O sytuacji językowo-kulturowej w chorwackiej diasporze Triestu

_________________________________

Abstrakt

Triest – pograniczne miasto między trzema cywilizacjami (romańską, germańską i słowiańską) – stał się miejscem migracji Słowian, zwłaszcza południowych. Już w XIX wieku miasto to było najliczniejszą miejską aglomeracją słoweńską, a ponad połowa jego mieszkańców była pochodzenia słowiańskiego. W ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej Chorwaci zaczęli odgrywać w nim znaczącą rolę. Pierwsza wojna światowa i powojenne realia diametralnie zmieniły układ sił na korzyść Królestwa Włoskiego, a międzywojenny faszyzm i II wojna światowa poważnie zagroziły egzystencji tej części mieszkańców. Powojenne zmiany polityczne (powstanie Republiki Włoskiej i Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii) nie sprzyjały poprawnym kontaktom z ojczyzną. Dopiero powstanie niezawisłej Republiki Chorwackiej zmieniło relacje między obu państwami i samą diasporę.

BIBLIOGRAFIA

_{Čilaš Ankica, Drpić Irena, Lončarić Mijo, 2007, A lingua dei Croati di Trieste, w: J.C. Damir Murković, red., I Croati a Trieste, Edizioni Comunità Croata di Trieste, Trieste.}

_{Dabinović Antun, 1938, Glagoljski natpis u Trstu, „Jadranski Dnevnik”, nr 31.}

_{Dziekoński Mieczysław, 2016, Chorwacka diaspora w Trieście, rozprawa doktorska, Uniwersytet Śląski, Katowice.}

_{Feruga Krzysztof, 2009, Język diaspory molizańskich Chorwatów, Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej, Bielsko-Biała.}

_{Jeri Jernej, 1975, Vprašanje naše zahodne meje 1945–1954, w: J. Janko, red., Slovenci v Italiji po drugi svetovni vojni, Cankarjeva založba, Primorski tisk, Založništvo tržaškega tiska, Ljubljana–Koper–Trst, s. 89–90.}

_{Kacin-Wohinz Milica, Pirjevec Jože, 2000, Zgodovina Slovencev v Italiji 1866–2000, Nova revija, Ljubljana.}

_{Kersevan Alessandra, 2003, Un campo di concentramento fascista, Gonars 1942–1943, Kappa Vu, Udine.}

_{Kovačić Ivan, 1998, Kampor 1942–1943. Hrvati, Slovenci i Židovi u koncentracijskem logoru Kampor na otoku Rabu, praca dyplomowa, Uniwersytet w Rijece, Rijeka.}

_{Pahor Milan, 1980, 40-letnica nastanka OF na Tržaškem, w: Jadranski koledar za leto 1981, Založništvo tržaškega tiska, Trst, s. 46–52.}

_{Pahor Milan, 1984, Rižarna – 40 let potem, w: Jadranski koledar za leto 1984, Založništvo tržaškega tiska, Trst, s. 123–127.}

_{Pahor Milan, 2004, Slavjanska sloga. Slovenci in Hrvati v Trstu. Od avstroogrske monarhije do italijanske republike, Založništvo tržaškega tiska, Trst.}

_{Pajewski Janusz, 2005, Pierwsza wojna światowa 1914–18, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.}

_{Petelin Stojan, 1965, Osloboditev Slovenskega Primorja, Goriška mohorjeva družba, Nova Gorica.}

_{Pirjevec Jože, 1998, Pariška mirovna konferenca, w: Acta Historiae VI, Zgodovinsko družba, Società storica del Litorale, Koper, s. 7–14.}

_{Wereszycki Henryk, 1972, Historia Austrii, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.}