Emigracja Władka Wiśniewskiego jako ucieczka – reinterpretacja trzeciego tomu „Chłopa polskiego w Europie i Ameryce” w świetle metody autobiograficznego wywiadu narracyjnego
DOI:
https://doi.org/10.26485/PS/2019/68.4/3Słowa kluczowe:
„Chłop polski w Europie i A meryce”, migracja, ucieczka, lingwistycznie ugruntowana analiza autobiografii, reinterpretacjaAbstrakt
Czytając życiorys Władka Wiśniewskiego zawarty w trzecim tomie „Chłopa polskiego w Europie i A meryce” Thomasa i Znanieckiego i nie pomijając w pełni czynnika ekonomicznego, warto zwrócić uwagę na bardzo ciekawy i nierzadki powód wyjazdu z kraju ojczystego, to znaczy na „ucieczkę”. Jej współczesne warianty można umieścić na kontinuum rozciągającym się między „ucieczką od” a „ucieczką do”. Korzystając z narzędzi analitycznych opracowanych przez Fritza Schützego, które zostały stworzone znacznie później, ale w dużej mierze zainspirowane były osiągnięciami Szkoły Chicago – w tym jej czołowych przedstawicieli jakim byli Thomas i Znaniecki – można wykazać, że głównym powodem opuszczenia kraju przez Władka było uwolnienie się z napiętych relacji rodzinnych. Były one nie tylko oparte na wyzysku i nieufności, ale też pełne hipokryzji i niesprawiedliwości. Tym samym chęć wyjazdu z domu wynikała w jego przypadku przede wszystkim z potrzeby zerwania z wizerunkiem własnej tożsamości w oczach znaczących Innych jako osoby niegodnej szacunku, pijaka i nieudacznika. Główna hipoteza tego artykułu (wyłaniająca się z analizy konstelacji wydarzeń w jego życiu) brzmi zatem: podstawową przyczyną, dla której Władek Wiśniewski opuścił swój kraj rodzinny i wyjechał do Ameryki nie były w pierwszym rzędzie motywy ekonomiczne, lecz splot okoliczności rozciągających się między „ucieczką od” a „ucieczka do”, choć przeważają te drugie.