Burka w ludowej interpretacji. Na przykładzie wypowiedzi mieszkańców wsi regionu lubelskiego
DOI:
https://doi.org/10.26485/RKJ/2020/68/8Słowa kluczowe:
burka, gwara, słowo, znaczenie, LubelszczyznaAbstrakt
Artykuł dotyczy słowa burka, a także form pokrewnych: burek, burczak, burczanka i burocha. Burka to w gwarach Lubelszczyzny nazwa wieloznaczna, określająca pięć pokrewnych desygnatów i notowana w pięciu różnych znaczeniach: 1) ‘okrycie wierzchnie z grubego, ciemnego sukna lub filcu, mające postać peleryny z kapturem, używane podczas podróży’, 2) ‘duża chusta wełniana w kratę, z frędzlami, zakładana przez kobiety na ramiona i na głowę’, 3) ‘ciepła spódnica wełniana’, 4) ‘wełniany lub lniany fartuch do pasa’, 5) ‘fartuch do pasa zakładany do pracy w polu i w gospodarstwie’. Układy terenowe zostały przedstawione na dołączonej mapie, a analizy językowe oparte na obserwacji zachowań językowych 800 osób w wieku 70–90 lat, mieszkańców 400 wsi Lubelszczyzny.
Bibliografia
Brückner Aleksander, 1957, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa.
Cygan Stanisław, 2009, Z gwary świętokrzyskiej, Muzeum Wsi Kieleckiej, Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce.
Dejna Karol, 1974, Słownictwo ludowe z terenów województw kieleckiego i łódzkiego (A–B), „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, t. 20, s. 189–277.
Doroszewski Witold, red., 1958, Słownik języka polskiego, t. I, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Gloger Zygmunt, 1985, Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. I, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Karłowicz Jan, 1900, Słownik gwar polskich, t. I, Nakładem Akademii Umiejętności, Kraków.
Kąś Józef, 2011, Słownik gwary orawskiej, wyd. 2, t. I–II, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Kąś Józef, 2015, Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, t. I, Dom Ludowy, Bukowina Tatrzańska.
Sławski Franciszek, 1952–1956, Słownik etymologiczny języka polskiego, t. I: A–J, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kraków.
Stachowski Stanisław, 2014, Słownik historyczno-etymologiczny turcyzmów w języku polskim, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Wyderka Bogusław, red., 2002, Słownik gwar śląskich, t. III, Państwowy Instytut Naukowy. Instytut Śląski w Opolu, Opole.
