Propozycja legendy do map rozmieszczenia kopalnych zjawisk peryglacjalnych jako świadectwa wieloletniej zmarzliny w okresie maksimum ostatniego zlodowacenia

Abstrakt

Przedstawiono legendę z adnotacjami do mapy w skali 1:1 000 000, przedstawiającą rozmieszczenie kopalnych form i struktur peryglacjalnych wskazujących na istnienie wieloletniej zmarzliny w okresie maksimum ostatniego zlodowacenia. Jest ona wynikiem propozycji autorów i dyskusji członków Grupy Roboczej IGU: Koordynacja Badań Peryglacjalnych we współpracy z Komisją INQUA ds. Atlasu Paleogeograficznego Czwartorzędu. Wstęp do legendy zawiera krótkie streszczenie.

W adnotacjach omówiono ogólną treść mapy i kryteria dotyczące jej opracowania: legenda opiera się na opinii, że spośród całego zakresu kopalnych zjawisk peryglacjalnych jedynie lodowe kliny, kopalne kliny piaskowe, głębokie kopalne szczeliny mrozowe, pingo i pingo-podobne formy oraz kopalne zagłębienia w obrębie wieloletniej zmarzliny są wiarygodnymi wskaźnikami dawnej zmarzliny. Inne kopalne struktury peryglacjalne, takie jak np. sfosylizowane kliny gruntowe, ślady sortowania gruntu, krioturbacje i inwolucje są uważane za niewiarygodne wskaźniki dawnej zmarzliny i są nanoszone na mapę tylko w szczególnych warunkach. Formy geomorfologiczne (np. suche doliny, tarasy krioplanacyjne), które są mniej odpowiednie do rekonstrukcji paleoklimatycznych lub których powstanie niekoniecznie wymaga wieloletniej zmarzliny, nie są nanoszone na mapę.

Opracowano zalecenia dotyczące sposobu powiązania naniesionych obiektów z konkretnymi źródłami, z których pochodzą, a także dotyczące listy opatrzonych adnotacjami reprezentacji graficznych dołączonych do mapy i pokazujących, w jaki sposób naniesione obiekty wskazują na istnienie permafrostu w okresie maksimum ostatniego zlodowacenia.