The voivode as an authority ensuring the continuity of public administration in extraordinary situations – reflections based on the experience of the COVID-19 pandemic

Authors

DOI:

https://doi.org/10.26485/SPE/2025/136/4

Keywords:

central administration, emergency instruments, special legislation, voivode’s executive orders

Abstract

Background: This article examines the legal mechanism of temporarily assigning public administration tasks to another entity under Article 15zzy of the Act of 2 March 2020 on Special Solutions Related to the Prevention, Counteracting and Combating of COVID-19, Other Infectious Diseases and the Crisis Situations Caused Thereby (Dz.U. z 2025 r. poz. 764). The focus on this issue stems from the need to assess the effectiveness and practical implications of emergency measures adopted by public administration during the COVID-19 pandemic to ensure the continuity of government functions.
Research purpose: The primary objective of the study was to present the role of the voivode as a central government authority responsible for maintaining the operational continuity of public administration in extraordinary circumstances, using the pandemic as a case study. The hypothesis advanced in the article is that the voivode, acting under special statutory powers such as Article 15zzy, played a critical role in coordinating and temporarily reallocating tasks among administrative entities, thus contributing to the state’s crisis response capacity.
Methods: The study employs both the dogmatic-legal and theoretical-legal methods. The analysis is grounded in national normative acts, voivodes’ executive orders, case law, and legal doctrine. Illustrative material includes specific examples of executive orders issued by voivodes between 2020 and 2022 under Article 15zzy.
Conclusions: The findings indicate that the voivode – empowered by the provisions of Article 15zzy – played an essential role in securing the continuity of public administration during the pandemic. The legal instrument in question enabled the rapid and flexible reallocation of public tasks to alternative entities in cases of institutional incapacity, which proved especially significant in areas such as civil registration and building supervision. The conclusions point to the need for a permanent legal framework regulating such crisis management tools, preferably through amendments to the Act on the Voivode or the Crisis Management Act. Furthermore, the legal status of voivodes’ executive orders and the definitions of key legal concepts (e.g., “authority” and “office”) require clarification to ensure legal certainty and administrative consistency. The pandemic has confirmed that the voivode, as the representative of the Council of Ministers in the field, holds a strategic position in ensuring the continuity of government, particularly under extraordinary conditions, and must be systematically prepared to fulfil this role.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Adamiak B., w: B. Adamiak, J. Borkowski (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2024, art. 26, s. 273–277.

Augustyniak M., Samorząd terytorialny w świetle wybranych regulacji ustawy COVID-19 i jej zmian, Warszawa 2020.

Blicharz J., Przykłady wykonywania zadań publicznych przez inne podmioty, w: J. Blicharz, L. Zacharko (red.), Administracja. Prawo administracyjne. Część ogólna, Katowice 2018, s. 44–61.

Chlipała M., Rządowa administracja zespolona w województwie, w: P. Chmielnicki (red.), Konstytucyjny system władz publicznych, Warszawa 2010, s. 149–159.

Czuryk M., Aparat pomocniczy administracji publicznej, w: M. Karpiuk, W. Kitler (red.), Nauka administracji, Warszawa 2013, s. 98–107.

Drembkowski P., w: P. Drembkowski, M. Ślusarczyk (red.), Ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie. Komentarz, Warszawa 2022, art. 17, s. 65–66.

Giętkowski R., Organ administracji publicznej jako adresat norm materialnego prawa administracyjnego, w: T. Bąkowski, K. Żukowski (red.), Leksykon prawa administracyjnego materialnego. 100 podstawowych pojęć, Warszawa 2016, s. 141–143.

Glumińska-Pawlic J., Przywora B., Wykonywanie kompetencji organu stanowiącego i kontrolnego jednostki samorządu terytorialnego w stanie epidemii, Samorząd Terytorialny 2020/7–8, s. 129–138.

Hilarowicz T., Negotiorum gestio w prawie publicznym, Sprawozdania Towarzystwa Naukowego we Lwowie 1939/1, s. 29–31.

Izdebski H., Kulesza M., Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 2004.

Kaczocha M., w: M. Czuryk, M. Karpiuk, M. Mazuryk (red.), Ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie. Komentarz, Warszawa 2012, art. 17, s. 81–82.

Karciarz M., Odpowiedzi na pytania zadane przez uczestników szkolenia: Działalność organów jednostek samorządu terytorialnego w świetle specustawy koronawirusowej i jej nowelizacji, LEX 2020.

Karpiuk M., Krajowe źródła prawa administracyjnego, w: J. Dobkowski, M. Karpiuk, P. Romaniuk, P. Sitniewski (red.), Prawo administracyjne, Olsztyn 2024, s. 63–88.

Kasiński M., Dylematy działalności prawotwórczej wojewody, w: Z. Duniewska, M. Stahl (red.), Legislacja administracyjna. Teoria, orzecznictwo, praktyka, Warszawa 2012, s. 351–367.

Lisowski P., Ostapski A., Akty prawa miejscowego stanowione przez terenowe organy administracji rządowej, Wrocław 2008.

Mroczka K., Wojewoda w systemie decydowania publicznego w III Rzeczypospolitej Polskiej (2009–2019), Warszawa 2022.

Otwinowski W., Podstawy zarządzania kryzysowego i systemu obronnego, Poznań 2015.

Pacak M., w: M. Pacak, K. Zmorek (red.), Ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie. Komentarz, Warszawa 2013, art. 17, s. 61–62.

Szmit J., Konstytucyjny wzorzec reżimu zatrudnienia członków korpusu służby cywilnej, Warszawa 2024.

Wojtuń M., w: Z. Kmieciak, J. Wegner, M. Wojtuń (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2023, art. 26, s. 199–202.

Zimmermann J., Alfabet prawa administracyjnego, Warszawa 2022.

Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2022.

Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego. Aktualizacja 2021/2022. Część B, https://www.gov.pl/attachment/5ff3689d-123c-4ea3-b4fa-86bfb99c8921; stan na 26.07.2025 r.

Rejestr Zarządzeń Wojewody Małopolskiego z 2021 roku, https://bip.malopolska.pl/muw,m,341936,2021.html?form-cs-s=powierzenia; dostęp: 26.07.2025 r.

Zarządzenie nr 377/20 z 07.08.2020 r. w sprawie powierzenia Gminie Wyrzysk wykonywania określonych zadań Gminy Miasteczko Krajeńskie, https://www.poznan.uw.gov.pl/system/files/zalaczniki/zarz._ww_377_20.pdf; stan na 26.07.2025 r.

Zarządzenie Nr 383/20 Wojewody Wielkopolskiego z 19.08.2020 r. w sprawie powierzenia Gminie Białośliwie wykonywania określonych zadań Gminy Miasteczko Krajeńskie, https://www.poznan.uw.gov.pl/system/files/zarzadzeniazarzadzenie_ww_z_19_sierpnia_br._w_sprawie_powierzenia_gminie_bialosliwie_wykonywania_okreslonych_zadan_gminy_miasteczko_krajenskie.pdf; stan na 26.07.2025 r.

Zarządzenie nr 27/2021 Wojewody Świętokrzyskiego z 5.03.2021 r. w sprawie powierzenia Powiatowemu Inspektoratowi Nadzoru Budowlanego w Starachowicach wykonywania określonych zadań Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Skarżysku-Kamiennej, https://bip.kielce.uw.gov.pl/download/2/24443/ZarzadzenieNr27.pdf; stan na 26.07.2025 r.

Zarządzenie nr 97 Wojewody Dolnośląskiego z 10.03.2021 r. uchylające zarządzenie nr 89 Wojewody Dolnośląskiego z 8.03.2021 r. w sprawie powierzenia wykonywania zadań administracji publicznej, https://bip.duw.pl/download/2/26068/Zarzadzenienr97.pdf; stan na 26.07.2025 r.

Zarządzenie nr 137 Wojewody Dolnośląskiego z 7.04.2021 r. w sprawie powierzenia wykonywania zadań administracji publicznej, https://bip.duw.pl/download/2/26316/Zarzadzenienr137.pdf; stan na 26.07.2025 r.

Zarządzenie nr 42/2021 Wojewody Świętokrzyskiego z 7.04.2021 r. w sprawie powierzenia Urzędowi Gminy w Krasocinie wykonywania określonych zadań Urzędu Miasta i Gminy w Małogoszczu, https://bip.kielce.uw.gov.pl/download/2/24597/ZarzadzenieNr42.pdf; stan na 26.07.2025 r.

Zarządzenie nr 154/21 Wojewody Wielkopolskiego z 16.04.2021 r. w sprawie powierzenia Powiatowemu Inspektoratowi Nadzoru Budowlanego w Słupcy wykonywania określonych zadań Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego we Wrześni, https://poznan.uw.gov.pl/system/files/zarzadzenia/zarz._nr_154_21_ww_z_dnia_16.04.2021_r._powierzenie_zadan.pdf; stan na 26.07.2025 r.

Zarządzenie nr 159 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 23.04.2021 r. w sprawie zmiany zarządzenia Wojewody Dolnośląskiego nr 137 z dnia 7 kwietnia 2021 r. w sprawie powierzenia wykonywania zadań administracji publicznej, https://bip.duw.pl/download/2/26349/Zarzadzenienr159.pdf; stan na 26.07.2025 r.

Zarządzenie nr 37 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 10.02.2022 r. w sprawie powierzenia wykonywania zadań administracji publicznej, https://bip.duw.pl/download/2/29610/Zarzadzenienr37.pdf; stan na 26.07.2025 r.

Published

2025-12-08

How to Cite

Zero, D. (2025). The voivode as an authority ensuring the continuity of public administration in extraordinary situations – reflections based on the experience of the COVID-19 pandemic. Studia Prawno-Ekonomiczne, 136, 63–78. https://doi.org/10.26485/SPE/2025/136/4

Issue

Section

ARTICLES - THE LAW