Vocabulary Associated with the Organisation and Life of Villages in "Obrazki stanu włościan litewskich do ich usamowolnienia to jest do roku 1864" by Adam Bućkiewicz
DOI:
https://doi.org/10.26485/RKJ/2025/73/32Keywords:
Adam Bućkiewicz, peasants’ vocabulary, Sokółka, Eastern Borderlands, Lithuanian peasantsAbstract
Obrazki stanu włościan litewskich do ich usamowolnienia to jest do roku 1864 is a remarkable work, admired for its authenticity and meticulous depiction of rural realities. The author, Adam Bućkiewicz, a 19th-century physician, social activist, and landowner, undertook the extraordinary endeavour of disguising himself as a peasant and working as a farmhand for an entire year to gain insight into the lives of serfs. Through this, he presents a multifaceted and multi-dimensional portrayal of village life in Sokółka. This article examines vocabulary extracted from the manuscript, prepared for publication by Andrzej Garbuz and Radosław Tumiel of the Association for the Preservation of the Cultural Heritage of Sokółka, “Sokólczyna.” The analysis focuses on terms related to individuals (including officials and members of the clergy), household tools and equipment, customs and rituals, land areas and field sections, units of measurement, rooms, clothing and textiles, dishes and vocabulary pertaining to food preparation.
References
Bućkiewicz Adam, 2011, Obrazki stanu włościan litewskich do ich usamowolnienia to jest do roku 1864, w: A. Garbuz, R. Tumiel, red., Obraz wsi sokólskiej połowy XIX wieku w rękopisie Adama Bućkiewicza, MKJdruk, Sokółka, s. 15–112.
Garbuz Andrzej, Tumiel Radosław, 2011, Od redakcji i Adam Bućkiewicz – lekarz, społecznik, patriota, w: A. Garbuz, R. Tumiel, red., Obraz wsi sokólskiej połowy XIX wieku w rękopisie Adama Bućkiewicza, MKJdruk, Sokółka, s. 5–13.
Hasło: Korzec, b.r., https://www.google.com/search?client=firefox-b-d&q=korzec+polski&sei=BnHiZ4_ZCPOXjga18eyRDQ (dostęp: 22.04.2025).
Nowowiejski Bogusław, 1985, O rutenizmach leksykalnych w języku sokólskiej inteligencji, „Slavia Occidentalis”, t. 42, s. 51–59.
Nowowiejski Bogusław, 1989a, Fonetyka polszczyzny sokólskiej, w: I. Maryniakowa, E. Smułkowa, red., Studia językowe z Białostocczyzny, Białostockie Towarzystwo Naukowe. Sekcja Językoznawcza, Warszawa, s. 113–140.
Nowowiejski Bogusław, 1989b, Mowa mieszkańców Sokółki w woj. białostockim, w: B. Falińska, red., Polszczyzna północno-wschodnia. Metodologia badań językowych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 87–96.
Nowowiejski Bogusław, 1990, Z badań nad wokalizmem gwary sokólskiej, w: Z.A. Adamczyk, red., Język – Teoria – Dydaktyka. Materiały VIII Konferencji Młodych Językoznawców Dydaktyków, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego, Kielce, s. 253–268.
Nowowiejski Bogusław, 1991a, Regionalizmy kresowe (północno-wschodnie) w mowie mieszkańców Sokółki, w: K. Handke, red., Regionalizmy w języku familijnym: (zbiór studiów), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 13–22.
Nowowiejski Bogusław, 1991b, Z frazeologii mowy sokólskiej, „Prace Filologiczne”, t. XXXVI, s. 309–316.
Oknińska Lucyna, 1970, Wychowanie dzieci chłopów pańszczyźnianych w świetle prac Adama Bućkiewicza, „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, t. XIII, nr 4, s. 599–605.
Pelcowa Halina, 2023, Dziedzictwo leksykalne wyznacznikiem tożsamości regionu lubelskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Tablice porównawcze wszystkich monet, miar i wag, wyrachowanych na monety, wagi i miary, nowe Francuskie, nowe Polskie i Rossijskie, przez E.T. Massalskiego, 1834, Petersburg, https://rcin.org.pl/Content/7895/PDF/WA35_3495_7387_Tablice.pdf (dostęp: 22.04.2025).
Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta (1764–1794). Badania historyczne ze stanowiska ekonomicznego i administracyjnego przez Tadeusza Korzona, 1882, Kraków, https://bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl/Content/2256/PDF/042967.pdf (dostęp: 22.04.2025).
