Georg Simmel jako przewodnik po utopiach, w których rzeczy ludzi łączą, a nie dzielą

Abstrakt

_{Artykuł przedstawia w szerokim kontekście relację wymiany według Georga Simmla jako podstawową formę życia społecznego. Zestawia wymianę dóbr z zarysem trzech wyszczególnionych przez siebie nurtów utopii, w których rzeczy ludzi łączą, a nie dzielą. Każdy z tych nurtów odrzuca wymianę towarową, przeciwstawiając jej reglamentowanie rzeczy we wspólnocie, odtowarowienie poprzez ich wymianę w charakterze darów oraz odwartościowanie (w sensie ekonomicznym) poprzez zapewnienie społeczeństwu ich obfitości. Pierwszemu nurtowi patronuje Platon w Prawach, drugiemu Arystoteles z koncepcją przyjaźni ze względu na korzyść, trzeciemu Francis Bacon jako autor Nowej Atlantydy – pierwszej utopii rządzonej przez ludzi nauki. Po kryzysie roku 2008 te trzy nurty zarysowały się ponownie w myśli społecznej, występując pod nazwą gospodarki dobra wspólnego, społeczeństwa postwzrostu, ekonomii współdzielenia, społeczeństwa krańcowych kosztów zerowych czy internetu przedmiotów. Według autora trzy wyróżnione przez niego w historii nurty odpowiadają dziś utopiom przedkapitalistycznym, „akapitalistycznym” i postkapitalistycznym. Simmlowska analiza instytucji wymiany pozwala uchwycić specyfikę dawnych projektów, a także wskazać na zasadnicze defekty uspołecznienia w nowych.}