The evolution of loess covers in Poland between 20 and 8 ka BP
DOI:
https://doi.org/10.26485/BP/1995/34/11Keywords:
younger loess IIb, type of loess, granulometric and geochemical features, malacofauna, palaeosilsAbstract
An evolution of loess covers in the period 20-8 ka BP took place in three phases. They are as follows: a phase of loess accumulation (the younger loess Ilb – 21-14 ka BP), a phase of streambed erosion in river valleys and gully erosion in ephemerally flooded valleys (14-10 ka BP), and a phase of intensive chemical weathering and soil development (10-8 ka BP).
Lithological variability of loess types cause necessity of distinguishing dry, intermediate and temperate-humid loess formations. In all of them a cryogenic horizon with ice-wedge pseudomorphoses was created short time before the end of aeolian accumulation.
The main river valleys attained, as a result of erosion, the level of present-day flood terrace, before 13 ka BP. The gully erosion have been developed in tributary valleys since at least 12.5 ka BP, and from 10 ka BP a chemical sedimentation has dominated (peat, gyttja, locally travertine). From that time simultaneous forming of brown, lessive and chernozem soils has been started while mechanical denudation has heen stopped.
References
Alexandrowicz, S. W., 1983a - Malakofauna w stanowisku Nietulisko Małe. In: Przew. Konf. Teren. Katowice.
Alexandrowicz, S. W., 1983b - Malakofauna stanowiska Sieradowice. In: Przew. Konf. Teren. Katowice.
Alexandrowicz, S. W., 1989 - Stratigraphy and malacofauna of the Upper Vistulian and Holocene of Szklarka stream valley (Cracow Upland). Bull. Pol. Acad. Sci, Earth Sci., 37.
Alexandrowicz, S. W., 1991 - Malacofauna utworów lessowych w Polsce (Malacofauna of loess deposits in Poland). In: podstawowe profile lessów w Polsce. Lublin.
Dwucet, K., 1993 - Charakterystyka stopnia agregatyzacji lessów w Polsce (summary: Characteristics of degree of loess agregatisation in Poland). Studia et Dissertationes, Geographia, 18. Katowice.
Dwucet, K., 1994 - Wstępne uwagi o zróżnicowaniu rozkładu wybranych cech lessu młodszego IIb na Wyżynach Polskich i Nizinie Śląskiej. Georama, 2. Katowice.
Dwucet, K., Łapot, W., 1993 - Mikroformy występowania węglanów w lessach Polski. Przew. II Krajowe go Spotkania Sedymentologów ING. Wrocław.
Fajer, M., Sarno, I., 1994 - Nowe stanowiska malakofauny z lessu młodszego IIb w dorzeczu Kamiennej. Georama, 2. Katowice.
Gerlach, T., Krysowska-Iwaszkiewicz, M., Szczepanek, K., Pazdur, M. F., 1992 - Nowe dane o pokrywie karpackiej odmiany lessów w Humniskach koło Brzozowa. Zesz. Inst. Geogr. i Przestrz. Zagospodarowania PAN. Warszawa.
Jersak, J., 1973 - Litologia i stratygrafia lessu wyżyn południowej Polski (summary: Lithology and stratigraphy of the Polish loess on the Southern Polish Uplands). Acta Geogr. Lodziensia, 32.
Jersak, J., 1985 - Fossil ravines at Nietulisko Małe. Guide-book Intern. Symp. "Problems Stratigr. Paleogeogr. Loesses". Univ. M. Curie-Skłodowska. Lublin.
Jersak, J., Sendobry, K., Śnieszko, Z., 1992 - Postwarciańska ewolucja wyżyn lessowych w Polsce. Katowice.
Kalicki, T., 1991 - The evolution of the Vistula river between Cracow and Niepołomice in Late Vistulian and Holocene times. In: Evolution of the Vistula river valley during the last 15000 years. Part IV. Wrocław.
Kozłowski, J. K., Sobczyk, K., 1987 - The Upper Palaeolithic site Kraków-Spadzista Street C2. Excavation 1980. Warszawa-Kraków.
Maruszczak, H., 1985 - Loess section at Jarosław. Guide-book Intern. Symp. "Problems Stratigr. Paleogeogr. Loesses". Univ. M. Curie-Skłodowska. Lublin.
Maruszczak, H., 1991a - Zróżnicowanie stratygraficzne lessów polskich (Stratigraphical differentiation of Polish loesses). In: Podstawowe profile lessów w Polsce. Lublin.
Maruszczak, H., 1991b - Ogólna charakterystyka lessów w Polsce (General features of the loesses in Poland). In: Podstawowe profile lessów w Polsce. Lublin.
Mycielska-Dowgiałło, E., Woronko , B., 1994 - Osady pylaste w limnicznych kemach koło Bielska Podlaskiego. Georama, 2. Katowice.
Śnieszko, Z., 1995 - Ewolucja wyżyn lessowych Polski w czasie ostatnich 15,000. Katowice.
Środoń, A., 1954 - Flory plejstoceńskie w Tarzymiechach nad Wieprzem. Biul. Inst. Geol., 69.
Velicko, A. A., 1992 - Correlation of the Late Pleistocene events within glaciated areas of the Northern Hemisphere. In: Atlas of palaeoclimates and palaeoenvironments of the Northern Hemisphere.
