Rozwój krajobrazu w Słowacji podczas czwartorzędu
DOI:
https://doi.org/10.26485/BP/1981/28/24Słowa kluczowe:
cykle glacjalne, cykle peryglacjalne, geneza krajobrazuAbstrakt
Autorzy omawiają historię geologiczną części Karpat, leżącej na obszarze Słowacji, począwszy od końca trzeciorzędu. W górnym pliocenie obszar ten podlegał tektonicznemu wynoszeniu, któremu towarzyszyły ruchy różnokierunkowe. Ruchy te miały tendencję do kontynuacji przez cały czwartorzęd. Dostępne dane dotyczące początków czwartorzędu są zbyt ograniczone do opracowania szczegółowych map paleogeograficznych. Podjęto jednak próbę rekonstrukcji warunków środowiskowych dla interglacjału donau–günz, w ramach którego wyróżniono cztery typy krajobrazu. Okresy glacjalne mindel, riss i würm wykazują wiele cech wspólnych w zakresie rozwoju krajobrazu, mimo że zasięg lądolodów był zmienny. Dla tych okresów wyróżniono cztery typy krajobrazu. Większe zróżnicowanie zaobserwowano w interglacjałach: osiem typów krajobrazów zidentyfikowano dla okresu mindel–riss i siedem dla okresu riss–würm. W holocenie zachodziły stopniowe zmiany środowiskowe, a istotną rolę w ich kształtowaniu odegrał człowiek.
Bibliografia
Andrusov, D., 1958, 1959, 1965 - Geológia československých Karpát. I, II, III, S.A.V., Bratislava.
Baňacký, V., 1968 - Geological development of the northern part of the East Slovakian lowland in the Quaternary. Geol. Práce, Správy 44-46, Bratislava.
Bárta, J., 1965 - Slovensko v staršej a strednej dobe kamennej. Bratislava.
Bárta, J., Bánesz, L., 1971 - Výskum staršej a strednej doby kamennej na Slovensku. Slov. archeológia, 19.
Buday, T., et al., 1967 - Regional geology of Czechoslovakia. Part II. The West Carpathians. ČSAV, Praha.
Droppa, A., 1963 - Paralelizácia riečnych terás a horizontálnych jaskýň. Geol. Práce, 64, GÚDŠ, Bratislava.
Fejfar, O., 1964 - The Lower Villafranchian vertebrates from Hajnáčka near Filakovo in southern Slovakia. Rozpr. Ústř. Úst. Geol., 30.
Fusán, O., 1972 - Geologická mapa podložia zakrytých oblastí južnej časti vnútorných Západných Karpát 1 :500.000. Geol. Úst. D. Štúra. Bratislava.
Hromádka, J., 1956 - Geografické třiděni Československé republiky. Sbor. čs. spol. zeměpisné, 61.
Krippel, E., 1962 - Príspevok k problému floristickej hranice terciér-kvartér. Geol. Práce, Správy 63, GÚDŠ, Bratislava.
Krippel, E., 1963a - Postglaziale Entwicklung der Vegetation des nördlichen Teils der Donauebene. Biológia, 18, 10, SAV.
Krippel, E., 1963b - Postglaciálny vývoj lesov Tatranského národného parku. Biologické práce, 9, 40, Bratislava.
Krippel, E., 1965 - Postglaciálny vývoj lesov Záhorskiej nižiny. SAV, Bratislava.
Krippel, E., 1971 - Postglaciálny vývoj vegetácie východného Slovenska. Geogr. čas., 23, SAV.
Kvitkovič, J., 1955 - Geomorfologické pomery juhovýchodnej časti Potiskej nižiny. Geogr. čas., 7, SAV.
Ložek, V., 1961 - Survey of Czechoslovak Quaternary: Travertines. Inst. Geol., Prace, 34; Warsaw.
Ložek, V., 1963 - Interglaciály na Slovensku a jejích význam pro stratigrafii kvartéru. Geol. Práce, 64, GÚDŠ.
Ložek, V., 1964a - Quartärmollusken der Tschechoslowakei. Rozpravy ÚÚG, 31; Praha.
Ložek, V., 1964b - Eine Lösserie mit roten Bodenbildungen bei Milanovce in Tatra-Tal. Sbor. Geol. Věd. řada A, Anthropozoikum 2.
Lukniš, M., 1962 - Die Reliefentwicklung der Westkarpaten. Wiss. Zeitschrift der M. Luther Univ. Halle-Wittenberg.
Lukniš, M., 1964 - The course of the Last Glaciation of the Western Carpathians in relation to the Alps, to the glaciation of Northern Europe and to the division of the Central-European Würm into periods. Geogr. čas., 16, SAV.
Lukniš, M., 1966 - Vývoj reliéfu Vysokých Tatier a ich predpolia. Archív. Kat. fyz. geogr. PFUK., Bratislava. Manuscript.
Lukniš, M., 1973 - Vývoj reliéfu Vysokých Tatier a ich predpolia. SAV, Bratislava.
Mazúr, E., 1963 - Žilinská kotlina a prilahlé pohoria. SAV, Bratislava.
Mazúr, E., 1965 - Major features of the West Carpathians in Slovakia as a result of young tectonic movements. Geomorphological problems of Carpathians, SAV, Bratislava.
Pécsi, M., 1956 - Ujabb völgyfejlödéstërténneti és mefológiai a Dunavölgy Pozsony (Bratislava). Budapest.
Planderová, E., 1971 - The problem of floristic boundary between Pliocene-Pleistocene in Western Carpathians Mts. on the basis of palynological examination. Geol. sbor. geol. carp., 22.
Šajgalík, J., 1964 - Die Lössablagerungen des Váh-Tales. Geol. Zborn., 12, SAV.
Šibrava, V., et al., 1969 - Quaternary in Czechoslovakia (History of investigations between 1919-1969). Praha.
Šibrava, V., 1974 - K problematice hranice pliocén a její pozici na územi Československa. Sborn. geol. Věd. Anthropozoikum, 10.
Vaškovská, E., 1970 - Genetičeskie tipy četvertičnykh otloženij Zahorskej nizmennosti ČSSR i inženerno-geologičeskoe rajonirovanie v territorii. Moscow State Univ., Thesis.
Vaškovská, E., 1971 - Litologicko-faciálna charakteristika genetických typov kvartérnych sedimentov Záhorskej nížiny. Geol. Prâce, Správy 55, GÚDŠ.
Vaškovská, E., 1974 - Litogeochemická a mikromorfologická charakteristika kvartérnych sedimentov a fosílnych pôd vo vybraných profiloch (odkryvoch) na VSN (Brehov, Falkušovce, Kladzany). Záverečná správa. Archív GÚDŠ, Bratislava.
Vaškovský, I., 1967 - Über das Quartär der Donauniederung. Geol. Práce, Správy 42, GÚDŠ.
Vaškovský, I., 1969 - Deux profiles caractéristiques de la Slovaquie: Bull. Assoc. franç. pour l'étude du Quaternaire. Paris.
Vaškovský, I., 1970 - Geological profile of the Quaternary near Nové Mesto na Váhom (Mnešice). Věstník ÚÚG, 45.
Vaškovský, I., 1971 - The Central Terrace Step of the River Danube between the towns Komárno and Štúrovo. Geol. Práce, Správy 55, GÚDŠ.
Vaškovský, I., 1973 - Possibility of employing of paleogeographical methods in the study of neotectonic movements on the example of the SE part of the Danube Lowland. Geol. Práce, Správy 61, GÚDŠ.
Vaškovský, I., 1974 - On the structure, composition and age of Quaternary fluvial sediments in the midmountain region of Slovakia. Proc. X-th Congr. KBGA 1973, III Section, GÚDŠ.
Vaškovský, I., 1977 - Quaternary of Slovakia, GÚDŠ, Bratislava.
Vaškovský, I., Ložek, V., 1972 - To the Quaternary stratigraphy in the western part of the basin Liptovská kotlina. Geol. Práce, Správy 59, GÚDŠ.
Vaškovský, I., Vaškovská, E., 1974 - Übersicht der Stratigraphie des Quartärs der Slowakei. Proc. X-th Congr. KBGA 1973, III Section. GÚDŠ.
Vaškovský, I., Žebera, K., 1967 - Regional geology of Czechoslovakia, Part II, The West Carpathians. ČSAV, Praha.
Žebera, K., 1958 - Československo ve starší době kamenné. Praha.
