Kształtowanie się normy składniowej w pisanej odmianie etnolektu śląskiego

_________________________________

Abstrakt

Artykuł poświęcony został kształtowaniu się normy składniowej w pisanej odmianie etnolektu śląskiego. Bazę materiałową stanowią teksty tzw. nowej literatury śląskiej, tworzonej od kilku lat przez grono twórców związanych z ideami emancypacji językowej Ślązaków. Norma składniowa odmiany pisanej odwołuje się do składni gwarowej. Ta z kolei jest bardzo słabo opracowana. Autor proponuje badania porównawcze ze składnią języka polskiego, które umożliwią wydobycie podobieństw i kontrastów. W części analitycznej artykułu omówiono zjawiska związane z budową grup czasownikowych (orzeczenia złożone bezokolicznikowe i imienne), konstrukcje przyimkowe, tzw. dopełniacz analityczny oraz konstrukcje nieakomodowane z partykułami ale, aby, ani.

BIBLIOGRAFIA

_{Bąk Stanisław, 1974, Mowa polska na Śląsku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.}

_{Bělič Jaromír, 1972, Nástin české dialektologie, Státni Pedagogické Nakladatelství, Praha.}

_{Klemensiewicz Zenon, 1969, Zarys składni polskiej, wyd. 6, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.}

_{Loriš Jan, 1899, Rozbor podřečí hornoostravského ve Slezku, Nákladem České akademie císaře Františka Josefa pro vědy, slovesnost a umění, Praha.}

_{Lotko Edward, 1964, Funkcje syntaktyczne bezokolicznika w gwarach zachodniocieszyńskich (Studium na tle porównawczym), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.}

_{Morciniec Norbert, 1996, O wartościach poznawczych językoznawstwa porównawczego, w: E. Białek, E. Tomiczek, red., Ornis linguarum. Legnickie rozprawy filologiczne, nr 5, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Legnicy, Legnica, s. 241–250.}

_{Morciniec Norbert, 1997, W sprawie modelu opisowego kontrastywnych badań językowych, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego”, t. 23, s. 5–11.}

_{Morciniec Norbert, 2016, Gramatyka kontrastywna. Wprowadzenie do niemiecko- polskiej gramatyki kontrastywnej, wyd. 2, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Filologicznej we Wrocławiu, Wrocław.}

_{Morciniec Norbert, 2019, O wartościach poznawczych językoznawstwa kontrastywnego, http://www.morciniec.eu/133,o_wartosciach_poznawczych_jezykoznawstwa_ kontrastywnego_1 (dostęp: 21.02.2019).}

_{Nitsch Kazimierz, 1939, Dialekty polskie Śląska, cz. 1, wyd. 2, Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków.}

_{Pisarkowa Krystyna, 1984, Historia składni języka polskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.}

_{Saloni Zygmunt, Świdziński Marek, 1985, Składnia współczesnego języka polskiego, wyd. 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.}

_{Tambor Jolanta, 2006, Mowa Górnoślązaków oraz ich świadomość językowa i etniczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.}

_{Twardoch Szczepan, 2012, Literatura śląska nie istnieje, „Fabryka Silesia”, nr 1, s. 94–95.}

_{Wronicz Jadwiga, 2016, Status gwary w języku polskim, „Socjolingwistyka”, t. 30, s. 53–60.}

_{Wyderka Bogusław, 2008, Przyimki gwoli, zgwoli, skirz w gwarach śląskich, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, t. LIII, s. 253–260.}

_{Wyderka Bogusław, 2018, O standaryzacji języka śląskiego, „Kwartalnik Opolski”, nr 1, s. 3–18, www.otpn.uni.opole.pl/wp-content/uploads/dko_2018_1_3_18_Wyderka.pdf (dostęp: 31.03.2019).}

_{Zaręba Alfred, 1960, Słownik Starych Siołkowic w powiecie opolskim, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.}

_{Zaręba Alfred, 1969–1996, Atlas językowy Śląska, t. I–VIII, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków.}