Profilowanie Kujawsko-Pomorskiego w przewodniku turystycznym "Bydgoszcz i okolice" (na przykładzie profili estetyzacyjnego i estetycznego)
DOI:
https://doi.org/10.26485/RKJ/2025/73/35Słowa kluczowe:
profilowanie, przewodnik turystyczny, region, wartościowanieAbstrakt
Celami artykułu są opis i analiza lingwistyczna dwu wybranych profili Kujawsko-Pomorskiego, związanych z wartościami estetycznymi (pięknem i ładnością), tj. profilu estetyzacyjnego oraz profilu estetycznego. Materiał badawczy wyekscerpowano z najnowszego kompaktowego przewodnika po Bydgoszczy i okolicach, wydanego w 2021 roku. Na podstawie zgromadzonych danych można przyjąć, że region bydgoski to przede wszystkim przestrzeń wypełniona pięknymi obiektami. Jest to rezultat dominacji myślenia wizualnego, zmysłowego, nastawionego na wrażenia estetyczne. Wskazane profile estetyzacyjny oraz estetyczny dominują w literaturze przewodnikowej, będąc najbardziej wyrazistymi wykładnikami pozytywnego wartościowania.
Bibliografia
Bartmiński Jerzy, 1993, O profilowaniu i profilach raz jeszcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Bartmiński Jerzy, Chlebda Wojciech, 2013, Problem konceptu bazowego i jego profilowania – na przykładzie polskiego stereotypu Europy, „Etnolingwistyka” t. 25, s. 69–95.
Bartmiński Jerzy, Niebrzegowska Stanisława, 1998, Profile a podmiotowa interpretacja świata, w: J. Bartmiński, R. Tokarski, red., Profilowanie w języku i tekście, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 211–224.
Damrosz Jerzy, 1987, Region i regionalizm. Studium interdyscyplinarne, Instytut Kultury, Warszawa.
Duda Beata, 2018, Miasto w świecie dyskursów, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Filip Grażyna, Ożóg Kazimierz, Słabczyński Robert, 2017, Zmysły. Aspekty językowo-kulturowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
Grzegorczykowa Renata, 1999, Pojęcie językowego obrazu świata, w: J. Bartmiński, red., Językowy obraz świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 39–46.
Herbert Zbigniew, 2008, Wiersze zebrane, Wydawnictwo a5, Kraków.
Horecka Aleksandra, 2011, O pojęciu wartości estetycznej w dziełach przedstawicieli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, „Przegląd Filozoficzny”, R. 20, nr 3(79), s. 193–208.
Juszkiewicz Piotr, 2003, Między słowem a obrazem, w: M. Poprzęcka, red., Twarzą w twarz z obrazem, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Warszawa, s. 173–189.
Kasprzak Tomasz, 2009, Przewodniki – światy same w sobie, w: D. Rancew-Sikora, red., Podróż i miejsce w perspektywie antropologicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, s. 127–136.
Maćkiewicz Jolanta, 1999, Kategoryzacja a językowy obraz świata, w: J. Bartmiński, red., Językowy obraz świata, Wydawnictwo Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 47–56.
Majer-Baranowska Urszula, 2004, Dwie koncepcje profilowania pojęć w lingwistyce, „Etnolingwistyka”, t. 16, s. 85–109.
Mocarz Maria, 2013, Empora, belforty… o funkcjonalności terminów w tekstach użytkowych (na materiale przewodników turystycznych i ich przekładów), w: M. Jodłowiec, A. Tereszkiewicz, red., Słownictwo specjalistyczne i specjalne w komunikacji, Wydawnictwo Tertium, Kraków, s. 33–41.
Ostaszewska Danuta, 2000, Przewodnik turystyczny: z badań nad modelem i jego przeobrażeniami, w: D. Ostaszewska, red., Gatunki mowy i ich ewolucja, t. I: Mowy piękno wielorakie, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 74–85.
Poczta Joanna, Mariianchuk Maksym, 2013, Samoświadomość turysty kulturowego a wizualność turystycznego świata, powszechność fotografii i ich wpływ na jakość turystycznego przeżywania, „Turystyka Kulturowa”, nr 11, s. 32–47.
Sławiński Janusz, 2002, Ekfraza, w: J. Sławiński, red., Słownik terminów literackich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 122.
Szurek Agnieszka, 2019, Lokalne przewodniki turystyczne – heroikomiczna gra z odbiorcą, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, nr 3982, „Literatura i Kultura Popularna”, t. XXV, s. 357–374.
Świątkiewicz Wojciech, 1994, Region i regionalizm w perspektywie antropocentrycznego paradygmatu kultury, w: S. Bednarek, red., Regionalizm polski u progu XXI wieku, Wydawnictwo Silesia, Wrocław, s. 22–33.
Urry John, 2007, Spojrzenie turysty, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Witosz Bożena, 2010, Ekfraza w tekście użytkowym – w perspektywie genologicznej i dyskursywnej, w: W. Bolecki, A. Dziadek, red., Kulturowe wizualizacje doświadczenia, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa, s. 165–183.
Żmidziński Jakub, 2010, Przewodnik jako scenariusz rytuałów turystycznych: na podstawie dawnych bedekerów pienińskich: narodziny pewnej religii, „Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej”, nr 16, s. 477–493.
