Aesthetic thinking according to Wisława Szymborska
DOI:
https://doi.org/10.26485/AI/2023/25/16Keywords:
Wisława Szymborska, experience, cognition, aesthetic thinkingAbstract
The starting point for the considerations undertaken here is Wolfgang Welsch's concept of "aesthetic thinking". Welsch, referring to the findings of Kant and Nietzsche on the cognitive capacity of man and the fictional nature of reality, claims that it is an aesthetic project, a phantasm established each time in human experience. Hence the fluidity, instability of the world and, consequently, the impossibility of its full cognition. From the perspective of this reflection, the Author of the paper looks at the poetry of Wisława Szymborska, who invariably poses the most fundamental questions of a philosophical nature, regarding existence, meaning, truth, human cognitive capabilities, and human relations with the world and other entities. By tracing some of the themes present in Welsch's concept and their literary transformations in selected poems by Szymborska, the Author essentially reconstructs Wisława Szymborska's "aesthetic thinking".
References
Balbierz J. (2004) Myślenie estetyczne Wolfganga Welscha [in:] Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze, introduction by R. Nycz (ed.), Kraków, Universitas, pp. 462-470.
Balbus S. (1996) Świat ze wszystkich stron świata. O Wisławie Szymborskiej. Aneks Wisława Szymborska Dwadzieścia jeden wierszy, Kraków, Wydawnictwo Literackie.
Balbus S. (2006) Piękna, niepojęta (Epistemologia jabłonki), "Przestrzenie Teorii", no. 6, pp. 143-190.
Barad K. (2012) Posthumanistyczna performatywność: ku zrozumieniu, jak materia zaczyna mieć znaczenie, transl. J. Bednarek [in:] Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, edited by A. Gajewska, Poznań, Wydawnictwo Poznańskie pp. 323-360.
Baranowska M. (1996) Tak lekko było nic o tym nie wiedzieć… Szymborska i świat, Wrocław, Wydawnictwo Dolnośląskie.
Berleant A. (2011) Wrażliwość i zmysły. Estetyczna przemiana świata człowieka, transl. S. Stankiewicz, edited by K. Wilkoszewska, Kraków, Universitas.
Critchley S. (2006) Nieustające żądanie. Etyka polityczna, transl. R. Dobrowolski, M. Gusin, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
Górska I. (2014) Człowiek wobec tego, co nie-ludzkie w twórczości Wisławy Szymborskiej i TadeuszaRóżewicza, [in:] Człowiek w relacji do zwierząt, roślin i maszyn w kulturze. Od humanizmu do posthumanizmu, vol. 2., edited by Justyna Tymieniecka-Suchanek, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, pp. 187-203.
Ligęza W. (2001) O poezji Wisławy Szymborskiej. Świat w stanie korekty Kraków, Wydawnictwo Literackie.
Ligęza W., Historia naturalna według Wisławy Szymborskiej, "Dekada Literacka" 2003, no. 56, pp. 12-21.
Michałowski P., Wzruszający szczegół niewzruszony [in:] Radość czytania Szymborskiej. Wybór tekstów krytycznych, edited by S. Balbus and D. Wojda, Wydawnictwo Znak, Kraków 1996, pp. 191-200.
Nietzsche F. (1993), Pisma pozostałe 1862-1875, transl. B. Baran, Kraków, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Wydawca Inter Esse.
Nyczek T. (2005) Tyle naraz świata. 27 x Szymborska, Kraków, Wydawnictwo a5.
Skarga B. (2005), Kwintet metafizyczny, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Szczepankowska I. (2013), Człowiek, język, wizja świata w poezji Wisławy Szymborskiej, Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Szymborska W. (1996), Widok z ziarnkiem piasku. 102 wiersze, Poznań, Wydawnictwo a5.
Szymborska W. (1996) Jestem po stronie ludzi. Anna Rudnicka and Tadeusz Nyczek in conversation with Wisława Szymborska, "Gazeta Wyborcza", 07.10.1996.
Szymborska W. (2002) Chwila, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Tokarz B. (2022) Artystyczna interioryzacja rzeczywistości: przypadek poezja [in:] Estetyczne impresje. Powtórzenia – powroty – perspektywy, ed. M. Błaszczak, P. Dobrowolski, I. Górska, E. Szkudlarek, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, pp. 281-292.
Welsch W. (2005) Estetyka poza estetyką, transl. K. Guczalska, Kraków, Universitas.
Węgrzyniakowa A. (1996), Nie ma rozpusty większej niż myślenie. O poezji Wisławy Szymborskiej, Katowice, Towarzystwo Zachęty Kultury.
Żmudzka-Brodnicka M. (2014), Wisława Szymborska i niewyrażalne, Gdańsk, Athenae Gedanenses.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.