Powstawanie i wiek lodu w jaskiniach
DOI:
https://doi.org/10.26485/BP/1981/28/7Słowa kluczowe:
lód masywny, krystalografia lodu, jaskinie kanadyjskieAbstrakt
Kontrowersje dotyczące wieku i pochodzenia złóż lodu masywnego w jaskiniach na dużych wysokościach istnieją od prawie wieku. Niektórzy autorzy uważają, że lód powstał w okresie postglacjalnym, podczas gdy inni sugerują, że ma on pochodzenie lodowcowe. Jaskinie zaliczane do tej drugiej kategorii znajdują się zwykle na dużych wysokościach, w regionach niedawno zlodowaconych lub peryglacjalnych.
Opisano dwa przypadki z zachodniej Kanady, w których zastosowano techniki krystalograficzne i izotopowe do badania lodu jaskiniowego. W jednym z przypadków pionowa ściana lodu całkowicie blokuje przejścia w jaskini położonej na dużej wysokości. W drugim przypadku dwie jaskinie znajdujące się w nisko położonym potoku lawowym, którego wiek określono metodą datowania radiowęglowego, są zablokowane przez poziome warstwy lodu. Podsumowanie omawia podobieństwa w krystalografii lodu z badanych jaskiń oraz podkreśla, że terminy „lód kopalny” i „lód lodowcowy” muszą być stosowane z dużą ostrożnością przy opisywaniu lodu w jaskiniach.
Bibliografia
Abel, G., 1934 - Verfestigung von Sedimenten im Höhleneis. Speläologisches Jahrbuch, 15; p. 82.
Abel, G., 1953 - Temperature and ice formations in the caves of Salzbourg (Austria). First International Congress of Speleology, Paris, Vol. 2; p. 321-324.
Balch, E. S., 1900 - Glacières, or freezing caverns. Johnson Reprint Corporation, New York.
Brown, M. C. and Marshall, P. W., 1973 - Ice in Coulthard Cave. Proceedings of the International Speleological Congress, Abstracts, Vol. 6; p. 17.
Canada, Department of the Interior, 1907 - Nakimu Caves: Report of the Surveyor-General. Ottawa.
Casteret, N., 1954 - The darkness under the earth. London, J. M. Dent and Sons.
Czoernig-Czernhausen, W., 1924 - Die Eishöhlen des Landes Salzburg und seiner Bayrischen Grenzgebirge. Speläologisches Jahrbuch, 5; p. 150-151.
Geze, B., 1965 - La Spéléologie scientifique. Paris, Editions du Seuil; 190 pp.
Halliday, W. R., 1954 - Ice caves of the United States. National Speleological Society, Bulletin, 16; p. 3-28.
Halliday, W. R., 1970: E. S. Balch, 1900, q. v.
Harrington, E. R., 1934 - The origin of ice caves. Journal of Geology, 42, p. 433-436.
Knight, C. A., 1963 - Studies of Arctic Lake ice. Journal of Glaciology, 4; p. 319-335.
Kunský, J., 1954 - Homes of Primeval man. Prague, Artia.
Kyrle, G., 1929 - Ein Rauch- und Heizversuch in der Dachstein-Rieseneishöhle. Speläologisches Jahrbuch, 10; p. 66-70.
Lee, W. T., 1926 - An ice cave in New Mexico. Geographical Review, 16; p. 55-59.
Lowdon, J. A., Robertson, I. M. and Blake, W., 1971 - Radiocarbon Dates 11. Ottawa, Geological Survey of Canada,
Lyons, J. B. and Stoiber, R. E., 1959 - Crystallographic orientation in lake and artificial ice. U.S. Air Force Cambridge Research Center, Bedford, MA. Geophysics Research Directorate.
MacClary, J. S., 1936 - Perpetual snow under lava. Natural History, 38; p. 56-59.
Marshall, P. W., 1975 - Ice-blocked tubes in the Aiyansh Flow, British Columbia. Arctic and Alpine Research, 7; p. 399-400.
Marshall, P. W. and Brown, M. C., 1974 - Ice in Coulthard Cave, Alberta. Canadian Journal of Earth Sciences, 11; No. 4, p. 510-518.
Merriam, P., 1950 - Ice caves. National Speleological Society Bulletin, 12; p. 32-37.
Oedl, R., 1923 - Auswertungsmöglichkeiten von Höhlenvermessungen. Speläologisches Jahrbuch, 4; p. 138-144.
Perey, F. G. and Pounder, E. R., 1958 - Crystal orientation in ice sheets. Canadian Journal of Physics, 36; p. 494-502.
Pirker, R., 1929 - Die Wetterführung des "Eiskellers" in der Frauenmauerhöhle bei Eisenerz. Speläologisches Jahrbuch, 10; p. 129-130.
Pulinowa, M. Z. and Pulina, M., 1972 - Phénomènes cryogènes dans les grottes et gouffres des Tatras. Biuletyn Peryglacjalny, 21; p; 201-235.
Racovitza, E. G., 1927 - Observations sur la glacière naturelle dit "Ghetarul de la Scarisoara". Cluj, Société des Sciences, Bulletin, 3; p. 75-108.
Saar, R., 1921 - Vorschläge für den Ausbau und die Erschließung von Eishöhlen, Österreich. Staatlichen Hohlenkommission, Berichte, 2; p. 30-41.
Stupishin, A. V., 1959 - The cave ice of the mid-Volga region and the nature of its formation. In: N. A. Gvozdetsky, Speleology and studies in karst. Moscow Society of Natural History, Geographical Section.
Sutherland Brown, A., 1969 - Aiyansh lava flow, British Columbia. Canadian Journal of Earth Sciences, 6; p. 1460-1468.
Swartzlow, C. R., 1935 - Ice caves in northern California. Journal of Geology, 43; p. 440-442.
Trombe, F., 1952 - Traité de spéléologie. Paris, Payot.
Waldner, F., 1932 - Studien an Eiskristallen im Parsifaldom der Dachsteinrieseneishöhle bei Obertraun. Speläologisches Jahrbuch, 12; p. 122-124.
