Rola kluniackiej sztuki i architektury w czasach zagrożenia

Autor

DOI:

https://doi.org/10.26485/AI/2024/26/7

Słowa kluczowe:

sztuka kluniacka, architektura, interpretacja, rekonstrukcja, Opactwo w Cluny, Maior Ecclesia

Abstrakt

Współcześnie człowiek mierzy się z coraz to nowymi zagrożeniami i wyzwaniami. W trudnych czasach kluczowe znaczenie odgrywa integracja oparta na tożsamości kulturowej, którą rozwijać można poprzez interpretacje dzieł sztuki. Sztuka kluniacka, w tym architektura, stanowiąca element dziedzictwa kulturowego Europy, od wieków odgrywa znaczącą rolę we współtworzeniu pamięci kulturowej, oddziałując na wyobraźnię. Kluczowe w tej kwestii znaczenie mają formy promowania i upowszechniania spuścizny benedyktynów z Cluny. Niniejszy tekst stanowi refleksję nad współczesnym znaczeniem artystycznego dziedzictwa kluniackiego i sposobami budowania wokół niego narracji. Odnosi się także do wielowymiarowego znaczenia opactwa w Cluny jako utraconego i rekonstruowanego obiektu historycznego, wpisując je w szerszy kontekst kulturowy.

Biogramy autorów

Piotr Gryglewski - University of Lodz, Institute of Art History

Associate professor at the University of Łódź, director of the Institute of Art History, Department of History of Architecture, Faculty of Philosophy and History, editor of the publishing series "Sztuka Polski Środkowej"’, editor-in-chief of the semi-annual periodical of the Institute of Art History at the University of Łódź "TECHNE. Seria now"’. His research interests focus on the history of architecture and modern art. He investigates the relationship between the world of ideas and artistic forms. Particularly important is the issue of historical conditions and their influence on artistic foundations. Author and co-author of monographs and articles.

Natalie Moreno-Kamińska - University of Lodz, Institute of Contemporary Culture

PhD, assistant at the University of Łódź, Institute of Contemporary Culture, Department of Drama and Theatre, Faculty of Philology. Her research interests focus on European cultural heritage, Polish and French culture and cultural marketing. So far, she has published scientific articles in Poland and abroad, among others: Transformations in Contemporary France in the Context of Considering Cultural Borders – A Cultural Perspective in Selected Case Studies, "Politeja. Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego" 2019, vol. 16, no. 1, pp. 189-209; The Role of Cultural Oscypek Trail in The Protection of Polish and European Cultural Heritage, [in:] Value of Heritage for Tourism. Proceedings of the 6th UNESCO UNITWIN Conference 2019, D. Vanneste, W. Gruijthuijsen eds., University of Leuven, Leuven 2020, pp. 201-209.

Bibliografia

Ackerman James S. (2002) The Conventions and Rhetoric of Architectural Drawing, [in:] J. S. Ackerman ed., Origins, Imitation, Conventions. Representation in the Visual Arts, Cambridge, Mass: The MIT Press.

Banaszkiewicz Jacek (1997) Kultura i świadomość historyczna [in:] B. Geremek ed., Kultura Polski średniowiecznej XIV–XV w., Warszawa: Instytut Historii PAN, Wydawnictwo Naukowe Sentper.

Banaszkiewicz Jacek (1981) Usque in hodiernum diem – Średniowieczne znaki pamięci, "Przegląd Historyczny", no. 2, pp. 229-238.

ClunEtour app, FESC/Paztec SAS, version for Android [accessed: 12.06.2024].

Cluniac Sites in Europe, Council of Europe, https://www.coe.int/en/web/cultural-routes/the-cluniac-sites-in-europe [accessed: 29.06.2024].

Conant Kenneth J. (1942) Early Medieval Church Architecture, Baltimore: Johns Hopkins Press.

Cramer Horst, Koob Manfred (1993) Cluny. Architektur als Vision, Heidelberg: Edition Braus.

Deleuze Gilles (2000) Proust i znaki, transl. M. P. Markowski, Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria.

Długozima Anna (2009) Bośnia i Hercegowina – dobra kultury w czasie wojny i pokoju, "Ochrona Zabytków", vol. 62, no. 3, pp. 59-66.

Drela Monika (2008) Definicja zabytku nieruchomego w prawie polskim i francuskim, "Ochrona Zabytków", vol. 56, no. 1, pp. 111-118.

Drob Janusz Andrzej (1998) Trzy zegary. Obraz czasu i przestrzeni w polskich kazaniach barokowych, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Erll Astrid (2018) Kultura pamięci, transl. A. Teperek, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Graus František (1987) Funktionen der spätmittelalterlichen Geschichtsschreibung, [in:] H. Patze ed., Geschichtsschreibung und Geschichtsbewusstsein im späten Mittelalter, Sigmaringen, pp. 11-55.

Halbwahs Maurice (1992) On Collective Memory, transl. L. A. Coser, Chicago-London: The University of Chicago Press.

Iwanowa Natalija (2023) Sztuka jest ważna niezależnie od wojny, HERITO, https://herito.pl/artykul/sztuka-jest-wazna-niezaleznie-od-wojny/ [accessed: 27.06.2024].

Kaźmierska Kaja, Społeczne ramy pamięci, Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie, https://cbh.pan.pl/pl/spo%C5%82eczne-ramy-pami%C4%99ci [accessed: 8.07.2024].

La rosace de la Fédération Européenne des Sites Clunisiens, tout un symbole!, Fédération Européenne des Sites Clunisiens, https://fesc.sitesclunisiens.org/files/docs/Rosace_symbole.pdf [accessed: 12.07.2024].

Laule Bernhard, Laule Ulrike (2000) Architektura romańska we Francji, [in:] R. Toman ed., Sztuka romańska. Architektura, rzeźba, malarstwo, Olsztyn: Konemann, pp. 121-134.

Lipiński Filip (2014) Figuracje pamięci w wirtualnym polu (historii) sztuki, “RIHA Journal”, vol. 113, no. 31, PDF: file:///C:/Users/natal/Downloads/70217-Article%20Text-196219-3-10-20200206.pdf [accessed: 12.07.2024], pp. 1-17.

Marquardt Janet T., First Projects: Medieval Academy Support of Kenneth J. Conant’s Cluny, https://www.medievalacademy.org/page/FirstProjects [accessed: 17.07.2024].

Méhu Didier (2017) Les lieux qui ont fait la France – Cluny, [in:] O. Wieviorka, M. Winock ed., Les lieux de l’histoire de France, Paris: Perrin, pp. 77-90.

Michałowska Monika (2002) Pomiędzy czasem a wiecznością. Roberta Kilwardby’ego koncepcja aevum, "Studia Warmińskie", 39, pp. 105-113.

Moreno-Kamińska, Natalie (2024). Trzy tożsamości. Badanie tożsamości kulturowej – analiza wybranych szlaków kulturowych w Polsce i we Francji, PhD thesis, Łódź: Uniwersytet Łódzki.

Münster Sander, Friedrichs Kristina, Hegel Wolfgang (2018) 3D Reconstruction Techniques as a Cultural Shift in Art History?, "International Journal for Digital Art History", vol. 3, no. 3, pp. 38-59.

Nagel Alexander, Wood Christopher S. (2010) Anachronic Renaissance, New York: Zoone Books.

Nagel Alexander, Wood Christopher S. (2009) What Counted as an ‘Antiquity' in the Remaissance?, [in:] K. Eisenbichler ed., Renaissance Medievalisms, Toronto: Centre for Reformation and Renaissance Studies, pp. 53–74.

Nagel Alexander, Wood Christopher S. (2005) Toward a New Model of Renaissance Anachronism, "Art Bulletin", vol. 87, no. 3, pp. 403–432.

Norberg-Schulz Christian (1999) Znaczenie w architekturze Zachodu, Warszawa: Murator.

Pacaut Marcel (2010) Dzieje Cluny, transl. A. Ziernicki, Kraków: Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów.

Pomian Krzysztof (2009) Przeszłość jako przedmiot wiary. Historia i filozofia w myśli średniowiecza, ed. 2, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Szumakowicz Eugeniusz (2008) Fenomenologiczna definicja zabytku, "Ochrona Zabytków", vol. 56, no. 2, pp. 93-100.

Świeca Marek (2013) O potrzebie rozwijania kultury estetycznej społeczeństwa, "Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne", no. 1, pp. 345-354.

Urban Weronika Michalina (2018) Współczesny człowiek w polu relacji nowych mediów i współczesnej estetyki, "Media – Kultura – Społeczeństwo", no. 13, pp. 51-62.

Voros Christoph (2013) Sites clunisiens en Europe, Cluny: Fédération Européenne des Sites Clunisiens.

Wernisaż wystawy "Cluny – sen o tradycji", Fundacja Chronić Dobro, 2013, https://www.chronicdobro.org/wernisaz-wystawy-cluny-sen-o-tradycji/ [accessed: 13.06.2024].

Winnicka-Gburek Joanna (2005/2006) O problemach z tożsamością narodową i sztuką, "Estetyka i Krytyka", vol. 9/10, pp. 255-266.

Wood Christopher S. (2008) Forgery – Replica – Fiction. Temporalities in German Renaissance Art, Chicago-London: The University of Chicago Press.

Pobrania

Opublikowane

2024-12-29

Numer

Tom 26 (2024): Sztuka i kultura w czasach zagrożenia

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2024 Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.