Kilka refleksji na temat wkładu Łodzi w badania peryglacjalne i kryteria oceny morfogenezy peryglacjalnej w Polsce Środkowej
DOI:
https://doi.org/10.26485/BP/1999/38/7Słowa kluczowe:
Jan Dylik, pionier badań peryglacjalnych, kluczowe stanowiska, rola morfogenezy peryglacjalnejAbstrakt
General history of Łódź periglacial research, particularly in the time when Jan Dylik coordinated works of Periglacial Geomorphology Commission of IGU (1956-1972) are presented. Criteria used in the assessment of the periglacial environments of middle Poland are discussed. It is stressed that periglacial covers, which are often regarded as the one criterion of the evaluation of effects of periglacial morphogeny, are not complete evidence. Examples of indicators of periglacial conditions in glacial interfluve areas (pavements, wind-worn stones, periglacial structures) as criteria of periglacial morphogeny are reminded. The positive balance of erosion under periglacial conditions (denudational slopes, erosional valleys, deflation) causes difficullities in the quantitative assessment. According to the author, the theory of Jan Dylik about the periglacial nature of middle Poland relief is still up-to-date.
Bibliografia
DYLIK J., 1952 - The concept of the periglacial cycle in Middle Poland. Bull, Soc. Sci. Lettr. Łódź, 3; 29 pp.
DYLIK J., 1953a - O peryglacjalnym charakterze rzeźby środkowej Polski (résumé: Du caractère périglaciaire de la Pologne Centrale). Acta Geogr. Univ. Lodz., 8; 109 pp.
DYLIK, J., 1953b - Zagadnienie poligenezy rzeźby w pracach nad geomorfologiczną mapą Polski (résumé: Problème de la polygénèse du relief dans les travaux sur la carte géomorphologique de la Pologne). Przegląd Geogr., 25; p. 69-78.
DYLIK J., 1956 - Coup d'oeil sur la Pologne périglaciaire. Biul. Peryglacjalny, 4; p. 195-238.
DYLIK J., 1960 - Sur le système triparti de la stratigraphie du Pléistocène dans les pays d'accumulation glaciaire. Biul. Peryglacjalny, 9; p. 25-39.
DYLIK, J., 1961 (ed.) - Guide-book of Excursion C. The Łódź Region. Vlth INQUA Congress, Warsaw 1961; 83 pp.
DYLIKOWA, A., KLATKOWA, H., 1956 - Exemple du modele périglaciaire du Plateau de Łódź. Biul. Peryglacjalny, 4; p. 239-253.
GOŹDZIK, J., 1981 - Les changements des processus eoliens dans la Pologne Centrale au cours du Vistulien (Wurm). Rech. Geogr. a Strasbourg, 16-17; p. 115-120.
JAHN, A., 1954 - Walery Łoziński's merits for the advancement of periglacial studies. Biul. Peryglacjalny, 1; p. 7-18.
KLATKOWA, H., 1972 - Paleogeografia Wyżyny Łódzkiej i obszarów sąsiednich podczas zlodowacenia warciańskiego (résumé: Paléogéographie du Plateau de Łódź et de terrain avoisinant pendant la glaciation de Warta). Acta Geogr. Lodz., 28; 220 pp.
KLATKOWA, H., 1994 - Evaluation du rôle de l'agent périglaciaire en Pologne Centrale. Biul. Peryglacjalny, 33; p.79-106.
KLATKOWA, H., 1996 - Symptoms of the permafrost presence in Middle Poland during the last 150,000 years. Biul. Peryglacjalny, 37; p. 45-72.
TURKOWSKA (KUYDOWICZ-), K., 1975 - Rzeczne procesy peryglacjalne na tle morfogenezy doliny Mrogi (résumé: Processus fluviaux périglaciaires sur le fond de la morphogenèse de la vallée de la Mroga). Acta Geogr. Lodz., 36; 122 pp.
TURKOWSKA, K., 1988 - Rozwój dolin rzecznych na Wyżynie Łódzkiej w późnym czwartorzędzie (résumé: Evolution des vallées fluviatiles sur le Plateau de Łódź au cours du Quaternaire tardif). Acta Geogr. Lodz., 57; 157p.
TURKOWSKA, K. (ed.), 1995 - Poligeneza rzeźby w Polsce. Konferencja z okazji pięćdziesięciolecia pracy naukowej Profesor dr hab. Haliny Klatkowej. Streszczenia referatów i komunikatów. 4-5 maja 1995.
TURKOWSKA, K. (ed.), 1996 - Poligeneza rzeźby w Polsce. (On polygenetic relief in Poland). Acta Geogr. Lodz., 71; 288 pp.
TURKOWSKA, K. (ed.), 1997 - Środkowoplenivistuliańskie osady w małych dolinach rzecznych. Konferencja robocza, materiały, Łódź, 6-8 maja 1997.
TURKOWSKA, K. (ed.), 1998 - Rola plejstoceńskich procesów peryglacjalnych w modelowaniu rzeźby Polski. Materiały konferencji dedykowanej pamięci Profesora Jana Dylika w 25 rocznicę śmierci. Łódź, 7-8 grudnia 1998.
TURKOWSKA, K. (ed.), 1999 - Periglacial environments: past, present and future. Materiały i przewodnik wycieczek międzynarodowego sympozjum IGU Commission on Climatic Change and Periglacial Environments i International Permafrost Association Working Group on Periglacial Processes and Environments dla uczczenia 50 lat prac Komisji Geomorfologii Peryglacjalnej. Łódź, 27-30 września 1999.
