From Szczebrzeszyn to the Department of Marie Curie-Skłodowska University in Lublin. A Sketch for a Portrait of Professor Halina Pelcowa
DOI:
https://doi.org/10.26485/RKJ/2025/73/1Keywords:
Halina Pelcowa, dialectology, Polish dialectal lexicography, Lublin regionAbstract
This article provides a concise, overview of the most important scholarly, didactic, and organizational achievements of Professor Halina Pelcowa, an eminent linguist, dialectologist, and long-time research and teaching fellow at Maria Curie-Skłodowska University in Lublin. Well-known and respected in Poland and abroad, she is the author of numerous scholarly works in the fields of dialectology, language history, sociolinguistics, ethnolinguistics, lexicology, Polish dialectal lexicography. The text highlights her contribution to Polish scholarship, which is primarily determined by the innovative way of describing contemporary Polish dialects and editorial solutions in the development of the unique lexicographic work, the twelve-volume Dictionary of the Dialects of the Lublin Region (2012–2023).
References
Dejna Karol, 1998, Atlas gwar polskich, t. I: Małopolska, Wydawnictwo Upowszechnianie Nauki – Oświata „UN – O”, Polska Akademia Nauk, Komitet Językoznawstwa, Warszawa.
Dejna Karol, Gala Sławomir, Zdaniukiewicz Alojzy, Czyżewski Feliks, 2000,
Atlas gwar polskich, t. II: Mazowsze, Wydawnictwo Upowszechnianie Nauki – Oświata „UN – O”, Polska Akademia Nauk, Komitet Językoznawstwa, Warszawa.
Gloger Zygmunt, 1989, Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. I, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa.
Górny Dariusz, 2017, Ze Szczebrzeszyna w świat nauki i języka, https://www.szczebrzeszyn.info/aktualnosci/?p=12606 (dostęp: 23.07.2025).
Maksymiuk-Pacek Beata, Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, red., 2014, Bibliografia dorobku naukowego pracowników Instytutu Filologii Polskiej UMCS. Do roku 2013, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Pelcowa Halina, 1985, Studia nad słownictwem gwarowym Lubelszczyzny. Część I. Słownictwo pochodzenia małopolskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Pelcowa Halina, 1994, Mazowizmy leksykalne w gwarach Lubelszczyzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Pelcowa Halina, 1999, Potoczność w Klątwie Stanisława Wyspiańskiego, w: J. Adamowski, S. Niebrzegowska, red., W zwierciadle języka i kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 207–221.
Pelcowa Halina, 2001, Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Pelcowa Halina, 2011, Tradycja utrwalona w słowach, w: J. Adamowski, M. Wójcicka, red., Tradycja dla współczesności. Ciągłość i zmiana, t. 4: Tradycja w kontekstach kulturowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 125–132.
Pelcowa Halina, 2013, Gwara jako nośnik lokalnego i regionalnego dziedzictwa kulturowego, w: J. Adamowski, K. Smyk, red., Niematerialne dziedzictwo kulturowe: źródła – wartości – ochrona, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 219–229.
Pelcowa Halina, 2020, Gwara jako wartość w przestrzeni regionalnej, w: J. Adamowski, red., Kultura ludowa Lubelszczyzny. Stan – Wartości – Perspektywy, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 65–78.
Pelcowa Halina, 2021, Słownictwo gwarowe jako wykładnik kultury regionu lubelskiego, w: B. Osowski, J. Kobus, P. Michalska-Górecka, A. Piotrowska-Wojaczyk, red., Język w regionie, region w języku 4, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 269–282.
Pelcowa Halina, 2023a, Dziedzictwo leksykalne wyznacznikiem tożsamości regionu lubelskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Pelcowa Halina, 2023b, Obraz gwary utrwalony w słowach i ich wykładnikach kulturowych, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, t. 71, s. 131–143.
Porayski-Pomsta Józef, Sobolewska Katarzyna, red., 2021, Polszczyzna jest zobowiązaniem, a dla niektórych pasją. Tom prac ofiarowanych Prof. dr hab. Barbarze Falińskiej w 90. rocznicę urodzin, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Sławkowa Ewa, 2003, Być stela. Z zagadnień edukacji regionalnej na Śląsku Cieszyńskim. Wydawnictwo Gnome, Katowice.
