. (1934). Kardynał Bernard Maciejowski jako opiekun uczonych i literatów. Collectanea Theologica, 14 (3), s. 323–359
Dziechcińska, D. (1981). Literatura a zabawa. Z dziejów kultury literackiej w dawnej Polsce. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Grzeszczuk, S. (1994). Błazeńskie zwierciadło: rzecz o humorystyce sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku. Kraków: Universitas.
Grześkowiak, R. (2017). Stary druk jako podstawa edycji krytycznej. Preliminaria. W: K. Borowiec, D. Masłej, T. Mika i D. Rojszczak-Robińska (red.), Jak wydawać teksty dawne (Staropolskie Spotkania Językoznawcze 2) (s. 11–44). Poznań: Wydawnictwo Rys.
Grześkowiak, R. (2018). Dialogi dzieł dawnych. Studia o intertekstualności literatury staropolskiej. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Hernas, Cz. (1980). Barok. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Dzięgielewski, J., Maciszewski, J. (1974). Bernard Maciejowski. W: Polski słownik biograficzny. Red. E. Rostworowski (s. 48–52). T. 19. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kruszewska, T. (1956). Funeralna poezja J. Kochanowskiego na tle poetyki renesansowej. Prace Literackie, 1 (2), s. 173–200.
Krzyżanowski, J. (red.) (1972). Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich. T. 3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Linda, A. (1968). chudzina. W: Słownik polszczyzny XVI wieku (s. 338). T. 3. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Michałowska, T. (red.) (1990). Słownik literatury staropolskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Minois, G. (2021). Historia śmiechu i drwiny. Przeł. W. Klenczon. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Niesiecki, K. (1841). Herbarz polski. T. 7. Wyd. J.N. Bobrowicz. Lipsk: Breitkopf i Hærtel.
Nowicka-Jeżowa, A. (1992). Sarmaci i śmierć: o staropolskiej poezji żałobnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Oszczęda, A. (1999). Poeta Wazów. Studia o okolicznościowej poezji Stanisława Grochowskiego (1542–1612). Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej.
Pelc, J. (1965). Jan Kochanowski w tradycjach literatury polskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Pelc, J. (2002). Słowo i obraz. Na pograniczu literatury i sztuk plastycznych. Kraków: Universitas.
Piwarski, K. (1927). Niedoszła wyprawa t.z. Radoszkowicka Zygmunta Augusta na Moskwę (rok 1567–1568). Ateneum Wileńskie, 4 (13), s. 252-286
Pokora, J. (1995). Totus morio. Dwa wyjątkowe pomniki błaznów pomorskich z przełomu XVI i XVII w. Roczniki Historii Sztuki, 21, s. 223-245.
Rećko, J. (1994). W kręgu poezji nagrobkowej polskiego baroku. Zielona Góra: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Słowiński, M. (2021). Błazen. Dzieje postaci i motywu. Poznań: Wydawnictwo Replika.
Sułkowska-Kurasiowa, J., Wejchertowa, J. (oprac.) (2019). Sumariusz ksiąg poselstw metryki koronnej. T. 1. Warszawa: Archiwum Główne Akt Dawnych.
Windakiewicz, S. (1891). Ks. Stanisław Grochowski. Studium biograficznoliterackie. Poznań: Towarzystwo Przyjaciół Nauk Poznańskie.
Wojtowicz, W. (2001). Czy Marchołt jest błaznem?. Przegląd Humanistyczny, 45 (4), es. 65–75.
Wykaz ilustracji
Il. 1. Wiersz z ostatniej karty egzemplarza B.N, Pamiątka nagrobna Samuela Głowy, k. [4] recto.
Il. 2. Doklejka ze słowem „do” w tytule wiersza Łeb i posłaniec od Głowy, Pamiątka nagrobna Samuela Głowy, k. [3] verso.
Il. 3. Pamiątka nagrobna Samuela Głowy, k. tytułowa.
Il. 4. Herb Ostoja, Pamiątka nagrobna Samuela Głowy, k. tytułowa verso.
Il. 5. Rycina umieszczona nad ostatnim sześciowierszem, Pamiątka nagrobna Samuela Głowy, k. [4] recto.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Łódzkie Towarzystwo Naukowe
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
