Kształtowanie się normy składniowej w pisanej odmianie etnolektu śląskiego

_________________________________

Autor

DOI:

https://doi.org/10.26485/RKJ/2019/67/26

Słowa kluczowe:

składnia, etnolekt śląski, odmiana pisana

Abstrakt

Artykuł poświęcony został kształtowaniu się normy składniowej w pisanej odmianie etnolektu śląskiego. Bazę materiałową stanowią teksty tzw. nowej literatury śląskiej, tworzonej od kilku lat przez grono twórców związanych z ideami emancypacji językowej Ślązaków. Norma składniowa odmiany pisanej odwołuje się do składni gwarowej. Ta z kolei jest bardzo słabo opracowana. Autor proponuje badania porównawcze ze składnią języka polskiego, które umożliwią wydobycie podobieństw i kontrastów. W części analitycznej artykułu omówiono zjawiska związane z budową grup czasownikowych (orzeczenia złożone bezokolicznikowe i imienne), konstrukcje przyimkowe, tzw. dopełniacz analityczny oraz konstrukcje nieakomodowane z partykułami ale, aby, ani.

 

BIBLIOGRAFIA

Bąk Stanisław, 1974, Mowa polska na Śląsku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.

Bělič Jaromír, 1972, Nástin české dialektologie, Státni Pedagogické Nakladatelství, Praha.

Klemensiewicz Zenon, 1969, Zarys składni polskiej, wyd. 6, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Loriš Jan, 1899, Rozbor podřečí hornoostravského ve Slezku, Nákladem České akademie císaře Františka Josefa pro vědy, slovesnost a umění, Praha.

Lotko Edward, 1964, Funkcje syntaktyczne bezokolicznika w gwarach zachodniocieszyńskich (Studium na tle porównawczym), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.

Morciniec Norbert, 1996, O wartościach poznawczych językoznawstwa porównawczego, w: E. Białek, E. Tomiczek, red., Ornis linguarum. Legnickie rozprawy filologiczne, nr 5, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Legnicy, Legnica, s. 241–250.

Morciniec Norbert, 1997, W sprawie modelu opisowego kontrastywnych badań językowych, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego”, t. 23, s. 5–11.

Morciniec Norbert, 2016, Gramatyka kontrastywna. Wprowadzenie do niemiecko- polskiej gramatyki kontrastywnej, wyd. 2, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Filologicznej we Wrocławiu, Wrocław.

Morciniec Norbert, 2019, O wartościach poznawczych językoznawstwa kontrastywnego, http://www.morciniec.eu/133,o_wartosciach_poznawczych_jezykoznawstwa_ kontrastywnego_1 (dostęp: 21.02.2019).

Nitsch Kazimierz, 1939, Dialekty polskie Śląska, cz. 1, wyd. 2, Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków.

Pisarkowa Krystyna, 1984, Historia składni języka polskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.

Saloni Zygmunt, Świdziński Marek, 1985, Składnia współczesnego języka polskiego, wyd. 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Tambor Jolanta, 2006, Mowa Górnoślązaków oraz ich świadomość językowa i etniczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

Twardoch Szczepan, 2012, Literatura śląska nie istnieje, „Fabryka Silesia”, nr 1, s. 94–95.

Wronicz Jadwiga, 2016, Status gwary w języku polskim, „Socjolingwistyka”, t. 30, s. 53–60.

Wyderka Bogusław, 2008, Przyimki gwoli, zgwoli, skirz w gwarach śląskich, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, t. LIII, s. 253–260.

Wyderka Bogusław, 2018, O standaryzacji języka śląskiego, „Kwartalnik Opolski”, nr 1, s. 3–18, www.otpn.uni.opole.pl/wp-content/uploads/dko_2018_1_3_18_Wyderka.pdf (dostęp: 31.03.2019).

Zaręba Alfred, 1960, Słownik Starych Siołkowic w powiecie opolskim, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.

Zaręba Alfred, 1969–1996, Atlas językowy Śląska, t. I–VIII, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków.

 

Pobrania

Opublikowane

2020-01-19

Jak cytować

Wyderka, B. (2020). Kształtowanie się normy składniowej w pisanej odmianie etnolektu śląskiego: _________________________________. Rozprawy Komisji Językowej, 67, 403–420. https://doi.org/10.26485/RKJ/2019/67/26

Numer

Dział

Artykuły