Reliktowa późnoczwartorzędowa zmarzlina na Plateau Mountain, SW Alberta, Kanada
DOI:
https://doi.org/10.26485/BP/1997/36/4Słowa kluczowe:
lodowiec górski, kras termiczny, klin lodowy, roślinność wysokogórskaAbstrakt
Na Plateau Mountain w SW części Stanu Alberta występuje reliktowa wysokogórska zmarzlina z o kresu zlodowacenia Late Wisconsin. Płaski szczyt górski nie był wtedy pokryty lodowcem; zmarzlina ta nie osiągnęła jeszcze równowagi w obecnym klimacie. Powierzchniowe temperatury gruntu spadają wraz z głębokością, a ciepło przenika w głąb powoli. Przewodnictwo cieplne i ruch wody gruntowej sprzyjają przenikaniu ciepła, natomiast ruch powietrza wśród bloków skalnych i w szczelinach działają odwrotnie. Lokalnie skutki ruchu wód gruntowych i powietrza bywają znaczne, a miejsce ich występowanie zmienia się w czasie.
Na powierzchni występują grunty strukturalne z segregacją oraz kras termiczny spowodowany topnieniem lodowych klinów utworzonych w chłodniejszym klimacie pod gruzowymi obrzeżeniami struktur. W północnej części masywu w obrębie zmarzliny znajduje się lodowa jaskinia. Roślinność typu alpejskiego zawiera odrębne gatunki z flor Arktyki wokół Atlantyku, z wschodniej Syberii, a także z zachodniego wybrzeża USA, aż po Kalifornię. Rozmieszczenie roślinności sugeruje migrację flor alpejskich podczas zimnych warunków w przeszłości. Występują również lokalne odmiany roślin.
Bibliografia
Bryant, J. P., Scheinberg, E., 1970 - Vegetation and frost activity in an alpine fellfield on the summit of Plateau Mountain, Alberta. Canadian Journal of Botany, vol. 48; p. 751-771.
Catto, N. R., 1981 - Quaternary geology of the western Cypress Hills region, Alberta and Saskatchewan. Unpublished M. Sc. thesis, Department of Geology, University of Alberta; 385 p.
Darwin, C., 1883 - Origin of the Species. New York: D. Appleton & Co. 458 p.
Douglas, R. J. W., 1958 - Mount Head map area, Alberta. Geological Survey of Canada, Memoir 291; 241 p.
Gold, L. W., Lachenbruch, A. H., 1973 - Thermal conditions in permafrost: a review of Northern American literature. Proc. 2nd Intern. Conference on Permafrost. National Academy of Sciences, Washington, D.C., vol. 1; pp. 3-25.
Harris, S. A., 1979 - Ice caves and permafrost zones in southwest Alberta. Arctic, 22; p. 300-311.
Harris, S. A., 1990 - Long-term air and ground temperature records from the Canadian Cordillera and the probable effects of moisture changes. Proceedings of the 5th Canadian Permafrost Conference. Nordicana, 54; p. 151-157.
Harris, S. A., 1994 - Chronostratigraphy of glaciations and permafrost episodes in the Cordillera of western North America. Progress in Physical Geography, 18; p. 366-395.
Harris, S. A., 1996 - Lower mean annual ground temperature beneath a block stream in the Kunlun Pass, Qinghai Province, China. Proc. 5th National Chinese Permafrost Conf., Lanzhou; p. 227-237.
Harris, S. A., Brown, R. J. E., 1978 - Plateau Mountain: A case study of alpine permafrost in the Canadian Rocky Mountains. Proc. 3rd Intern. Conf. on Permafrost. National Research Council of Canada, Ottawa; p. 386-391.
Harris, S. A., Brown, R. J. E., 1982 - Permafrost distribution along the Rocky Mountains in Alberta. Proc. 4th Canadian Permafrost Conf., National Research Council of Canada, Ottawa; p. 59-67.
Hooker, J. D., Gray, A., 1880 - The vegetation of the Rocky Mountain region and a comparison with that of other parts of the world. U.S. Geological Survey, Terr. vol. 6; p. 1-62.
Hulten, E., 1962 - The circumpolar plants. I. Vascular cryptogams, conifers, monocotyledons. Kgl. Svensk. Vetensk.-Akad. Handl., ser. 4, vol. 8; p. 1-275.
Lachenbruch, A. H., Marshall, B. V., 1969 - Heat flow in the Arctic. Arctic, 22; p. 300-311.
Mackay, J. R., Rampton, V. N., Fyles, J. G., 1972 - Relic Pleistocene permafrost, western Arctic Canada. Science, vol. 176; p. 1321-1323.
Norris, D. K., 1993a - Geology and structure cross-sections, Langford Creek (East Half), Alberta. Geological Survey of Canada, Map 1831A.
Norris, D. K., 1993b - Geology and structure cross-sections, Langford Creek (West Half), Alberta. Geological Survey of Canada, Map 1838A.
Østrem, G., 1966 - The height of the glaciation limit in southern British Columbia and Alberta. Geografiska Annaler, vol. 48A; p. 126-128.
Packer, J. G., Vitt, D. H., 1974 - Mountain Park: a plant refugium in the Canadian Rocky Mountains. Canadian Journal of Botany, 52; p. 1393-1409.
Péwé, T. L., 1966 - Ice wedges in Alaska: classification, distribution and climatic significance. Proc. of the Permafrost Intern. Conf., National Academy of Science. National Research Council of Canada, Publication 1287; p. 76-81.
Tolmachev, A., 1959 - Sur l'origine de la flore arctique: Quant, où, et comment surgit la flore arctique? 9th Intern. Botanical Congress, Toronto. Toronto University Press, vol. 2; p. 399.
Wallace, A. R., 1900 - Studies, Scientific and Social. New York: MacMillan, vol. l; 526 p.
Weber, W. A., 1965 - Plant geography in the southern Rocky Mountains. In: The Quaternary of the United States. H. E. Wright, Jr., D. C. Frey, Eds. Princeton University Press; p. 453-468.
Wigley, T. M. L., Brown, M. C., 1971 - Geophysical applications of heat and mass transfer in turbulent pipe flow. Boundary-Layer Meteorology, vol. 1; p. 300-320.
Woods, C. B., 1977 - Distribution and selected characteristics of high attitude patterned ground in the summit area of Plateau Mountain, Alberta. Unpublished M. Sc. thesis, Department of Geography, University of Calgary, Alberta; 171 p.
